گفتگو

محسن آزموده/ تورج دريايي را در كافه هفتاد و هشت مي‌بينم، با دوستش شاهرخ رزمجو، عضو هيات علمي گروه باستان‌شناسي دانشگاه تهران. در شلوغي كافه فرصت نيست كه بيش از چند پرسش كلي از او كه به تازگي كتابي درباره كوروش به زبان انگليسي گردآوري كرده بپرسم. اگرچه در همين وقت اندك هم مي‌توان با نگاه عمومي‌اش به تاريخ آشنا شد. دكتر دريايي نامي آشنا براي علاقه‌مندان به ايران باستان به‌ويژه عهد ساساني است. او عاشق ايران است و مي‌گويد اگر جنگي در بگيرد، حتما براي دفاع از وطنش از امريكا به ايران باز مي‌گردد، اين در حالي است كه تاكيد دارد در تاريخ‌نگاري اگر به اين عشق و علاقه به شكل افراطي بها دهد، مورخان ديگر جاها كارش را تحويل نمي‌گيرند.

مهدي بازرگاني: «ما وقتي بزرگان تاريخ مان را مي كنيم زير خاك، با گذاشتن يك سنگ مي گوييم برو پي كارت و طلاقش مي دهيم.» اين آخرين حرف هاي افشين پرتو در پايان مصاحبه يي درباره نهضت جنگل است. دكتر پرتو درباره نهضت جنگل كارهاي منتشر نشده زيادي دارد.

اتل واقعي تروتسكي چه كسي بود؟ چگونه گزارش محرمانه جنايات استالين منتشر شد؟ نقش سازمان‌هاي امنيتي در سركوب جنبش‌هاي آزاديخواهانه مجارستان و چكسلواكي چه بود؟ چگونه بوريس يلتسين، گورباچف را سرنگون كرد؟ پوتين، سرهنگ گمنام كا.گ.ب چطور از جنگ چچن براي كسب قدرت سود برد؟ پاسخ اين پرسش‌ها در كتابي به نام «سازمان‌هاي امنيتي روس، از شوروي استالين تا روسيه پوتين» نوشته پاتريك پنو فرانسوي آمده است كه محمدسعيد عطارها آن را ترجمه و فرهنگ نشر نو منتشر كرده اس

محمد شمس لنگرودی، شاعر و نویسنده کتاب چهار جلدی «تاریخ تحلیلی شعر نو» معتقد است رفت‌و‌آمد روشنفکران ایرانی به اروپا و آشنایی با تحولات جهانی، در پیدایش شعر نو بسیار تاثیرگذار بوده است.

اندیشه سیاسی از یونان باستان تا امروز بستر دو دسته از پرسش‌ها و پاسخ‌ها بوده است. نخست، چگونگی به‌وجود آمدن یک حکومت، کارکردهای آن و چرایی پیروی مردمان از آن حکومت و دوم اینکه سازماندهی حکومت‌ها برای دستیابی به این اهداف چگونه باید باشد. از آغاز شکل‌گیری حکومت اسلامی از دوره پیامبر اسلام(ص) تا امروز، جهان اسلام شاهد تحول و تطور گونه‌های مختلف حکومت‌های اسلامی بوده است.

دبا: در مدت زمان كوتاه روي كار آمدن دولت يازدهم اگرچه موفقيت هايي در زمينه هايي همچون مسائل خارجي حاصل شده، اما اينكه اين موفقيت ها و دستاوردهايي از اين دست دولت تا چه حد روي شاخص هاي اجتماعي همچون سرمايه و اميد اجتماعي كه در سال هاي اخير در جامعه ما به پايين ترين حد خود رسيده بود، تاثير مثبت داشته، نياز به گذشت زمان و ارزيابي شاخص ها و مولفه ها در يك بازه زماني طولاني دارد.

دبا: تلاش هايي از سوي دولت براي بهبود فضاي اجتماعي صورت گرفته اما تغيير و تحولات براي مردم همچنان با نگراني و بيم تغيير دوباره شرايط همراه است. هنوز نمي توان نتيجه اقدامات و تغيير شرايط را در روابط اجتماعي روزانه مردم ديد. اينكه مردم اين روزها با هم مهربان تر شده اند، اعتماد بيشتري به يكديگر و دولت پيدا كرده اند، اميدوارتر شده اند، به گروه و كار گروهي اعتماد پيدا كرده اند، براي سرمايه گذاري و هرگونه تصميم گيري مطمئن‎ تر شده اند يا خير، سوال هايي است كه به اين زودي نمي توان پاسخ آن را از جامعه گرفت. مطمئنا شاخص هاي اجتماعي همچون سرمايه اجتماعي، اعتماد و نشاط به سرعت شاخص هاي اقتصادي مثل قيمت طلا، ارز، مسكن و... افزايش يا كاهش نمي يابد. وضعيت بيم و اميد توصيفي است كه سعيد معيدفر، جامعه شناس از وضعيت فعلي جامعه دارد.

دبا: ما در جامعه يك نيروي فشار داريم يك گروه منتقد. گروهي كه بازنده و منتقد است و گروهي كه تبديل به گروه فشار مي شود، دو گروه متفاوت هستند و دو نوع رفتار متفاوت بايد در مقابل آنها صورت گيرد تقدم بخشي گفت وگو بر تعارض يكي از دستاوردهاي مذاكرات ژنو مي تواند باشد.

کلانشهر تهران اين روزها حسابي آلوده است. حجم بالاي وسايل نقليه، بنزين هاي ناخالص، وارونگي دما در نيمه دوم سال و... از علل اين آلودگي است. آلودگي يكي از مولفه هاي مهم زندگي شهري است. با مصطفي مهرآيين، جامعه شناس صحبت كرديم تا اين مولفه شهري را در برخورد با شهروندان و از لحاظ مطالعات فرهنگي زندگي روزمره شهري بررسي كنيم.

توران منصوري/ بخش اول مصاحبه با دكتر بهشتي‌سرشت استاد دانشگاه و پژوهشگر تاريخ، درباره انقلاب مشروطه، ريشه‌هاي آن و نتايجش از نظر خوانندگان محترم گذشت. در اين شماره، بخش دوم و آخر گفت وگو بااین پژوهشگر تاریخ منتشر مي‌شود كه در آن به بررسي نقش روسيه و انگلستان و رقابت‌ آنان در ايران می پردازد.