1396/12/12 ۰۹:۰۹
این مترجم و پیشكسوت معاصر نسخه‌شناسی و رییس پیشین بخش نسخ خطی كتابخانه ملی از روزهای آغازین حضورش در این كتابخانه نیز صحبت كرد: «سال ١٣٣٧ یا ١٣٣٨ وارد كتابخانه ملی و جانشین دكتر محقق شدم كه در همان سال از قسمت خطی كتابخانه رفته بودند. آن زمان در اداره نگارش وزارت فرهنگ كه كتابخانه ملی جزیی از آن را شامل می‌شد به عنوان مترجم فعالیت می‌كردم اما بعدها به این دلیل كه كار نسخ خطی اهمیت ویژه‌ای داشت و پیدا كردن فردی قابل اعتماد و البته آشنا به این حرفه دشوار بود، برای این سمت مناسب دیده شدم و در نتیجه به بخش نسخ خطی انتقال پیدا كردم.
همزمان با هشتادمین سالگرد تاسیس ناهید سمیعی‌فراهانی: كتابخانه ملی ٨٠ ساله شد؛ كتابخانه‌ای كه تاریخ آن را می‌توان از گفته‌های سید عبدالله انوار، رییس پیشین بخش نسخ خطی كتابخانه ملی جست.
انوار از دیگر روسای پیشین كتابخانه ملی هم یاد كرد: «ده روز از ورود من به كتابخانه نگذشته بود كه دكتر بیانی، رییس كتابخانه ملی وقت بازنشسته شدند و از آنجا رفتند. پس از ایشان كتابخانه مدتی بی‌سرپرست ماند تا اینكه دكتر شریفی كه به تازگی از امریكا به ایران آمده بود، به مدت یك سال سرپرستی كتابخانه ملی را برعهده گرفت و پس از ایشان مرحوم ایرج افشار رییس كتابخانه شد.»
او به طوری ویژه از دوره مدیریت زنده‌‌یاد ایرج افشار سخن گفت: «پس از شریفی، مرحوم دكتر ایرج افشار ریاست كتابخانه را به مدت ٧ الی٨ ماه برعهده گرفت كه در طول این مدت شاهد خدمات چشمگیر او برای این سازمان بودیم. در زمان حضور ایشان كتابخانه كه جزیی از وزارت فرهنگ بود به لحاظ مكانی در ناحیه‌ای دورافتاده قرار داشت و از طرفی بسیاری از كارمندان آن به سن بازنشستگی رسیده بودند و علاقه روزهای اول را نداشتند. به همین منظور یكی از خدمات او حل و فصل كردن كار بازنشستگی آنها یا انتقال برخی از آنان به ادارات دیگر و جذب نیروهای جوان و فعال بود كه با حضور آنان كتابخانه در ریل اصلی حركت خود افتاد. »
او از دیگر امتیازات مدیریت ایرج افشار هم صحبت كرد و ساماندهی فهرست نگاری نسخ خطی را مدیون او دانست: «در این میان فهرست‌نگاری نسخ خطی در زمان ریاست افشار یكی دیگر از كارهای مهم و حائز اهمیت بود كه این كار به دستور او پس از گذشت ٣روز از حضورش در كتابخانه ملی به من سپرده شد. فهرست شدن نسخ خطی كه امروز عمر آن به بیش از ٢٠ سال رسیده است، كاری زمانبر بود كه افشار در روزهای اول حضورش به من واگذار كرد. این در حالی بود كه با وجود علاقه‌ام به این كار در آن روزها كاربرگه‌ای برای نسخ خطی وجود نداشت.»
وضعیت نسخه‌های خطی در آن دوره بخشی دیگر از صحبت‌های او بود: «در آن زمان تعداد فهرست‌ها در تمام ایران از ٨ فهرست تجاوز نمی‌كرد و تماما دید فهرست‌كننده روی كتاب بود نه عرضه آن. به این ترتیب یكی از ابتكارات مهم صورت گرفته در ایران از سوی مرحوم ایرج افشار، ایجاد «كاربرگه نسخ خطی» بود؛ ابتكاری كه امروزه در كل دنیا از آن استفاده می‌شود. این كار باعث شد تا تمام نسخ خطی به یك استاندارد كلی دست پیدا كند و بعد از آن فهرست‌نگاری‌ها بر آن اساس انجام شود.» انوار از مشكلات آن دوره نیز سخن گفت: « تمام عمر من با كتاب گذشت و افتخار این را دارم كه تا آخرین روزهای حضورم در كتابخانه با وجود مخالفت‌ها، كمبودها و... توانستیم تمام نسخه‌های خطی فهرست شده را چاپ كنیم. یكی از مشكلات موجود در آن زمان كمبود بودجه بود. به عنوان مثال با وجود اینكه با رایزنی‌های ابراهیم صفات كه پس از افشار ریاست كتابخانه را برعهده گرفته بود، توانستیم مبلغ٥٠٠ تومان را برای چاپ فهرست‌ها از وزارت فرهنگ دریافت كنیم اما مبلغ اختصاص داده شده كفاف مخارج چاپ را نمی‌داد و مجبور بودیم از جیب خودمان برای چاپ فهرست‌ها پول بگذاریم.» او اضافه كرد: «در طول این مدت فهرست‌نگاری نسخ خطی به خوبی پیش رفت و در این راه دكتر مینوی مشوق خوبی برای من بود. به عنوان مثال هنگامی كه با كمبود كاربرگه مواجه شدم، ایشان پیشنهاد داد كه ادامه مطالب را روی كاغذهای كوچك نوشته و به كاربرگه اضافه كنیم.»
استاد فهرست نگاری نسخ خطی ایران سپس درباره ٨٠ سالگی كتابخانه ملی نیز صحبت كرد: «فریاد ما در آن روزها این بود كه كتابخانه ملی باید مادر كتابخانه‌های ما باشد و تمام تصمیماتی كه برای كتابخانه گرفته می‌شود، باید از آنجا نشات گیرد. این كتابخانه در حال حاضر هم باید تلاش كند تا مانند كتابخانه‌های دنیا منشأ تحقیقات پژوهشگران و دانشمندان سرزمین خود باشد این در حالی است كه امروز كتابخانه ملی هم از حیث مكان وسیع است و هم به لحاظ بودجه‌ای كه تحت اختیار دارد، می‌تواند اهداف والای خود را به راحتی در پیش گیرد.»
عبدالله انوار در ادامه صحبتش از اهمیت نسخ خطی صحبت كرد: «نسخ خطی اساس فرهنگ تمدن اسلام است. فرهنگ ما یكی از بزرگ‌ترین فرهنگ‌های بشر است و از نگاه من مهم‌ترین بخش كتابخانه ملی بخش نسخ خطی این مجموعه است. فهرست نسخ خطی یكی از مهم‌ترین ابزارهای معرفی فرهنگ جهان اسلام به دنیاست به‌ویژه اینكه در دنیای امروز اسلام‌هراسی و جنایت به نام اسلام باب شده است.»
او بر نقش دولت‌ها در رشد و ارتقای فرهنگ هر كشوری تاكید كرد: «شكی نیست برای اینكه كشوری ترقی كند، باید فرهنگ خود را بالا ببرد و تا زمانی كه فرهنگ یك جامعه در تمام زمینه‌ها رشد نكرده است، از دنیا عقب می‌ماند. در این میان نقش كتابخانه ملی در ترویج فرهنگ غیرقابل انكار است. پیشرفت كتابخانه‌های یك كشور در واقع پیشرفت مردم است و یكی از مواردی كه نشان‌دهنده تمدن یك جامعه است، تعداد نسخ خطی آن است كه كتابخانه‌ها باید به درستی از آنها پاسداری و نگهبانی كنند.» سیدعبدالله انوار در پایان بار دیگر سال‌های خدمت خود را یادآوری كرد و این مكان را مانند خانه خود دانست و درباره جشن ٨٠ سالگی آن گفت: «آرزو می‌كنم كه كتابخانه ملی روز به روز تقویت شود زیرا یگانه جایگاهی است كه می‌تواند به فرهنگ ایران خدمت بزرگی كند و همان‌گونه كه از اسمش پیداست مادر كتابخانه‌های ایران است و باید سرمنشا تحولات كتابداری كشور باشد.»
منبع: اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید