مقاله

جان رالز راولز تلاش می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎کند تا نشان دهد که «حس عدالت» در یک جامعه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ی بسامان که بر اساس قواعد عدالت به‌مثابه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ی انصاف تنظیم شده است تمایل به رشد خواهد داشت و رشد خواهد کرد؛ ضمن اینکه در چنین جامعه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ای برداشت‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های مبتنی بر خیر عقلانی به گونه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ای خواهد بود که افراد نسبت به حس عدالت احساس بیگانگی نخواهند کرد.

هایدگر در هستی و زمان، اگزیستانس خودینه بر پایه‌ی ایده‌ی «مصممیتِ پیشی‎جوینده» (anticipatory resoluteness) توصیف می‎گردد. هریک از دو جزء این مفهوم از خودینگی، یعنی پیشی‎جستن و مصممیت، در مشهود ساختن کلیت و وحدت هستی دازاین شرکت دارند.جزء نخست، یعنی پیشی‎جستن ... «پیش‎دویدن به‎سوی» مرگ آشکار می‎سازد.... دومین جزء اگزیستانس خودینه، یعنی مصممیت، هم کلیت و هم وحدت هستی دازاین را فاش می‎سازد.

مبارزه و مبارزان علیه استعمار در ایران تنها به یك زمان و محدود به یك شخص نیست. در سراسر جغرافیای ایران همواره شخصیت‌های مبارز برای دفاع از این كیان بارها در برابر استعمارگران ایستادند. همزمان با ورود استعمارگران در خاك كشور، آزادیخواهان و استعمارستیزان بسیاری برای مقابله با آنان در گوشه و كنار كشور به پا خاستند و حاضر به تبعیت از استعمارگر نبودند و در این مسیر از جان و مال خود گذشتند.

در این نظام چنین تعلیم داده می‌شود که «دیالوگ» شکل واقعی خود گفتن است و سخن گفتن و فکر کردن امری واحد و یگانه است. از این روست که دیالوگ و گفتگو عنصر ضروری و لازمه لاینفک فلسفه سقراط و افلاطون به شمار می‌آید.

پیش از حافظ، سعدی جای‌جای در گلستان، به نقادی این جریان پرداخته و پرده از سیاهکاری‌های وابستگان بدان برگرفته است، از جمله در حکایت ۲۵، باب دوم: «یکی را از مشایخ شام پرسیدند از حقیقت تصوّف؛ گفت: پیش از این طایفه‌ای در جهان بودند به صورت پریشان و به معنی جمع، اکنون جماعتی هستند به صورت جمع و به معنی پریشان!» (سعدی، ۱۳۷۶: ۸۴) نیز در حکایت ۳۸ از همین باب، بیتی آورده است حاکی از نفاق جریان منفی ریاکار، این بیت (سعدی، ۱۳۷۶: ۹۲):

گرچه تاریخ ملت‌ها مهم‌تر است اما در صحنه تاریخ این نام اشخاص است كه می‌درخشد. در تاریخ معاصر ایران، به ویژه در عرصه سازندگی، همان‌گونه كه خیامی‌ها در صنعت سهم بزرگی دارند، سهم عبدالرحیم جعفری در فرهنگ و آنچه صنعت كتاب و‌نشر خوانده می‌شود بزرگ است. او از قعر فقر و تنگدستی برآمد و تحصیلاتش از حد ابتدایی فراتر نرفت، اما در سایه تلاش و كوشش توانست خود را تا حد ١٠، ٢٠ تن سازندگان ایران نوین بالا بكشد.

مسئله‌ی علم، پژوهش و تحصیل معمولاً باید اموری باشند كه به صرافت‌طبع صورت گیرند. یك جامعه‌ای علاقه و توجهی به علم پیدا می‌كند و علم را طلب می‌كند و معمولاً نمی‌پرسد كه چرا باید علم را طلب كرد و مشكل طلب علم چیست؟ ما امروز این سؤال را می‌پرسیم، پس ظاهراً باید مشكلی در راه پیش آمده باشد.

فلسفه یونان در سده ششم پیش از میلاد با طرح این پرسش که: جهان از چه ساخته شده یا به عبارت دیگر ماده‌المواد چیست؟ آغاز شد و تالس نخستین فیلسوفی بود که پاسخ داد: آب! یعنی ماده‌المواد آب است و اشیا از آب پدید آمده‌اند. دیگر فیلسوفان نیز هر یک پاسخی بدین پرسش دادند؛ چنان که هراکلیتوس (حدود ۵۰۰ ق.م) آتش را ماده‌المواد انگاشت.

کارکرد عقل، اندیشیدن است و اندیشه نخستین بار در کلام جلوه می‌کند؛ اما در قلمرو گفتگو و مباحثات کلامی جامه کمال به خود پوشیده و به مرز پختگی می‌رسد، و از آنجا که انسان موجودی اجتماعی است لذا باید گفت: گفتگو جزء ذات انسان محسوب شده و مهمترین وجه مدنیت را تشکیل می‌دهد.

کتابی که آقای دکتر پیران ترجمه کرده‏اند از امّهات کتب حقوقی و فلسفی است. ما با غرب طرف شده‏ایم بی‌آن‏که غرب را بشناسیم. اصلاً چطور شده که غرب به این صورت درآمده؟ ماهیّت این غرب چیست؟ این کتاب (حقوق جنگ و صلح) از جمله کتاب‏هایی است که به ما نشان می‏دهد غرب چگونه به این صورت درآمده. زاویه‏ی دیدی نشان می‏دهد که برای ما غریب است.