دغدغه‌مند ایران و نگران آینده آن / قاسم پورحسن

1397/5/3 ۱۱:۱۴

دکتر محمدعلی مرادی همواره با سه مسأله بنیادین در تفکر خود مواجه بود؛ یکی، مسأله فهم درست و بنیادین از غرب. دوم، مسأله ایران و سوم نگاه انتقادی نسبت به پروژه‌هایی که در ایران امروز وجود داشت. نخستین آشنایی ما در همایش بین‌المللی مرحوم شریعتی بود که من در آنجا نگاه ایدئولوژیک به بحث‌های دینی را مورد انتقاد قرار داده بودم

دکتر محمدعلی مرادی همواره با سه مسأله بنیادین در تفکر خود مواجه بود؛ یکی، مسأله فهم درست و بنیادین از غرب. دوم، مسأله ایران و سوم نگاه انتقادی نسبت به پروژه‌هایی که در ایران امروز وجود داشت. نخستین آشنایی ما در همایش بین‌المللی مرحوم شریعتی بود که من در آنجا نگاه ایدئولوژیک به بحث‌های دینی را مورد انتقاد قرار داده بودم و از تفکر عقلی علامه‌طباطبایی، مرحوم حائری و مطهری دفاع کردم و دکتر مرادی نیز به‌عنوان سخنران بعدی مهم‌ترین مسأله‌ ما را فهم عقلی و بنیان‌های عقلی دانست.  از آن زمان به بعد تقریباً در بسیاری از موضوعات از جمله بحث‌های هویت، ایران، صلح و... با یکدیگر گفت‌وگو می‌کردیم.  دکتر مرادی معتقد بود که ما فهم درستی از غرب نداریم و نتوانسته‌ایم بنیادهای غرب را مورد مطالعه قرار دهیم. از این رو، همواره تأکید می‌کرد که باید آثار عمیق و کلاسیک متون فلسفی مهم غرب را خواند تا فهم درستی از آن به‌دست آورد. به باور او «فیلسوف باید در کرانه بنویسد» این عبارتی بود که بارها تکرار می‌کرد؛ یعنی، بدون نگاه‌ غرض‌ورزانه یا دلدادگی و بدون پشتوانه‌های ایدئولوژیک بتواند با غرب مواجهه پیدا کند؛ چراکه دکتر مرادی باور داشت ما تاکنون نتوانسته‌ایم غرب را بدرستی بر اساس بنیادهای فلسفی آن بشناسیم. این در حالی است که ما طولانی‌ترین و بیشترین نسبت را با غرب داشته‌ایم. به باور دکتر مرادی همچنان که غرب، ما را در درون «نظریه‌ اروپا محوری» می‌فهمد ما هم نتوانستیم بر اساس نگاه صحیح با غرب رابطه برقرار کنیم. علت آن هم عدم التفات و توجه ما به آثار مهم فیلسوفان غرب است.اهتمام دوم او، «مسأله‌ ایران» بود و در این راستا ما 25 سخنرانی و نشست را باهم داشتیم و دغدغه ما این بود که ما باید برگردیم به گذشته‌ تاریخ ایران و میراث آن و آنها را از حیث فلسفی و وجودی مورد توجه قرار دهیم.

مسأله‌ سوم دکتر مرادی «آینده‌ ایران» بود که در این باره بیشتر بحث‌های او دربردارنده مفهوم «صلح» بود. «آینده‌ ایران از لحاظ فکری و فلسفی» آخرین نشستی بود که ما باهم داشتیم.

از این رو، معتقدم، میراث ایشان برای ما، نخست، توجه به فهم و تفکر است و دوم دغدغه‌های زیست‌محیطی او است. دکتر مرادی چندین نوشته در مورد زاینده‌رود داشت و آینده‌ ایران از لحاظ زیست‌محیطی همواره مورد توجه جدی او بود.

روحش شاد و یادش گرامی

منبع: روزنامه ایران