اخبار

در فرهنگ ایرانی تغییر سال در اول زمستان با شب و سیاهی ، و نیز در اول تابستان با روز و روشنی توصیف شده است بدین سبب در اوستا تیشتر ستاره ای درخشان و نیز در ادب پارسی شب یلدا بصورت سیاه و سیاهی توصیف شده است. یا اینکه در ادب پارسی از روز تیرگان بصورت " روز تیر روز " و یا از روز خور " روز خور روز " نیز یاد میشود....

متنی که در ادامه این مقدمه کوتاه می‌خوانید، متن پیاده‌شده سخنرانی دکتر مقصود فراستخواه، استاد دانشگاه‌های تهران، شهیدبهشتی، علامه‌طباطبایی و... پژوهشگر و صاحب‌نظر در حوزه مطالعات فرهنگی و اجتماعی است. فراستخواه درجه‌دکتری برنامه‌ریزی توسعه آموزش‌عالی دارد و سال‌های طولانی است که در حوزه آموزش‌عالی و موانع توسعه آن در ایران به کوشندگی مشغول است اما یکی از دلمشغولی‌های جدی‌اش، مطالعات فرهنگی و اجتماعی خاصه در حوزه دین و عرفان ایرانی اسلامی است؛ اغلب مخاطبان آثارش او را یک نواندیش دینی می‌دانند و بسیاری از جوانان و دانشجویان ایرانی که دلی در گرو فرهنگ و جامعه ایرانی دارند، رد پای او را در رسانه‌های کشور جست‌وجو می‌کنند.

جنبش بودایی بنیان‌گذاری تاریخی به نام «گوتمه سیدرته» دارد که خود را بودا «بیداردل روشنی‌یافته» می‌نامید. او نه با نام خود «سیدرته» یا نام خانوادگی‌اش «گوتمه» بلکه با همین نام (بودا) در مغرب‌زمین شهرت یافت. همه آگاهی‌های موجود درباره گوتمه را مدیون دوگونه روش تفسیر هستیم: مدارس آسیایی بودایی و پژوهش‌های اولیه و مدرن اروپایی درباره بودیسم. سنت جدید بودیسم می‌کوشد با روش‌های علمی زبان‌شناسی، ادبیات و تاریخ به خاستگاه بودیسم دست یابد

به مناسبت روز جهانی فلسفه و با تأخیری یک‌ماهه نسبت به روز مصوب آن از سوی سازمان یونسکو در تقویم، عصر روز پنجشنبه هفته گذشته سمیناری با عنوان «هرمنوتیک و فلسفه تحلیلی در ایران» با حضور علاقه‌مندانی از این دو طیف در مؤسسه پرسش برگزار شد. عنوان سخنرانی ضیاء موحد «تحولات فلسفه تحلیلی در جهان» بود؛ عنوانی که آن را بسیار کلی، سنگ بزرگ و علامت‌نزدن دانست ولی او توانست در سخنرانی کوتاه و منسجم خود این کار را به‌خوبی انجام دهد و تحولات فلسفه مشائی را از زمان ارسطو تا ابن‌سینا و لایب‌نیتس و فرگه و فیلسوفان حال‌حاضر بررسی کند. او یکی از مهم‌ترین میراث‌های فلسفه تحلیلی را داد‌و‌ستد بین علم و فلسفه دانست.

بدون تردید هایدگر از جمله تأثیرگذارترین فیلسوفان جهان معاصر است و فلسفه غرب با او بسطی جدی یافته است. این گسترش در حقیقت در امتداد جریان فکری عصر جدید است که در فرانسه با دکارت آغاز شد و در آلمان با کانت به اوج خود رسید. فلسفه جدید در غرب با تأکید بسیار بر نوعی خودآگاهی آن را متعالی دانسته، تمام استنتاجات از واقعیت‏ها را مبتنی بر نگرش فلسفی می‏داند که بر شناخت خودآگاه استوار باشد. البته خود او متأثر از کانت و حتی هگل بود، به نحوی که در جایی گفته: کانت بر زندگی همه ما سایه افکنده است. از طرفی بسیاری برآنند که هایدگر به سبب اینکه احیاکنندة فلسفه نیستی و هگلی بود، توانست کسب نام کند! بعضی از متخصصان معتقد بودند که فلسفه کانت فقط به مدد و یاری فلاسفه بعد از کانت انسجام پذیر و مستحکم شده است. یعنی برای رسیدن به یک نتیجه نسبتاً قطعی در جریان تفکر فلسفی کانت می‏بایست هایدگر را که در جریان این تفکر است، بازشناسی کرد. بدین لحاظ سایه سنگین هایدگر نه تنها در غرب، بلکه بر بسیاری از کشورهای دیگر قرار دارد.

اگنس گونجا بویاجیو، معروف به مادر ترزا ۱۹۹۷ -۱۹۱۰ راهبه کاتولیک اهل آلبانی یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های خیریه در جهان است. او در ۱۸سالگی خانه را ترک کرد و به عضویت گروه خواهران لورتو درآمد و دیگر هرگز مادر و خواهرش را ندید.

شيما بهره‌مند: ابوالحسن نجفی، زبان‌شناس، ادیب و مترجمِ مطرح، بیش از دو دهه است که در کنار ترجمه و تدریس و کار بر روی زبان فارسی، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. او حالا پس از نیم‌قرن کار و نوشتن، مدتی است که ناخوش‌احوال و در بستر بیماری است. بدون عصا توان راه‌رفتن ندارد، به‌سختی حرف می‌زند، اما همان‌طور دقیق و شمرده. در بستر هم همان «مرد محترم، پاکیزه و بامتانتی» است که احمد میرعلایی و دیگران از ابتدا او را یافتند. نجفی این روزها با متانت همیشگی‌اش در پاسخ به این پرسش که حالتان چطور است، جز متشکرم، خوبم، نمی‌گوید. اما پرسشی ذهن او، اطرافیان و دوستدارانش را مشوش و نگران کرده است: اینکه اگر او ناگزیر مدت‌ها در بستر بماند، تکلیفش چیست؟

در این کتاب سعی شده تک‌تک مراحل سیر تفکر هایدگر دنبال شود که وی خود آن را مسیری ناپایدار و سرشار از پس‌روی‌ها و اشتباهات خوانده است. این مسیر، پر از تصورات واهی و فجایع قرن بیستم بود که در اثر هایدگر به زبانی فلسفی درآمده است. هایدگر استاد جابجایی و تغییر بود. شوق وافر او در راه نیل به عظمت، اگرچه در تمام عمرش شعله‌ور بود اما دورخیزها و پس‌روی‌های جدید او همواره از یک ماجرای منحصربه‌فرد حکایت می‌کرد و در طول زمان امور بزرگی که وی در جهت نیل به آنها می‌کوشید تغییر کرد.

ناهید مطلّبی: درست در روزهایی که روابط سیاسی ایران و ترکیه بر اثر پاره‌ای مسائل منطقه‌ای خالی از تنش نیست، گروهی از معماران و پژوهشگران ایرانی و ترک در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور گرد آمدند تا درباره دو معماری بزرگ از دو کشور همسایه سخن بگویند و میراث عظیمی را که این دو به یادگار نهاده‌اند، مورد بازشناسی قرار دهند: معمار علی اکبر اصفهانی و معمار سنان.

می‏دانیم که معرفت چونان‏که هست، در طبیعت یافت نمی‏شود و شناسایی از درون انسان امکان‏پذیر می‏گردد. این بدین معناست که طبیعت ناآگاه و انسان آگاه هر دو متعلق به یک عالم‏ و یک فضایند؛ اما پاسخها و پرسشهای علمی در محدودة خود نمی‏تواند رابطه این دو را با یکدیگر روشن کند و یا ضرورت آن را دریابد. به‏ عبارت ‏دیگر چنانچه فلسفه به کمک علم نیاید، هیچ علمی نمی‏تواند حد و مرزی برای خود از درون خود جستجو کند و مرزهای علوم در یکدگر خواهد لغزید. می‏دانیم که شناخت‏شناسی صرفاً به‏ مثابه شاخه‏ای از فلسفه مرزدار حدود دانشهای گوناگون می‏باشد. به ‏صرف برخورداری از زمینه‏های مشترک مطالعات مربوط به انسان، دانشهای انسانی همچون سایر بخشهای دانش یعنی دانشهای طبیعی بی‏کمک فلسفه نمی‏تواند خود پیشاپیش مرزهای خود را شناسایی کند یا گسترش دهد.