آق سو

آق‌سو \āq-sū\، مهم‌ترین شاخۀ رودخانۀ تاریم در شین‌جیانگ در شمال شرقی چین. 
رودخانۀ آق‌سو در حاشیۀ شمالی حوضۀ آبگیر رودخانۀ تاریم، در جنوب رشته کوه تیان شان قرار دارد. حوضۀ آبگیر این رودخانه در نواحی داخلی اوراسیا واقع، و دارای دو شاخۀ اصلی به نامهای کونمالاک و توشقان است که از قرقیزستان سرچشمه می‌گیرند. از پیوستن این دو شاخه به یکدیگر، رودخانۀ آق‌سو شکل می‌گیرد. این رودخانه در شیائوشیاک با پیوستن به رودخانه‌های یارکند و ختن، رودخانۀ تاریم را شکل می‌دهد.
رودخانۀ آق‌سو از میان 3 شاخۀ عمدۀ تاریم، منبع اصلی آن به شمار می‌رود و می‌توان گفت تنها شاخۀ آن است که در فصول خشک، 2 / 73٪ حجم آب آن را تأمین می‌کند؛ از‌این‌رو، تغییر جریان رودخانۀ آق‌سو نقش اساسی در شکل‌گیری، توسعه و تحول رودخانۀ تاریم خواهد داشت. منابع آب رودخانۀ آق‌سو با ذوب یخچال و برف (45٪)، بارش (1 / 33٪) و آبهای زیرزمینی (1 / 29٪) تأمین می‌شود. میانگین دبی سالیانۀ این رودخانه نزدیک به 200 مـ3 در ثانیه است. مساحت حوضۀ آبگیر آق‌سو 000‘50 کمـ2، و طـول آن 457 کمـ‍ است. آب رودخانۀ آق‌سو بیشتر برای آبیاری استفاده می‌شود.

مآخذ

Britannica, 2010; GSE, 1976; Yuting Fan et al., «Increasing Precipitation and Baseflow in Aksu River Since the 1950s», Quaternary International, 2013, vol. XXX; Rulin, O. et al., «Research on Runoff Forecast Approaches to the Aksu River Basin», Science in China Series (D: Earth Science), 2007, vol. L.
بخش جغرافیا