دیدگاه‌های فلسفی دینانی درباره سنایی و عطار منتشر شد

1399/10/15 ۱۳:۱۰

کتاب «سنایی و عطار؛ دیدگاه‌های فلسفی استاد غلامحسین دینانی» با تحقیق و تدوین اسماعیل منصوری‌لاریجانی توسط انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شد.

کتاب «سنایی و عطار؛ دیدگاه‌های فلسفی استاد غلامحسین دینانی» با تحقیق و تدوین اسماعیل منصوری‌لاریجانی از مجموعه کتاب‌های برنامه تلویزیونی «معرفت» به‌تازگی توسط انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شده است.

پنجم دی سالروز تولد غلامحسین ابراهیمی دینانی فیلسوف و مدرس این‌رشته است که کتاب موردنظر هم‌زمان با این‌مناسبت به چاپ رسیده است. این‌کتاب هفتمین‌عنوان از مجموعه مکتوب پیاده‌شدن از برنامه تلویزیونی معرفت است که سال‌هاست از شبکه چهار سیما پخش می‌شود و گفتگوهای فلسفی و عرفانی اسماعیل منصوری لاریجانی و دینانی را در بر می‌گیرد.

سنایی نیمه اول قرن پنجم هجری به‌دنیا آمد و در غزنه از دنیا رفت. شعر او در تقویت ادبیات عرفانی بسیار مؤثر بوده است. این‌شاعر و عارف، روزی از گلخن حمام عبور می‌کرد که دید مجذوب عاشقی به ساقی خود می‌گوید: «قدحی پرکن تا به کوری چشم ابراهیمکِ غزنوی، پادشاه مورد ستایشِ سنایی، بنوشم.» ساقی می‌گوید: «او پادشاهی عادل است.» پاسخ می‌دهد: «نه، او مردک بی‌انصاف و ناخشنودی است.» بار دیگر می‌گوید: «قدحی پرکن تا به کوری چشم سناییِ شاعر بنوشم که احمق است. لاف و گزافی چند فراهم آورده و شعر نام نهاده است.» حکیم سنایی چون این سخنان شنید، از حال برفت و دل او از مخلوق بگردید و از دنیا سرد شد و دیوان مدح ملوک را در آب انداخت و طریقت انقطاع و عبادت را شعار خود ساخت.

سنایی با اینکه از موضع اشاعره سخن می‌گوید، عارف و صوفی مشتاقی است که در راه سلوک قدم برمی‌دارد. در واقع، زبان رسمی او عرفان است و در قالب شعر، عمیق‌ترین معانی عرفانی را بیان کرده است.

حکیم سنایی برخی از مسائل فلسفی را بی‌احساس شمرده و با یونان‌زدگی، به تعبیر امروزی غرب‌زدگی، مخالفت ورزیده است.

همچنین بین عرفای بزرگ جهان اسلام کمتر کسی را می‌توان یافت که به اندازه عطار از اندیشه‌های فلسفی و روش فیلسوفان یونانی‌مآب اظهار بیزاری کرده باشد. او«کاف» کلمه کفر را بر «فا»ی فلسفه ترجیح داده است.

عطار بدون تردید یکی از عرفای بزرگ جهان است که از روی تأمل سخن می‌گوید. درست است که عطار به سبک و اسلوب فلاسفه و براساس اصطلاحات آنان سخن نگفته است، ولی بسیاری از آثار خود را از روی تأمل و ژرف‌اندیشی به وجود آورده است.کدام اندیشمندی را می‌توان یافت که با کتاب منطق‌الطیر این عارف بزرگ آشنایی کامل داشته باشد و در نوعی حیرت و شگفتی فرو نرود؟ این کتاب آخرین مثنویات عطار و عالی‌ترین تجربۀ سلوکی اوست. به قول مولوی، تأمل همراه حیرت تو را به حضور حضرت حق می‌برد.

شیخ عطار عقل فلسفی را خیال خوانده و خیال فلسفی را دورترین امور از شرع اسلام دانسته است

کتاب پیش‌رو با ۱۴۸ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۳۰ هزار تومان منتشر شده است.

منبع: مهر