کهنه یادداشت

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، مرحوم پرویز ناتل‌ خانلری ادیب و سیاستمدار، از سال ۱۳۲۲ تا ۱۳۵۷ مجله «سخن» را منتشر کرد. خاطرات او از سانسور رژیم شاهنشاهی و دام‌هایی که برای او چیده می‌شد، موضوع این بخش از خاطرات اوست که در مجله بخارا، سال پانزدهم، شماره ۹۴، مرداد و شهریور ۹۲ به چاپ رسیده است:

تقریباً دویست سال پیش در اروپاى عهد روشنگرى، منتسكیو ـ نویسنده و فیلسوف فرانسوى ـ با لحنى طنزآمیز و پركنایه كه در سراسر «نامه‌‏هاى ایرانى» او جلوه دارد، سؤالى تفكرانگیز در دهان از حیرت باز مانده پاریسی‌‏هاى كنجكاوى گذاشت كه درباره شكل غریب و قصه‌‏هاى حرمسراى دو مسافر ایرانى ـ ریكا و ازبك ـ از روى تعجب و فضولى پچ‌‏‌‏‌‏پچ می‌‏كردند و با هیجان تمام می‌‏پرسیدند: «چگونه می‌‏توان ایرانى بود؟!»

آنچه در پی می‌آید، بخشی از خاطرات خودنوشت مردی است كه امام خمینی(ره) او را «ابوذر زمان» خواند كه «زبانش همچون شمشیر مالک اشتر برّنده بود و تیز» و «از حبسی به حبس دیگر می‌رفت». آنچه مرحوم آیت‌الله طالقانی از جریان دستگیری و بازجوئی خویش در بهمن ماه 1341می‌آورد، نمونه‌ای از شیوه‌های ددمنشانه كسانی است كه امروزه با همكاری انواع و اقسام دستگاههای تبلیغی می‌خواهند با پاكسازی گذشته، انتقامشان را از امثال طالقانی‌ها بگیرند. مشروح این نوشتار را می‌توان در ماهنامه «شاهد یاران» (ش39) خواند.

اشاره: آنچه در پی می‌آید، بخشی از خاطرات خودنوشت مردی است كه امام خمینی(ره) او را «ابوذر زمان» خواند كه «زبانش همچون شمشیر مالک اشتر برّنده بود و تیز» و «از حبسی به حبس دیگر می‌رفت». آنچه مرحوم آیت‌الله طالقانی از جریان دستگیری و بازجوئی خویش در بهمن ماه 1341می‌آورد، نمونه‌ای از شیوه‌های ددمنشانه كسانی است كه امروزه با همكاری انواع و اقسام دستگاههای تبلیغی می‌خواهند با پاكسازی گذشته، انتقامشان را از امثال طالقانی‌ها بگیرند. مشروح این نوشتار را می‌توان در ماهنامه «شاهد یاران» (ش39) خواند.

از پانزده سالگی شاگرد درس تفسیر قرآن آیت‌الله طالقانی بودم. ایشان در مسجد هدایت در شبهای جمع تفسیر قرآن داشتند و همه مستمعین ایشان از دانشجویان مبارز و روشنفكر تشكیل می‌شدند. اكثر دانشجویان مرید ایشان، عضو انجمن اسلامی دانشجویان بودند كه در سال 1322 توسط عده‌ای از دانشجویان به سرپرستی آیت‌الله طالقانی، مهندس بازرگان و دكتر سحابی تأسیس شده بود.

اشاره: آنچه در پی می آید مقاله ای است با عنوان «کودتای ۲۸ مرداد به روایت غلامحسین صدیقی».این نوشته سند معتبری است در خصوص كودتای آمریكایی / انگلیسی سال 1332 ، به قلم كسی كه سمت وزیر کشور دولت ملی دکتر مصدق را داشته است.

اشاره: یكی از وقایع مهمی كه افشاگر دخالت مسقیم بیگانگان (به ویژه آمریكا و انگلستان) در امور داخلی ایران است، كودتای 28 مرداد است كه اخیراً هر دو كشور به كار خود اعتراف كرده‌اند و آمریكا عذرخواهی نیز كرده است. تا به حال از آن واقعه روایتهای گوناگونی شده است كه یكی از آنها نیز متن زیر است به قلم فیلمبرداری كه در آن روز راه افتاده و آنچه دیده، فیلم گرفته یا به قلم آورده است.

مرحوم دکتر صدیقی، وزیر کشور دولت مصدق در نامه‌ای که روز ۱۹ تیر ۱۳۶۶ خطاب به دکتر کاتوزیان، مورخ و استاد دانشگاه آکسفورد نوشت، شرحی از رفراندوم انحلال مجلس هفدهم شورای ملی داد که پایگاه اینترنتی تاریخ ایرانی متن کاملش را منتشر كرده است و در ذیل با اندكی تلخیص می‌آید.

آنچه تاكنون گفته شد، مطالبى است كه از همان 85 لوح مندرج در كتاب كامرون استخراج كرده‌ایم و اینك می‌‏پردازیم به الواحى كه در كتاب ‌هالك آمده است؛ یعنى «الواح باروى تخت جمشید». در این كتاب 2087 لوح ترجمه شده و متن اصلى ایلامى آن سطر به سطر در برابر ترجمه به صورت حرف‌نویسى به چاپ رسیده است.

سقوط مجلس اول و تخریب ساختمان آن به فرمان محمدعلی شاه در تابستان ۱۳۲۶ هـ. ق. (۱۹۰۸ م.) تحرک جدیدی در میان مشروطه‌خواهان ایران به وجود آورد و بسیاری از آنان را در راه خود مصمم‌تر ساخت. نوشتار حاضر، که فاقد نام نویسنده است، نمونه‌ای از همین دور جدید در مبارزه با استبداد و کوشش در برچیدن سلطنت استبدادی است. نویسنده در توجیه سیاسی و اخلاقی موضع انقلابی خود شواهدی از مبارزات ضد استبدادی در ایران و ممالک اروپایی می‌آورد و پیداست که با تاریخ سیاسی اروپا آشنایی دارد و جنبش مشروطیت ایران را نیز از جنس انقلابات مشروطه و ضد سلطنت مطلقه در دنیای جدید می‌داند.