اخبار

گزارشی از کارنامه پژوهشی زنده یاد ایرج افشار (1393- نیمه 1394) تو رهرو دیرینه سرمنزل عشقی/ بنگر که ز خون تو به هر گام نشان است / رودی که بر آسود زمینش بخورد زود / دریا شود آن رود که پیوسته روان است

گزارش تصویری از اعطای جایزه گنجینه پژوهشی ایرج افشار در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی

وفاي عهد استاد يگانه ايران‌شناسي هيچگاه از خاطر دوستدارانش به در نمي‌رود، استاد ايرج افشار از نادره‌هاي فرهنگ ايراني است كه همه عمر گرانقدرش در خدمت به كتاب و فرهنگ ايراني سپري شد. ايشان علاوه بر تاليفات ارزشمند، با واسطه، وصي شايسته‌اي براي علامه محمد قزويني محسوب مي‌شد كه اهتمام فراواني به جمع‌آوري و حفظ ميراث گرانقدر علامه قزويني از خويش نشان داد، نتيجه اين كوشش در زمان حيات‌شان به ثمر نشست و يادداشت‌هاي محمد قزويني در ١٠ مجلد منتشر شد. اثر ديگر استاد ايرج افشار «يادنامه محمد قزويني» بود كه روايت‌گر بخشي از ناگفته‌هاي زندگي اين نادره فرهنگ ايراني است

در آستانه نودمین سال تولد مرحوم استاد ایرج افشار، اواسط مهرماه بزرگداشتی از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار خواهد شد. آیین نکوداشت مرحوم استاد ایرج افشار در کتابخانه ملی برگزار می‌شود

وقف‌نامه‌ها چه اهمیتی برای تاریخ ما دارد؟ جنبه اقتصادی، حقوقی، معماری، هنری و سیاحتی موقوفات، البته اموری است که در جای دیگر باید به آنها پرداخت. آنچه از نظر تاریخی در اساس وقف نهفته است به انگیزه واقفان برمی‌‌گردد. کسانی‌که در گذر زمان، مالی را وقف کرده‌‌اند، بیشتر دو انگیزه مورد نظرشان بوده است

در تاریخ تمدن ایران، به معنای تاریخی قلمرو آن، سابقه نسخه‌نویسی خطی پردامنه است و این نوع کار در میان آثار باستانی دیگر ارزشی خاص و اعتباری مخصوص دارد، چه افکار کلیه متفکران و دانشمندان و شاعران ما بر این اوراق که غالباً فرسوده و پاره و چرکین و ناخواناست، پس از قرون و روزگاران دراز به دست ما رسیده است و امروز می‌توانیم تاریخ حیات ملت نامداری را از آن اوراق کشف و تحقیق کنیم. پس تردید نباید کرد

بی شک دکتر محمد معین (9/2/1297 – 13/4/1350) استاد زبان فارسی و پدیدآورنده فرهنگ معین از فضلای بزرگ ایران معاصر است. وی پس از پایان تحصیلات مقدماتی برای ادامه تحصیل در دارالفنون به تهران آمد و به تحصیل در دانشکده ادبیات پرداخت. در سال 1313 با نوشتن پایان‌نامه‌ای به زبان فرانسه در مورد شاعر فرانسوی «لوکنت دولیل» و در حالی که فقط 16 سال سن داشت در رشته ادبیات و فلسفه به اخذ مدرک کارشناسی نایل شد. در 1314 به ریاست دانشسرای مقدماتی اهواز برگزیده شد و این در حالی بود که وی تنها 17 سالگی را می‌گذرانید. در سال 1321 با نوشتن رساله «مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات فارسی» به زبان فرانسه اولین کسی بود که در ایران به اخذ درجه دکترای ادبیات نائل می‌آمد. از چند دانشگاه خارجی درجه دکترای افتخاری داشت و عضو فرهنگستان ایران شد که ریاستش با ذکاءالملک فروغی بود. ریاست کمیسیون ادبیات سمینار جهانی تاریخ و فرهنگ ایران را بر عهده داشت. در سمینار بین‌المللی (سومر) دانشگاه هاروارد و کمیته مجموعه کتیبه‌های ایران و کمیته تالیف فرهنگ پهلوی و انجمن خاورشناسان پاریس و انجمن فلسفی عضویت داشت.

عبدالرحمان عمادی از دوستان زنده‎یاد ایرج افشار گفت: ایرج افشار همیشه بیراهه‎ها را ترجیح می‌‏داد، چون به این طریق می‏‌شد جاهایی را که دیگران نرفته بودند، می‏‌شد دید.

او ‌زاده مهر بود و شاید به همین سبب هم بود که نسبت به فرهنگ ایران، مهری بیکران داشت. ایران برایش دغدغه بود و می‌کوشید تا هر دم، نمی‌بر این خاک بیفزاید و سیرابش سازد. «ایرج افشار» اما ناغافل پرکشید؛ نه آنکه جوان باشد که هنگام مرگ، 85 سال داشت اما فعالیت هایش در عرصه پژوهش چنان بود که کم از یک جوان نداشت. کمتر کسی را می‌توان یافت که چیزی در حدود 300 جلد کتاب - اعم از تألیف و تصحیح - و 2 هزار مقاله در طول عمرش به رشته تحریر درآورده باشد. افشار از ایران شناسان برجسته بود و در گردهمایی‌ها و کنگره‌های خارج از کشور در صدر ایران شناسی حاضر می‌نشست و سخنش و قلمش، اگر بر اثر کسی مقدمه یا تحشیه می‌نوشت، اعتباری داشت که به اعتلای اثر می‌انجامید.

نام «ایرج افشار» با ایران پیوند خورده است؛ با ایران شناسی و با ایرانگردی و گلگشت در ایران پیوند خورده است. افشار بیش از نیم قرن در ایران سفر کرد و سفرنامه نوشت. خود گفته است که ایرانگردی و گلگشت در وطن، لازمه ایران شناسی است. ایران شناس بزرگ، اعتقادی به شناخت ایران صرفاً بر مبنای آنچه در کتابها مکتوب و مدفون است نداشت و ایران شناسی را آنگاه زنده و رونده و زاینده و حقیقی می‌دانست که پژوهشگر با طبیعت و خرابه و مردم این سرزمین در آمیزد و این البته از رهگذر «سفر» تحقق می‌یابد.