ثبت و ضبط فكر در دوران دراز تمدن بشری به سه قسم عملی شده است : كتابت دستی بر صفحههای گلی و سنگی و چوبی و كاغذی و . . . . ، چاپ آثار با وسائل فنی و صنعتی ، حبس و نقل اقوال بر صفحه و نوار و موج. در تاریخ تمدن ایران ، به معنای تاریخی قلمرو آن ، سابقه نسخهنویسی خطی پردامنه است و این نوع كار در میان آثار باستانی دیگر ارزشی خاص و اعتباری مخصوص دارد.
رسم قربانی كردن در راه خدا یا خدایان كه همراه یا جشنها و مراسم مذهبی و سنتی بوده از چه زمانی آغاز میشود و سابقه این آئین كه همه ملتهای دنیای قدیم آنرا برپا میداشتهاند و امروز هم، كم و بیش خود را پایبندآن میدانند از كجا آمده است؟ ظاهراً از خیلی قدیم و زمانی كه بشر، هنوز پا به مرحله تاریخ نگذاشته، به این كار آشنائی و اعتقاد داشته و به قربانی كردن می پرداخته است.
پژوهشی در پیشینه نقاره كوبی (نوبت نوازی) درایران در دورههای هخامنشی ساسانی، به استثناء ساسانی، به استثناء آثار بجای مانده در تخت جمشید و سخنان نظامی، فردوسی،گزنفون، هرودوت، پیرنیا ـ رسوخ آئین نوبت نوازی در دوره اسلامی به نقل از ابوالحسن هلال (359-448 ه.ق) دركتاب رسوم دارالخلافه ـ دفعات نوبت نوازی و موارد دیگر آن، آئین نقارهزنی در عهد صفویه، وصف نقاره زنی از جهارنگردان خارجی، "پیترودلاواله ـ "Pietro della valle ،"شاردن ـ "Chardin ، و سایرین ـ اصطلاحات مخصوص نقاره و كرنا ـ نقاره كوبی در دوره قاجاریه و ادامه آن تا مشروطیت.
«کمتر کسی است که در این دورههای اخیر با شعر و ادبیات سر و کار داشته باشد و نام محمود فرّخ ـ شاعر دانشمند خراسان ـ را نشنیده و یا او را ندیده باشد. فرّخ بدون تردید یکی از نامورترین شعرای زمان خود بود و در انواع شعر کمال مهارت و استادی را داشت. او در تمام عمر در خدمت علم و ادب مجاهدت مینمود و خانهاش مجمع اهل ذوق و شعر و هنر بود.
شرحی درباره ظهور بنیانگذار دولت ساسانی از كارنامه اردشیر بابكان، بررسی علل شكست دولت اشكانی، تصویركلی از تركیب اجتماعی و نظام اداری ساسانی، نظر "كریستینسن" درباره تقسیمبندی اجتماعی و نقش مذهب درعهد ساسانی، مقام روحانیون زرتشتی در تشكیلات جامعه ساسانی، گوشههائی ازنامه "تنسر" دررابطه با دین و دولت در حكومت ساسانی، گوشهای از كتیبه شاپور اول برروی دیوارههای پرستشگاه موسوم به كعبه زرتشت واقع در نقش رستم درباره پایه و جایگاه "كرتیر" و كارهای مذهبی او.
معرفی مدارك و اسنادی كه برای شناخت دوره اشكانیان موجود است،نفوذ یونانیان بر فرهنگ و هنرایران و آثار بجای مانده ازآن زمان،نظریههایی كه تاكنون در مورد چگونگی خصوصیات هنراشكانیان مطرح شده: نظر "میشل رستوتزف "M.I.Rostovtzeff ،نظر باستانشناس "شلومبرژه "Shlumberger به عنوان "هنرایرانی یونانی" و نظر گیرشمن ـ كاوشهای جدید در ماورالنهر باستانشناسان شوروی، آثار مكشوف در خالچیان ازقرن اول بم تا دوم میادی،خصوصیات هنر معماری، حجاری در تصاویر برجسته،هنردیوارنگاره و مجسمه سازی.
تختی گفت همه را راحت میکنم و رفت نزدیکهای ظهر ۱۷ دی ۱۳۴۶ خبر تقریبا در شهر پخش شده بود … خبر خودکشی تختی ... هر کس به دیگری میرسید میگفت: آیا خبر داری تختی انتحار کرده است؟ هیچ کس نمیتوانست این خبر را باور کند. چون واقعا باورکردنی نبود. تختی و خودکشی؟ ... در وهله اول چنین به نظر میرسید که این هم یک شایعه است، ولی این خبر صحت داشت، تختی خودکشی کرد و در همان موقعی که عدهای با ناباوری خبر آن را میشنیدند، جسد جهانپهلوان در سردخانه پزشکی قانونی قرار داشت و پزشکان مشغول کالبدشکافی بودند تا علت مرگ قهرمان جهانی کشتی را دریابند
چندی پیش، یکی از دوستان فرانسوی من، که خود هنرمند است و با بعضی دیگر از ایرانیان نیز آشناست نامهای به من نوشت به این مضمون که دوستش، استاد تاریخ پزشکی و علوم در دانشگاه پاریس آگاهی یافته است که چند قرن پیش از این درباره دانش پزشکی در چین کتابی به زبان فارسی نوشتهاند و از او خواسته است که درباره این کتاب و مضامین آن از دوستان ایرانی خود اطلاعاتی به دست بیاورد. رفیقم به من نوشته بود « تو که همه چیز را درباره فرهنگ میهن خود میدانی از این مطلب هم البته اطلاع داری و میتوانی آن استاد را راهنمایی کنی.» من از این نکته نیز مانند هزاران نکته دیگر، به خلاف گمان آن دوست فرانسوی، هیچ خبری نداشتم.
علی دهباشی در نشریه «بخارا» شماره ۴۶ آذر و دی ۱۳۸۴ گفتوگویی با زنده یاد باستانی پاریزی به مناسبت هشتاد سالگی او انجام داده است. این گفتوگو که ظاهرا به صورت کتبی بوده، استاد را برآن داشته تا مروری به زندگی و کارهایش داشته باشد. آنچه در زیر می خوانید حاصل این گفت و گو است:
سرمايهي فنّ نجوم و فلكيّات اسلامي دست اوّل، كتبي است كه در درجهي اوّل از فارسي قديم، و در درجهي دوم از هندي در قرن 2 هجري و بيشتر در عهد خلافت منصور عباسي (136-158 ه.ق =754-775 م) به عربي نقل شد و پايهي آن علوم در اسلام بر اساس همان مواريث ايراني و هندي قرار گرفت.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید