اقتدارگرایی

اقـتـدارگرایـی \eqtedār-ge(a)rāyī\، اصـل تـبـعـیـت بی‌چون‌وچرا از قدرت که نقطۀ مقابل آزادی فردی در فکر و عمل است. 
در حکومت، اقتدارگرایی به نظامی سیاسی اطلاق می‌شود که در آن، قدرت در دست پیشوا یا گروهی کوچک از نخبگان متمرکز است و آنها به خود حق می‌دهند که این قدرت را بدون هیچ‌گونه مقاومتی اعمال کنند. طبق قانون، این پیشوا یا گروه دربرابر جامعه مسئول نیست. سازمان و تشکیلاتی هم که معیارهای سفت‌وسخت و گاه سرکوبگرانه بر ضد مردم اعمال کند، اقتدارگرا نامیده می‌شود. اقتدارگرایی ازحیث درجه، شدت و دامنۀ عمل با سلطه‌گرایی متفاوت است. شهروندان در دولت اقتدارگرا در بسیاری از جنبه‌های زندگی، و حتى جنبه‌های خصوصی زندگی شخصی، باید از اقتدار دولت پیروی کنند. داشتن یقین اخلاقی و فلسفی، همراه با میل به کاربرد زور ازسوی دولت، از ویژگیهای دولت اقتدارگرا ست. پیشوایان اقتدارگرا قدرت را خودسرانه و بی‌توجه به قوانین و نهادهای قانونی موجود اعمال می‌کنند، و شهروندان نمی‌توانند رقیبهای دیگر را ازطریق انتخابات آزاد جایگزین آنها کنند. 

 در رژیمهای اقتدارگرا آزادی تشکیل حزبهای سیاسی مخالف یا گروههای سیاسی جانشین، برای رقابت با قدرت گروه حاکم، وجود ندارد، یا بسیار محدود است. به‌طور معمول، حکومتهای اقتدارگرا دارای ایدئولوژی راهبر و کاملاً رشدیافته‌ای نیستند و ازاین‌رو، در سازمان اجتماعی خود به نوعی کثرت‌گرایی (پلورالیسم) تن می‌دهند. در همین حال، این حکومتها توانایی بسیج‌کردن گستردۀ مردم به‌منظور پی‌گیری هدفهای ملی را ندارند و تنها می‌توانند قدرت خود را در محدوده‌هایی نسبتاً قابل پیش‌بینی اعمال کنند. 

مآخذ

Americana, 2006; Britannica, 2010.
بخش مفاهيم جدید و عناوين ویژه