بازگشت اساتید زبان فارسی و مهجوریت این زبان در شبه قاره

1397/7/29 ۱۳:۲۵

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخیرا در پی نوسانات ارزی کشور و آنچه ندادن ارز به این وزارت از سوی بانک مرکزی عنوان می شود، استادان اعزامی خود را از کشورهای مختلف جهان به ایران فراخواند.

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخیرا در پی نوسانات ارزی کشور و آنچه ندادن ارز به این وزارت از سوی بانک مرکزی عنوان می شود، استادان اعزامی خود را از کشورهای مختلف جهان به ایران فراخواند.

زبان فارسی نزدیک به یکهزار سال در کشورهای شبه قاره از جمله پاکستان زبان رسمی این کشورها بود، تا اینکه انگلیسی ها در قرن هجدهم میلادی با دستوری دولتی به رسمیت آن خاتمه دادند و زبان انگلیسی را به جای آن رایج کردند.

درعین حال، زبان فارسی تاکنون از بین نرفته است و اقشار مختلف از ارباب علم و دانش و شعر و ادب آن را فرا می گیرند و در دانشکده ها و دانشگاه های مختلف تدریس می شود و دیوان های فارسی همچنان چاپ شده و مجلات و کتب فارسی نیز از سوی دولت و بخش خصوصی چاپ می شود.

فارسی گویان و فارسی زبانان در ایالت های مختلف پاکستان به فارسی شعر می سرایند و اساتید زبان فارسی به تدریس و تحریر ادامه می دهند و نسخه های خطی فارسی در تمامی مناطق، موزه ها، کتابخانه های دولتی و خصوصی نگهداری می شود.

60 تا 70 درصد اشعار علامه اقبال لاهوری، شاعر ملی پاکستان به زبان فارسی است، همچنین حدود 70 درصد کلمات و واژه های زبان اردو، فارسی است.

اما این روزها وضع آموزش زبان فارسی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی پاکستان با مشکل جدی مواجه شده است.

استادان زبان فارسی اعزامی از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به دانشگاه های «پنجاب، جی سی و دانشگاه بانوان» در شهر لاهور و دانشگاه «ملی زبان های نوین» موسوم به نومل در شهر اسلام آباد پایتخت پاکستان اعزام می شدند.

دانشگاه نومل در سال 1969میلادی تأسیس شده است و 26 ‏کرسی زبان‌های مختلف همچون انگلیسی، چینی، ‏فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی، کره‌ای و فارسی دَری ‏در این دانشگاه فعالیت می‌کنند و بخش زبان فارسی این دانشگاه از بدو تأسیس ‏دانشگاه نومل ‏دایر بوده است.

این استادان همچنین به دیگر کشورهای شبه قاره نظیر هند و بنگلادش نیز اعزام شده بودند که طی فراخوان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از مهرماه امسال به ایران فراخوانده شدند.

جمهوری اسلامی ایران همچنین در شهرهای اسلام آباد، لاهور، بلتستان، پیشاور، فیصل آباد و کراچی صاحب کرسی های آموزش زبان و ادبیات فارسی است که با خروج این استادان از پاکستان، وضعیت آموزش زبان فارسی در این شهرها نیز در هاله ای از ابهام قرار گرفته است.

در مجموع 350 دانشجوی زبان و ادبیات فارسی نیز در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا در سه دانشگاه مشهور شهر لاهور در حال آموزش و یادگیری این زبان هستند که با توجه به بازگشت این استادان، آموزش این دانشجویان نیز با مشکلات فراوانی مواجه می شود.

در پایان لازم است به این نکته نیز اشاره شود که در این روزها، کشورهایی نظیر چین در حال گسترش سیاست های آموزشی خود در نظام آموزشی پاکستان هستند و در این مقطع، متوقف شدن فعالیت های آموزش زبان فارسی، ضربه جبران ناپذیری به این زبان وارد می کند.

مهم تر اینکه، دانشجویان مشغول به تحصیل و آموزش زبان فارسی در دانشگاه های پاکستان به ویژه مقطع دکترا، از سوی برخی موسسات فرهنگی یا احزاب و گروه های سیاسی فعال در پاکستان به عنوان فرصتی برای جذب آنان و تحقق خواسته های آنان در مسیر حزبی یا فرهنگی تلقی می شوند.

منبع: ایرنا