نصرالله پورجوادی: فکر شایگان منجمد نبود

1397/1/5 ۱۳:۱۹

نصر الله پورجوادی با اشاره به اینکه داریوش شایگان در عمر تحقیقاتی خود سه مرحله را طی کرده است گفت: مرحله نخست دین‌شناسی بود که به علاقه ایشان به فلسفه و البته هندشناسی برمی‌گشت و همانطور که می دانید رساله دکتری او هم درباره ادیان و مکتب‌های فلسفی هند و یکی از مهمترین منابع در این حوزه است.

شایگان ترسی از عوض شدن نظرش درباره مسایل نداشت

نصر الله پورجوادی با اشاره به اینکه داریوش شایگان در عمر تحقیقاتی خود سه مرحله را طی کرده است گفت: مرحله نخست دین‌شناسی بود که به علاقه ایشان به فلسفه و البته هندشناسی برمی‌گشت و همانطور که می دانید رساله دکتری او هم درباره ادیان و مکتب‌های فلسفی هند و یکی از مهمترین منابع در این حوزه است.

مرحله دوم کارهای ایشان به حوزه فلسفه و عرفان اسلامی بر می‌گردد که در آن شایگان به متفکران معاصری چون مرحوم طباطبایی پرداخته است. از سوی دیگر آشنایی او با هانری کربن را شاید بتوان سرآغاز تحولات زیادی در کارهای شایگان دانست. اما سومین مرحله کارهای تحقیقاتی شایگان نیز به آثاری بر می‌گردد که به متفکران معاصر اعم از فیلسوفان و ادیبان پرداخته است.

 پورجوادی ادامه داد: وی در همین راستا علاقه‌مند بود که درباره مونتی فیلسوف شکاک فرانسوی کتابی را منتشر کند که موفق نشد. مونتی از فیلسوفان قبل از دکارت و  اوایل قرن هفدهم بود که می‌توان او را مرز میان قرون وسطی و عصر جدید دانست.

 به گفته این استاد دانشگاه، کتاب‌هایی که شایگان درباره عرفان و تفکر اسلامی نیزمنتشر کرده قابل تامل است.

 پورجوادی با بیان اینکه ویژگی برجسته شایگان این بود که واقعا یک فیلسوف و جست و جوگر بود افزود: او همواره به دنبال تفکر بود. شایگان همواره نسبت به کسانی که طی عمر علمی‌شان تفکرشان تغییری نمی‌کرد انتقاد می‌کرد و می گفت انسان باید تفکرش نسبت به 50 سال گذشته‌اش تغییر کند چراکه در غیر این صورت مطالعه و تحقیق روی آن تاثیری نداشته است.

 وی در همین باره عنوان کرد: شایگان معتقد بود انسان وقتی دریچه‌ای را از نظر فکری باز می‌کند اگر قرار باشد همواره روی آن بماند و تغییری نکند چه فایده‌ای خواهد داشت! بنابراین این ویژگی برجسته شایگان بود که ترسی نداشت از اینکه نظرش درباره مسایل عوض شود. به همین دلیل بود که نظر او قبل و بعد از انقلاب متفاوت بود و حتی در سال‌های اخیر هم نظرات دیگری داشت چراکه فکر شایگان منجمد نبود.

پورجوادی ادامه داد: این در حالی است که عده‌ای با اینکه سال‌ها از انقلاب گذشته به جای اینکه نظراتشان پخته‌تر شده باشد هیچ تغییری نکرده‌اند، اما شایگان بعد از انقلاب اسلامی پخته‌تر شد و نظرش تحول یافت. به همین دلیل می‌گفت اگر قرار باشد کتاب‌های قبل از انقلاب را بنویسم طور دیگری می‌نوشتم چون به گونه دیگری عمل می‌کردم.

این استاد دانشگاه درباره ویژگی شخصیتی شایگان نیز بیان کرد: شایگان بسیار معصوم بود و من او را مانند یک طفل می دیدم. هیچ‌گاه بدی کسی را نمی‌گفت وقلب پاکی داشت و پشت سر کسی حرف نمی‌زند. بنابراین می‌توانم بگویم اصلی‌ترین ویژگی او معصومیت‌اش بود و هر کسی مدت کوتاهی با او آشنا می‌شد این ویژگی را در شایگان می‌دید.

منبع: ایبنا