آریستارخس سامتراکی

آریسْتارْخُسِ سامُتْراکی [ārīstārxos-e sāmotrākī] (ح 217-145ق‌م)، منقد و نحوی یونانی که به سبب سهمش در مطالعات مربوط به هُمر شهرت دارد. وی که در اسکندریه شاگرد آریستوفانِس بیزانسی بود، در حدود سال 153ق‌م رئیس کتابخانۀ اسکندریه شد؛ سپس به قبرس رفت و یک مکتب نقد ادبی بنیان نهاد که به نام او مکتب آریستارخس خوانده شد و سالیان دراز در اسکندریه و رم رواج داشت. سیسرون و هُراس او را سرآمد منتقدان دانسته‌اند. 
آثار آریستارخس3 دسته‌است: 1. دو ویرایش از متن آثار همر و ویرایشهایی از آثار هِسیود، پینداروس، آرخیلوخُس، آلکایوس و آناکرِئون؛ 2. شروح متعدد از شعرای مذکور و نیز دربارۀ آیْسخولُس (اِشیل)، سوفوکلِس، آریستوفانِس و هرودت؛ 3. رسالات انتقادی، خصوصاً دربارۀ مشکلات آثار همر.     (204)