صوفیه از دیدگاه علمای شیعه در قرن گذشته / علیرضا ذکاوتی قراگوزلو - بخش اول

1396/8/27 ۱۱:۱۴

بخش مفصلی از مجلد سیزدهم منهاج البراعه، شرح حاج میرزا حبیب الله خویی(م 1324 ق) بر نهج البلاغه از جمله آثار علمای متأخر شیعه، در نقد تصوف است که جهت علمی آن نیرومند است و بر اساس تحقیق و اطلاع نوشته شده و صرف نظر از بعضی زیاده روی های لفظی و با حذف دشنام های رایج ردیه ها، می توان تلخیص و ترجمۀ آن را نمونه ای از نقد شیعه بر صوفی شمرد؛ همچنان که تلبیس ابلیس عمدتاً نقد سنیان حدیثگرا بر صوفی و تصوف است.

بخش مفصلی از مجلد سیزدهم منهاج البراعه، شرح حاج میرزا حبیب الله خویی(م 1324 ق) بر نهج البلاغه از جمله آثار علمای متأخر شیعه، در نقد تصوف است که جهت علمی آن نیرومند است و بر اساس تحقیق و اطلاع نوشته شده و صرف نظر از بعضی زیاده روی های لفظی و با حذف دشنام های رایج ردیه ها، می توان تلخیص و ترجمۀ آن را نمونه ای از نقد شیعه بر صوفی شمرد؛ همچنان که تلبیس ابلیس عمدتاً نقد سنیان حدیثگرا بر صوفی و تصوف است.

شارح از آنجا وارد مطلب می شود که «علی بن ابی طالب(ع) به عیادت ربیع بن زیاد الحارثی رفت. ربیع از برادرش عاصم نزد حضرت شکوه نمود که پشمینه پوشیده و ترک دنیا نموده و خانواده اش را غمگین ساخته. حضرت به دنبال عاصم می فرستد و بر او رو ترش می فرماید که از خانواده ات شرم نمی کنی؟ به بچه هایت رحمت نمی آید؟ تو خیال می کنی خدایی که طیبات (چیزهای خوش و حلال) را بر تو روا داشته، خودش نمی تواند آن را بگیرد که تو خود را از آنها محروم می داری؟ مگر نه اینکه خدا خود فرموده است: «والارض وضعها للانام...»مگر نفرموده است: « واما بنعمة ربک فحدث؟» عاصم گفت: یا امیرالمؤمنین پس چرا تو شور و درشت می خوری و زبر و خشن می پوشی؟ علی در پاسخ فرمود: خداوند بر پیشوایان عدل واجب کرده که زندگی خود را با ضعیف ترین مردم اندازه گیرند تا فقر، فقیر را دل آزرده نسازد. پس عاصم بازگشت و پیرهن نرم پوشید»....

دریافت مقاله

آیینۀ پژوهش، دوره 17، شماره 101، زمستان 1385