ارکانیا

اُرْکانیا [orkāniyā] ، آنْدْرئا، نام اصلی او: آندرئا دی چونه (ح 1308- ح 1368م/ 708- 769ق)، سرشناس‌ترین نقاش، پیکرتراش و معمار فلورانس در نیمۀ سدۀ 14م. 
ارکانیا که فرزند زرگری بود، خود بزرگ خانواده‌ای از نقاشان، مشتمل بر 3 برادر جوان‌ترش، ناردو، ماتِّئو و یاکوپو شد. ارکانیا به سال 1352م در صنف سنگ‌تراشان پذیرفته شد. وی در 1354م مَحجر محراب نمازخانۀ استروتْسی در کلیسای سانتا ماریا نُوِلّا در فلورانس را نقاشی کرد. این نقاشی پنج لته (امضا شده به تاریخ 1357م) نشان می‌دهد که نگارگریِ نیرومند نقشها کیفیتی بسیار فردی و ویژه دارد، همان‌طور که تلاش نقاش در پرداختن پنج لته به صورت طرحی وحدت یافته دارای چنین فردیتی است. بخش باقی‌مانده از دیوارنگارۀ «پیروزی مرگ» در کلیسای سانتا کروچه نیز به او منسوب است. 
در سپتامبر 1367، وی از جانب آرتو دِل کامبیو مأموریت یافت که 4 صحنه از زندگی متّى ــ حامـی صنف سنگ‌تراش ــ را بر محجر محراب این قدیس نقاشی‌کند. در اوت 1368، به‌سبب بیماریِ ارکانیا، ادامۀ کار این نقاشی به دست برادرش یاکوپو دی چونه سپرده شد. ظاهراً ارکانیا در همین سال چشم از جهان فروبسته است. 

 ارکانیا در مقام پیکرتراش، تنها با یک اثر خود شهرت یافته، و آن گونه‌ای محراب، موسوم به «سایبان مقدس» در نمازخانۀ صنف سنگ‌تراشان واقع در کلیسای اُر سان میکِله است که او سرپرستی معماران آن را برعهده داشت. این محراب ساختاری است تزیینی و متشکل از بخشهای متعدد که بر 4 جرز 8 ضلعی استوار، و با مصالح رنگی ترصیع شده است. پیکرتراشیهای اصلی در جلو و دو طرف آن عبارت‌اند از شماری نقش برجسته، در قاب‌بندیهای 6 ضلعی، از صحنه‌های زندگی مریم عذرا و در پشت، نقش برجسته‌ای بزرگ در دو موضوع دینی: «خواب ابدی مریم عذرا» و «عروج مریم عذرا» با امضا و تاریخ 1359م. این نقش برجستۀ بزرگ یکی از بارزترین نمونه‌های برجا مانده از «هنر بیانگری» است که پس از فاجعۀ طاعون، در توسکان پاگرفت. در نقشهای برجستۀ بخشهای مختلف این محراب اختلافات کیفی قابل ملاحظه‌ای وجود دارد که برخی از آنها ممکن است نتیجۀ کار ماتئو، برادر ارکانیا بوده باشد.
چنان‌که پیدا ست، ارکانیا در 1357م و بار دیگر از 1364 تا 1367م به عنوان معمار کلیسای فلورانس استخدام شد. در 1358م مقام معمار کلیسای جامع اُرْویِتو را یافت و از 1359 تا 1360م نظارت بر تـزیینات مـوزاییکی نـمـای آن کلیسا به او و برادرش سپرده شد.     (119)