اخبار

تحقیقات و پژوهش‌های دكتر فیرحی متكی بر پرسش‌ها و تاملات عمیقی بود. در عین حال تلاش می‌كرد از درون این پرسش‌ها، مسائل جدیدی استخراج كند. از این رو رویكرد او اساسا پرسش‌محور بود و دانش را بر مبنای سوال و پرسش در نظر می‌گرفت. از این رو پاسخ‌هایی هم كه مطرح می‌كرد، بسیار نوآورانه و بدیع بود.

مرحوم علامه طباطبایی نیز بنا به سبقه فلسفی خود به ویژه در حوزه حكمت متعالیه، این نسبت(نسبت میان عقل و شیعه) را بسیار جدی و مهم انگاشته است. ایشان در نوشته‌ای با عنوان «معنویت تشیع» نتایج طرق تعقل در اسلام را قابل هضم و درك بودن تعلیمات اسلامی از مجرای تعقل و استدلال منطقی آزاد همچنین زنده نگه داشتن تعلیمات اسلامی برای همیشه و نسبت به همه كس می‌دانند.

رضا نجف زاده : استاد فیرحی منتقد هر سِنخی از رادیکالیسم بود؛ چه رادیکالیسم ایران‌گرایانه یا عربی باشد و چه رادیکالیسم‌های وحشتناکی که از دل اسلام سیاسی بر آمده و حیات سیاسی خاورمیانه و جوامع متکثر امروز را تهدید می‌کند.

حسن محدثی می‌گوید: فیرحی به معنای دقیق کلمه معاصر و امروزین بود؛ او به تحولات دنیای جدید چه تحولات معرفتی و چه تحولاتی اجتماعی- سیاسی کم و بیش آشنایی داشت و اینها سبب می‌شد که بخواهد با آن دوقلمر یعنی قلمروی که در جهان سنت میراث برده بود و قلمرو و میراثی که از جهان جدید و فهمی که از جهان جدید داشت پیوند ایجاد کند.

فیرحی را می‌توان سرآمد محصول پیوند حوزه و دانشگاه دانست. فردی که هم مورد تأیید علما نه به معنای سیاسی بلکه علمای حوزوی و هم علمای دانشگاهی بود و همین توافق، نکته مهمی درباره اوست؛ «یک مجتهد و دانشمند علم سیاست که فقدانش به‌شدت در جامعه روشنفکری و دانشگاهی ما حس خواهد شد.

کرونا یک چهره دیگر را هم با خود برد؛ داوود فیرحی، استاد دانشگاه تهران. خبر بستری شدن او در بخش آی سی یو بیمارستان لاله و وخامت حالش هفته گذشته منتشر شد، اما نهایتاً دیروز ویروس کرونا کار خودش را کرد. به گفته پزشک معالج فیرحی، این استاد دانشگاه در بدو مراجعه درگیری ریوی بیش از ۸۰ درصد داشت. این خبر بلافاصله بازتاب وسیعی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی داشته و بسیاری از اتفاق رخ داده ابراز تأسف و ناراحتی کردند.

بدون تعارف، برای من، كسی استاد مطهری نمی‌شود، و این نیست مگر به حیث قدرت تفكر، حس نقادی و حق‌گویی و آزادیخواهی‌اش و به ویژه اینكه در این میان، توانست این حس خود را با ایمانش جمع كند، یا بهتر است بگویم، حساب علم و استدلال را با حساب ایمان و عشق دینی‌اش، جدا كند.

در آغاز بحث باید فقدان و درگذشت دكتر فیرحی را به خانواده و به خودم و دیگر دوستان و شاگردانش از یك سو و به جامعه علمی ایران از سوی دیگر تسلیت عرض كنم. دكتر فیرحی یكی از فضلای بسیار ارزشمند دوره معاصر بودند كه هم خوب درس خوانده بود و هم اخلاق‌مدار بود. هر كدام از این موارد در جای خود قابل تحسین است و دكتر فیرحی از هر دو آنها بهره‌مند بود و تعهد علمی‌اش را نیز حفظ كرده بود.

باید اذعان كرد كه تحقیق و پژوهش در باب موضوعات تاریخی و اجتماعی و اندیشه‌های سیاسی در حوزه‌های مربوط به اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی بر زمینه علوم نوین چون جامعه‌شناسی، در عین لزوم، بسیار دشوار است و هرچه پژوهشگر، بر منابع و مآخذ ادوار تاریخی و تحولات فكری و فرهنگی اسلام و ایران تسلط داشته باشد، حاصل كار او به هدف نزدیك‌تر است و می‌تواند برای درك تحولات كنونی و حتی آینده راهگشا و روشنگر باشد

من ابتدا دكتر داود فیرحی را با آثارش شناختم. برخی آثار دكتر فیرحی یك نقطه عطف تحقیقات آن عرصه‌ای محسوب می‌شود كه در آن قلم زده است. نخستین‌باری كه با آثار دكتر فیرحی عزیز كه خدا رحمتش كند آشنا شدم، در كتابفروشی دهخدای تبریز بود. آنجا در میان كتاب‌ها، به كتاب قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام برخوردم. این كتاب اولین اثر برجسته و اثرگذار مرحوم فیرحی بود.