آرمینیوس

آرْمینیوس [ārmīniyūs] (در آلمـانی: هـرمان) (18ق‌م ؟ ـ 19م)، سرکردۀ کِروسکها (در آلمانی: شِروسکِر)، قبیله‌ای از ژرمنها که با درهم کوبیدن لژیون (لشکر) 3 رومی تحت فرمان سردار پوبلیوس کوینکتیلیوس واروس در جنگل تُیتُبورگ (تُیتُبورگِر والد)، در اواخر تابستان سال 9 م شکست سنگینی را به رومیان وارد آورد. این شکست نقشه‌های امپراتور آوگوستوس را برای سرزمینهای میان رودخانه‌های راین و الب خنثى ساخت. 
آرمینیوس نخست در خدمت رومیان بود و به مرتبۀ شهسواری و شهروندی روم رسید. 6 سال پس از کشتار جنگل تیتبورگ، گِرمانیکوس کایسار او را به نبرد کشاند و همسرش توسنِلدا را دستگیر کرد، ولی در 16م آرمینیوس با مهارت از حملۀ همه‌جانبۀ نیروهای رومی جان سالم به دربرد. پس از توقف عملیات جنگی رومیان در 17م، او با مارُبُدئوس (ماربُد) پادشاه مارکُمانها درگیر جنگ شد و گر چه در این جنگ به پیروزی رسید، بعداً به دست مردم قبیلۀ خود کشته شد. در اواخر سدۀ 19م شهرت آرمینیوس به عنوان قهرمان ملی آلمان به اوج رسید.     (193)