معلمی برای تمام فصول

1395/11/16 ۰۸:۱۵

مهدی محقق در حالی به 87 سالگی رسیده که همچنان مشغول تدریس و نوشتن و تحقیق است. او متولد 1308 شمسی در مشهد است. سال 1330 به دبیری اداره بخش نسخ خطی کتابخانه ملی فرهنگ درمی‌آید. در مدت یک سال هم دکتری الهیات و معارف اسلامی و دکتری زبان و ادبیات فارسی‌اش را می‌گیرد. بعد عضو دانشیاری دانشکده ادبیات دانشگاه تهران می‌شود تا اینکه به درجه استادی می‌رسد. در این سال‌ها او مدیریت گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران را بر‌عهده گرفته‌ و بعد از آن عهده‌دار ریاست دانشکده دماوند می‌شود.

گاهی به زندگی و ویژگی‌های علمی و اخلاقی مهدی محقق در سالروز 87 سالگی او

مهدی محقق در حالی به 87 سالگی رسیده که همچنان مشغول تدریس و نوشتن و تحقیق است. او متولد 1308 شمسی در مشهد است. سال 1330 به دبیری اداره بخش نسخ خطی کتابخانه ملی فرهنگ درمی‌آید. در مدت یک سال هم  دکتری الهیات و معارف اسلامی و دکتری زبان و ادبیات فارسی‌اش را می‌گیرد. بعد عضو دانشیاری دانشکده ادبیات دانشگاه تهران می‌شود تا اینکه به درجه استادی می‌رسد. در این سال‌ها او مدیریت گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران را بر‌عهده گرفته‌ و بعد از آن عهده‌دار ریاست دانشکده دماوند می‌شود. او در قامت استادی تدریس در دانشگاه‌های خارج از ایران را هم تجربه می‌کند و در دانشگاه‌هایی چون دانشگاه لندن و مک‌گیل کانادا به تدریس می‌پردازد. تجربه‌های او باعث شد در سال 1347 شعبه موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل را در تهران تاسیس کند.  بعد از انقلاب او همچنان در عرصه‌های یاد شده فعال بود. یکی از فعالیت‌های او ریاست انجمن آثار و مفاخر فرهنگی بود که تا‌کنون ادامه دارد. او همچنین عضو هیات امنای بنیاد دایره‌المعارف اسلامی و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی بوده است. البته فعالیت‌های علمی و فرهنگی‌اش محدود به مرزهای ایران نمی‌شود؛ عضویت در فرهنگستان زبان و ادب مصر، اردن، سوریه، هند و مجمع بین‌المللی فلسفه در قرون وسطی نیز از فعالیت‌های خارجی او است. او همچنان توسط دانشگاه‌ها، موسسات و سازمان‌های علمی و فرهنگی معروف جهان برای سخنرانی دعوت می‌شود و یکی از چهره‌های شاخص و مسلط به ادب و حکمت ایرانی و اسلامی است.  تدریس در کارنامه علمی مهدی محقق بزرگ‌ترین وجهه را دارد. او خود در این باره می‌گوید: «مرحوم آیت‌الله کاشانی معتقد بود که در من فصاحتی وجود دارد که در معلمی باید از آن استفاده کنم و وقتی تعلل مرا در امر استخدام دید گفت «شما بیسوادان خودتان را کنار می‌کشید که همه جاها را کافران گرفته‌اند.» کلمه «بیسواد» تکیه‌کلام آن مرحوم بود. بنابراین نامه‌ای در صلاحیت من به وزارت فرهنگ نوشت و من به تشویق آن مرحوم از آن سال کار تدریس را شروع کردم.»  از دیگر شاخصه‌های چهره مهدی محقق تالیف و تصحیح آثار بسیار است که تا‌کنون از او منتشر شده است. در این بین او علاقه خاصی به ناصرخسرو دارد که می‌توان تعداد عناوین قابل‌ملاحظه‌ای از آثار او را با نامش دید. مهدی محقق، ممیزه فرهنگ اسلامی را در نسبت با سایر فرهنگ‌ها در این می‌داند که همیشه از خاصیت تسامح برای پذیرفتن فکر تازه و جدید برخوردار بوده است. سید‌حسین نصر ذیل متنی که برای آیین نکوداشت مهد‌ی محقق نوشته است او را این چنین توصیف کرده است. «ایشان یکی از برجسته‎ترین و پرکارترین دانشمندان ایران در نیم قرن اخیر در زمینه فرهنگ و معارف اسلامی و زبان و ادب فارسی هستند. ایشان معلمی نمونه بودند، سخت علاقه‎مند به دانشجو و انتقال دانش به او و دانشمندی توانا که علاوه بر تحصیلات دانشگاهی، این سعادت را داشتند که سال‌ها طلبگی کنند و علوم نقلی و عقلی اسلامی را فراگیرند و همین مایه بود که به ایشان بین استادان معاصر و همسن و سال خود تشخص قابل توجهی بخشید.»

منبع: فرهیختگان