اخبار

بحث در باره مناسبات علما و دولت صفوی، همچنان نیازمند کاوش بیشتر در متون خطی و اسناد و مدارکی است که منتشرناشده باقی مانده است. به طور کلی می توان گفت، تحقیقات در این زمینه، از سوی گروه های مختلف گرفتار دشواری هایی بوده که عمده این دشواریها زیر سایه نگره های جدید در تاریخ ایران پس از مشروطه است. برخی در پی سوء استفاده از این مطالب و تحلیلها، و برخی در هراس از انتشار شماری از این دیدگاه ها برای متهم نشدن بوده اند. به نظر می رسد، تاریخ نگاری نباید به این جنبه ها توجه کرده و فارغ از تحلیلهای روزمره، با انتشار درست اسناد، خود را به واقعیت نزدیک کند

ابو علی ابن سینا از زمره ان دانشمندان بزرگ عالم است که با آثار پربهای فراوان خود در پیشرفت علم و تمدن جهان سهم ارزنده داشته اند. آثار ابن سینا قرن هاست که به دردهای معنوی و جسمانی بشر شفا می بخشد،زیرا در مرکز همه آنها انسان و عنایت به آن قرار دارد. اگر در آثار طبی ابن سینا سلامتی انسان و راه های جلو گیری،تشخیص و معالجه کل امراض در مد نظر بوده،در آثار ریاضی و فیزیک،شیمی و معدن شناسی و سایر علوم طبیعی، مسائل به سازی محیط و بهزیستی انسان مطرح شده است.

مرحوم محقق طباطبايي در اواخر عمر طبع دوم فهرست منتجب الدين را به نويسنده اين سطور واگذار کردند و من نيز متن کتاب و تعلیقات را باری ديگر با دست نوشته های اوليه محقق طباطبايی مقابله کردم . هم در مقدمه و هم در متن و حواشی کتاب به موارد زيادی برخوردم که از چاپ نخست افتاده بود. تعليقات و اصلاحاتی هم بود که در حاشیه دو یا سه نسخه چاپی از کتاب بعداً اضافه کرده بودند که به خط آن مرحوم برای مدتی در اختیار من قرار گرفت و نويسنده اين سطور به تزريق آنها در داخل تحقيق جديد مبادرت کرد.

ارنست اورسل، جهانگرد بلژیکی در جولای ۱۸۸٢ میلادی برابر با ١٢٦٠ خورشیدی با دوست خود اوتیلن، از پاریس با قطار حرکت کرده و از راه باکو به بندر انزلی وارد می‌شود. او در بازگشت از سفر پرماجرا به ایران، کتابی با نام «قفقاز و ایران» منتشر می‌کند که علی‌اصغر سعیدی بخش‌های مربوط به ایران را با نام «سفرنامه اورسل» ترجمه کرده است. با توجه به شرحی مختصر که از اورسل در آرشیو کتابخانه ملی پاریس موجود است، وی در سال ١٨٥٨ میلادی برابر با ١٢٣٦ خورشیدی در شهر کوچک مونس در بلژیک زاده شد.

روایت‌هایی گوناگون درباره زنان و مردان بخشنده در تاریخ ایران و جهان وجود دارد؛ حکایت‌هایی که گاه با حقیقت و اسطوره درهم‌آمیخته‌اند. حاتم طایی، یکی از مهم‌ترین کسانی است که درباره او حکایت‌ها و داستان‌هایی بسیار گفته و نوشته‌اند؛ کسی که چهره‌اش گاه به اسطوره‌ها می‌ماند نه انسانی زمینی و خاکی! مردی که آوازه بخشش‌ها، نام‌اش را در تاریخ و ادب و فرهنگ مشرق‌زمین ماندگار کرده است.

نقش شخصیت‌های نیکوکار و خیرخواه در گسترش آبادی‌ها و شهرها در تاریخ ایران، درخور تامل است. در تاریخ تهران به عنوان مهم‌ترین شهر و پایتخت ایران در دو سده گذشته، شخصیت‌های نیک‌اندیش سیاسی و مذهبی بوده‌اند که ملک و مال شخصی خود را وقف کرده‌اند. در دوران قاجاریه که تهران به عنوان پایتخت رشد و گسترش یافت، در قلب تهران آن روزگار یعنی بازار اقداماتی خیرخواهانه انجام شد که چهره بخشی از تهران را دگرگون کرد.

قای دکتر احمد نقیب‌زاده، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، در گفت‌وگویی درباره کودتای ٢٨ مرداد که به تاریخ ٢٧ مرداد ١٣٩٥ در روزنامه اعتماد به چاپ رسیده است، با استناد به یکی از معانی رایجِ لفظ «کودتا» و با استدلالی لغت‌شناسانه و یادآوری برخی وقایع سیاسی قرن بیستم، با کاربرد کلمه «کودتا» در مورد حوادث ٢٨ مرداد ١٣٣٢ و پس از آن مخالفت می‌کند.

«هفت روز در جهان هنر»، عنوان کتابی است از سارا تورنتون که به‌تازگی با ترجمه آرزو احمی توسط نشر نظر منتشر شده است. نویسنده در این کتاب، تصویری از رونق هنر مدرن به دست داده است. این کتاب، گزیده‌ای از دورانی جالب‌توجه در تاریخ هنر است که طی آن بازار هنر شکوفا شد، بازدید از موزه‌ها اوج گرفت و مردم بیش از هر زمان دیگری قادر بودند کار ثابت‌‌شان را رها کنند و خود را هنرمند بنامند.

در آغاز شهریور ۳۵۹ در نزدیکی شهر بخارا ـ مرکز حکومت سامانیان ـ از پیوند خجسته عبدالله بلخی با ستاره بخارایی، پسری زاده شد که او را «حسین» نامیدند؛ کودکی که از همان اوان زندگی، چون ستاره‌ای بدرخشید و ماه مجلس علم و حکمت، و خورشید عالمتاب جهان پزشکی شد و انوار خیره‌کننده دانشهای گوناگونش، القاب و عناوین زیادی را نصیب او کرد تا حدی که نام اصلی وی (حسین) در میان انبوه لقبها و کنیه‌ها فراموش شد! کنیه‌هایی که ممکن است برای عده‌ای ابهام‌آمیز هم باشد. در این نوشتار نخست برای زدودن این ابهامات و اشتباهاتی که گاهی در بعضی نوشته‌ها دیده می‌شود، به ‌نکاتی چند اشاره خواهد شد و سپس به بررسی اجمالی جایگاه این اندیشمند بزرگ در پزشکی می‌پردازیم.

«هنر هند معاصر»، عنوان کتابی است از بالراج کاننا و عزیز کورتا که به‌تازگی با ترجمه مریم یزدان‌پناه در نشر نظر منتشر شده است. در چند دهه اخیر هنر هند چنان با شکوفایی روبرو شده که این میزان از شکوفایی «از دوران باشکوه مغول‌ها در سده‌های شانزدهم و هفدهم دیده نشده است». در این سال‌ها گالری‌های هنری متعددی در هند برگزار شده‌اند و آثار هنری مدرن هند با استقبال زیادی در خود این کشور روبرو بوده‌اند.