اخبار

این کتاب در زمره آثار معدود و معتبر تاریخی مربوط به عصر ترکمانان آق قوینلو در ایران است که اندکی قبل از ظهور صفویه چند تن از آنان در شمال غربی ایران به حکومت رسیدند و، در آغاز، بخشهای گسترده ای از کشور را نیز تسلط خود گرفتند. در باب این دوره از تاریخ ایران، منابع ارزنده و پر فایده اندک است. مآخذ موجود هم توجه چندانی جلب نکرده و برخی از آنها هنوز به صورت دست نویس باقی مانده است.

پس از بیرون راندن پرتغالی ها از منطقه توسط شاه عباس، برای مدتی نسبتا طولانی، بحرین در سایه حکومت صفوی، آرام و رو به رشد بود، اما به دنبال حمله خوارج عمان به آن، بحرین آسیب جدی دید. بسیاری از ساکنان آن از جمله علما به منطقه قطیف و شماری به ایران رفتند.

کتاب حاضر، تألیف میریام یونس، با عنوان طولانی، درباره گفتمان شیعی است در قرن 16 م ـ که البته موضوعی است مهم که شامل مسائل معاصر نیز می شود. این اثر درباره نقش دانشمندان شیعه در دولت و رابطه آنها با دولت است و موضوع رساله فوق لیسانس مولف آن در دانشگاه فرایبورگ است. کتاب از منابع اصلی سه دانشمند اهل منطقه جبل عامل در جنوب لبنان سخن می گوید و به پرسش های کاربردی در باب فقه و مسلمات شیعی می پردازد. نویسنده علاوه بر استفاده از منابع دست اول به برخی از کتاب ها و رساله های دیگر نیز مراجعه کرده است.

فضای سیاسی و اجتماعی دوره صفویه از ویژگی‌های قابل ملاحظه‌ای در تاریخ ایران برخوردار است که مهمترین آن وحدت ملی ایران ذیل یک سرزمین است، چرا که پس از 900 سال چند دستگی و حاکمیت غیر متمرکز، سلسله‌ای قدرتمند سرنوشت کشور را به دست گرفته و حکومتی متمرکز با محوریت سه شهر تبریز، قزوین و اصفهان که در مقاطعی عنوان پایتختی ایران را نیز یدک می‌کشیدند، تأسیس کرد. «شاه اسماعیل صفوی»، مؤسس سلسله صفوی در 25رجب 892 ه.ق متولد شد و در دوم رمضان سال 907 در تبریز بر سریر سلطنت تکیه زد، نسبش از پنج پشت به «شیخ صفی‌الدین اردبیلی» عارف مشهور اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم می‌رسید...

در مورد بررسی زمینه های پیدایش این ارتباط می باید، به گذشته های دور رجوع کرد. ریشه ی این زمینه و بستر را می توان در قرن پنجم هجری قمری جستجو کرد. آسیای صغیر که از دیر باز مهاجر پذیر بود، با ورود ترکمانان سلجوقی به آن سرزمین، رنگ دیگری گرفت. پیشتر اقوام دیگری چون: یهودیان ، ارامنه و اعراب که هر یک به دلایلی سرزمین های اصلی خویش را ترک کرده بودند، سبب به وجود آمدن دو فرهنگ متفاوت یعنی شهری و روستایی در آن ناحیه شدند.

تواریخ محلی و سال‌شماری حوزه شام و مصر، آگاهی‌های تاریخی فراوانی درباره تاریخ و طرق تصوف در این منطقه در دوره مملوکی به دست می‌دهند. بخشی از این آگاهی‌ها، ابعاد قابل توجهی از حضور و نفوذ طریقت‌های صوفیانه‌ای را که خاستگاه جغرافیایی آنها ایران و خراسان بوده، روشن می‌سازد. در این نوشتار تلاش شده است تا به طور اجمالی، شواهد و گزارش‌های تاریخی متعلق به حضور و گسترش شماری از این طریقت‌ها در شهر حلب در دوره مملوکی ارائه و گردآوری شود. طریقت‌های بررسی شده عبارت‌اند از: صفویه (اردبیلیه)، کبرویه و همدانیه، اوحدیه، کازرونیه و سهروردیه.

در پایان نیمه اول قرن دوازدهم هجری قمری، قبایل: افشار در ارومی، دنبلی در خوی، مقدم در مراغه، شقاقی در سراب، و شاهسونها در اردبیل و قراداغ (اهر)، صاحب جمعیت و قدرت بودند. گرچه تاریخ‌نویسان دوران نادری، از شاهسونها به ندرت نام برده‌اند، ولی از نیروهای گِرد آمده از اهر و قراداغ، به کرّات یاد کرده‌اند.

این مجموعه یادداشت‌ها که حاصل پژوهشی میدانی و اسنادی است، به بررسی بازنمایی (representation) کالبد انسان در نگاره‌های ایرانی می‌پردازد و از عصر صفوی شروع می‌کند. از سوی دیگر یکی از مهم‌ترین بناهایی که در این زمان با نگاره‌های دیواری تزیین شده، کاخ چهلستون اصفهان است که تأکید بیش‌تر این نوشته بر آن بوده و نگاره‌های این کاخ را بررسی می‌کند. اما در یادداشت حاضر به عنوان اولین شماره، به کلیاتی در مورد نگارگری در این عصر و کاخ چهلستون می‌پردازد.

روی کار آمدن صفویان در ایران، تحولاتی را در سیر تصوف و عملکرد آن در جامعۀ ایرانی موجب شد؛ به ویژه آنکه در نیمۀ دوم این حکومت تصوف جایگاه پیشین خود در آن حکومت را از دست داد. پس از سقوط صفویان و در جریان حکومت کوتاه مدت افغانان و افشاریان، متصوفه در تکاپوی موقعیت و حتی قدرت سیاسی و اجتماعی و کسب جایگاهی چون گذشته در جامعه باشند.

صفویه و احیاء سنت های ملی و باستانی دکتر عباس سرافرازی ، سارا سرحدی چکیده شاه اسماعیل صفوی بنیانگذار سلسله صفویه در ایران بود، که مولفه های تشکیل این حکومت را براساس ملیت و قومیت قرار داد. حضور دو دشمن نواحی شرقی)ازبکان( و نواحی غربی )عثمانی( ضرورت توجه به حماسه های ملی را در ایران افزایش می داد ،