بازار تبریز در دوره قاجار

1393/8/17 ۱۲:۰۴

شهر تبریز که از جمله شهرهای کهن سرزمین ایران است، در طی تاریخ موقعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و سوق‌الجیشی فوق‌العاده‌ی نسبت به سایر شهرهای ایران داشته است. قدمت بازار تبریز بسیار بیشتر از آن است که امروزه برای سازه‌ها آن عنوان می‌شود. در دوره‌های مختلف تاریخی، بررسی سفرنامه‌های سیاحان و کتاب‌های مورخان مختلف ‌گویای این جمله مشترک است که تبریز در هر عصر دوره‌ای یک مرکز بازرگانی مهم بین‌المللی بوده و شغل مهم اغلب ساکنان آن تجارت بوده است هرچند در برخی دوره‌ها، رکود مقطعی نیز داشته است.

شهر تبریز که از جمله شهرهای کهن سرزمین ایران است، در طی تاریخ موقعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و سوق‌الجیشی فوق‌العاده‌ی نسبت به سایر شهرهای ایران داشته است.

قدمت بازار تبریز بسیار بیشتر از آن است که امروزه برای سازه‌ها آن عنوان می‌شود. در دوره‌های مختلف تاریخی، بررسی سفرنامه‌های سیاحان و کتاب‌های مورخان مختلف ‌گویای این جمله مشترک است که تبریز در هر عصر دوره‌ای یک مرکز بازرگانی مهم بین‌المللی بوده و شغل مهم اغلب ساکنان آن تجارت بوده است هرچند در برخی دوره‌ها، رکود مقطعی نیز داشته است.

در دوره صفویه به دلیل پایتخت بودن، این شهر رونق تجاری و اقتصادی دوران ایلخانان مغول به ویژه دوره آباقاخان تا الجایتو مغول را باز یافت و بازار داد و ستد در آ‌ن گرمی گرفت. پس از مدتی رکود، در عصر قاجاریه بار دیگر شکوفایی و عظمت خویش را مجدداً بازیافت و به مرکز بزرگ تجاری ایران تبدیل گشت به طوری که از نظر میزان مبادلات تجاری مقام اول کشور را به دست آورد.

کتاب حاضر در هشت فصل تنظیم شده است:

فصل اول- تبریز و تاریخ مختصر آن

فصل دوم- پیشینه بازار در ایران و تبریز تا روی کار آمدن قاجار

فصل سوم- وضعیت بازار تبریز در دوره قاجار از نظر کالبدی، اقتصادی و تجاری

فصل چهارم- بازار و بازاریان تبریز و حرکت‌های سیاسی – اجتماعی عصر قاجار

فصل پنجم- فضاهای مذهبی، فرهنگی و خدماتی بازار تبریز در دوره قاجار

فصل ششم- وضعیت اجتماعی بازار تبریز در دوره قاجار

فصل هفتم- معرفی برخی از اجزاء مهم و تاریخی کالبد بازار تبریز

فصل هشتم- نگاهی گذرا به موضوع نظارت و امنیت در بازار تبریز

منابع و ماخذ

پیوست‌ها

در واقع در کتاب حاضر، چگونگی شکل‌گیری و گسترش کالبدی بازار تبریز و مناسبات اجتماعی درونی آن، با عنایت به مداخله عوامل بسیار تأثیر گذار (مانند جنگ‌های ایران و روس، حضور نخبگان سیاسی قاجار در آن شهر و مداخله حکومت و عوامل وی در تدوین کالبد شهری)، نقش و تأثیر بازار و بازاریان در شکل‌گیری و تدوام حرکت‌های اجتماعی، سیاسی و نیز گروه‌بندی اصناف و مشاغل و سازمان درونی بازار در عصر قاجار مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

«بازار تبریز در دوره قاجار» نگاشته اصغر نجفی و اشرف گلچین در 300 صفحه توسط انتشارات آلتین در تبریز در سال 93 منتشر شده است.

شماره ثبت این کتاب در کتابخانه شماره یک مجلس شورای اسلامی 523983 می‌باشد.

کتابخانه مجلس شورای اسلامی