اخبار

افزایش مقالات ISI آیا شاخص درستی برای پیشرفت علمی ما است؟ در هشت دهه‌ای که از تاریخ دانشگاه در ایران می‌گذرد؛ یعنی تقریباً همزمان با تأسیس دانشگاه تهران، دانشگاه و نهادهای علمی ما 6 شیوه‌ و الگوی مدیریتی مختلف را تجربه کرده‌است؛ مدل «آریستوکراسی علمی نخبه‌گرا» از دهه اول تا دهه 30، مدل «تکنوکراسی دولت‌گرا» از دهه 40 تا 50، مدل «میدان سیاسی چپ‌گرا» در آستانه انقلاب، مدل «بازوی کارشناسی» در دهه 60، مدل «تقاضای اجتماعی» در دهه 70 و مدل بنگاه‌داری یا همان «دوگانه دانشگاه و بنگاه» از جمله این الگوها بوده ‌است.

انجمن فلسفه میان فرهنگی ایران با همکاری پژوهشکده فرهنگ معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی جلسه چهارم از سلسله سخنرانی‌ «دیگری و دیگر هراسی» را برگزار می‌کند. در این جلسه دکتر نعمت‌الله فاضلی با عنوان «دیگری از منظر انسان‌شناسی» و دکتر مهدی معین‌زاده پیرامون موضوع «سنت به مثابه دیگری» سخنرانی خواهند کرد این نشست، ۲۵ بهمن ماه ساعت ۱۶:۳۰ الی ۱۹ در محل سالن اندیشه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می‌شود.

نشست «هرمنوتیک قرآن؛ نخستین گام‌ها در تفسیر قرآن» با سخنرانی محمد مجتهد شبستری و دکتر علیرضا قائمی‌نیا برگزار می‌شود. این نشست به همت معاونت پژوهشی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دوشنبه ۲۶ بهمن ساعت ۱۰ الی ۱۲ در سالن اجتماعات شهید مفتح دانشکده الهیات دانشگاه تهران دایر خواهد بود.

از دکتر علی شریعتی به عنوان «معلم انقلاب» یاد می‌کنند و از این جهت مردم با آثار و افکار ایشان برخوردی نوستالژیک دارند. برای پرسش از «چرایی انقلاب؛ اگرها و بایدهای آن» به سراغ فرزند ارشد او دکتر احسان شریعتی ـ دکترای فلسفه از دانشگاه سوربن فرانسه ـ رفتیم. او که متولد 1338 است در جریان انقلاب جوانی 19 ساله بود و با توجه به فعالیت‌های پدر از تجارب زیسته‌ای برخوردار است که شنیدن آنها در سالگرد پیروزی انقلاب می‌تواند جالب توجه باشد. در گفت‌و‌گو با دکتر احسان شریعتی دو محور را مورد بررسی قرار دادیم؛ نخست اینکه، چرا انقلاب کردیم؟ و دوم آنکه، چه تصویری از نسبت شریعتی با انقلاب می‌توان ترسیم کرد.

عصر ناصری به عنوان نقطۀ عطفی در ظهور اندیشه های خردگرایانه و رسوخ افکار نوین در تاریخ معاصر ایران مطرح است و یکی از مهمترین دستاوردهای آن گسترش فعالیت های اجتماعی و گروهی در غالب سنت های دینی – مذهبی به شمار می رود. با وجود گسترۀ فعالیت ها در عرصه های مختلف، نقش زنان آنگونه که شایستۀ مقام و خواستۀ ایشان بود، مجال بروز نیافت؛ زیرا موانع سیاسی، فرهنگی و دینی همچنان به قوت خویش باقی بود. با این حال ایشان با ورود به عرصۀ سنت های مذهبی و اجتماعی، بخشی از تأثیرگذاری خود را به منصۀ ظهور رساندند و چون این دوره هم زمان با فرگیری و گستردگی آئین های ملی و مذهبی بود، ایشان نیز فرصت را مغتنم شمرده، با وجود موانع بازدارندۀ تمدنی و فرهنگی، وارد این عرصه شدند

فریاد الله اکبر انقلابیون ایران، شاید بیش از سیاستمداران مبهوت و نگران، نظریه‌پردازان انقلاب را متحیر کرد. انقلابی که برخلاف اصول و نظریه‌های مسلم انقلابی، «بازگشت به مذهب» و «تحول در عرصه‌های فرهنگی» را خواستار بود. «تدا اسکاچپول» از نظریه‌پردازان مطرح نسل سوم نظریه‌پردازان انقلاب، از ناباوری و شگفتی ناظران خارجی انقلاب- از روزنامه‌نگاران تا دانشمندان علوم سیاسی و اجتماعی- سخن می‌گوید و تصریح می‌کند که انقلاب ایران «پدیده‌ای کاملاً خلاف قاعده و طبیعت جنبش‌های اجتماعی» بود و نظریه انقلابی او، از تبیین انقلاب ایران عاجز است.

از مؤلفه‌های بارز گفتمان انقلاب اسلامی، حاکمیت دیدگاه «نواندیشی دینی» است که با مرجعیت شیعی حضرت امام خمینی(ره) رسمیت یافت و توانست با قرائت‌های روزآمد خود و با بهره‌گیری از فقه پویا، سایر جریان‌های سیاسی که در آن دوره وجود داشتند همچون سوسیالیست‌ها، ناسیونالیست‌ها و تجددگرایان را با خود همراه کند و زمینه پیروزی انقلاب را فراهم آورد. در گپ‌وگفتی با دکتر علی محمد حاضری، استاد جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه تربیت مدرس کوشیدیم تا چند و چون گفتمان انقلاب اسلامی و نقشی که جریان نواندیشی دینی در پیروزی این گفتمان داشت را به بحث و بررسی گذاریم.

از خویشاوندی نژادی اقوام هند و ایرانی و ریشه مشترک زبانهای باستانی و فراموش شده این دو ملت که بگذریم، باید یادآور شویم سرزمین هند منطقه بیستم مالیاتی داریوش بود. نام این سرزمین (ایندیا: ‏India‏) نیز برگرفته از نام ایرانی آن در پارسی باستان است.۱ آرنولد توین‌بی با این پرسش که چرا کوروش اول (که پدرش او را کورور ‏Kuru‏ می‌نامید) نام پسر خود را کمبوجیه گذاشت؟ و با طرح دو واژه «کمبوجیه» و «کورو» به عنوان اسم مکان ـ از یک سو در ماورای قفقاز (که جغرافیانویسان یونانی رود کور یا ارس را سیروس (کوروش) و بخشی از حوضه سفلای رودهای ارس، کورو را کمبیزنه ر ‏Cambyzone‏ می‌نامیدند)، و از سوی دیگر در هندوکش و شبه‌جزیره هند ـ احتمال می‌دهد «این دو قومی که اسمهای خود را روی سرزمین زیستگاه خود گذاشتند با یکدیگر ارتباط و بستگی نزدیک می‌داشته‌اند.۲

نشر به معنای عام در قلمرو فرهنگی ایران سابقه‌ای بس دراز دارد. وجود بازارهای بزرگ و مهم «وراقان»، استنساخ انبوه آثار خرد و کلان، و تألیف مجموعه‌های گران‌بهای کتاب‌شناسی از قرون متقدم به این سوی از مهم‌ترین جلوه‌های نشر به شمار می‌رود. این سنتِ فرهنگ‌ساز و دانش‌پرورِ کهن، در قرون متأخر و ضمن تأسیس نخستین چاپخانه‌ها پس از اختراع دستگاه چاپ و تحولات فنون نشر همچنان دوام یافت و ایران امروز یکی از معدود مراکز درجه اول نشر آثار مکتوب در جهان اسلام و آسیا تلقی می شود.

صفحه اول روزنامه های امروز چهارشنبه 21 بهمن