ایرانی: نهضت احیای نسخ خطی در ایران شکل گرفته است

1395/2/19 ۱۳:۵۶

اکبر ایرانی، مدیر عامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب در نشست «گرامیداشت روز میراث مکتوب (با نگاهی به چاپ جدید جامع‌التواریخ» گفت: «نهضت احیای نسخ خطی در کشورمان شکل گرفته است، البته پرداختن به احیای نسخ خطی خالی از اشکال و ضعف نیست.» محسن جعفری‌مذهب، عضو هیات علمی اسناد و کتابخانه ملی نیز اظهار کرد: «جامع التواریخ» نخستین تاریخ جهان به معنای صحیح کلمه علمی است.»

 
 
اکبر ایرانی، مدیر عامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب در نشست «گرامیداشت روز میراث مکتوب (با نگاهی به چاپ جدید جامع‌التواریخ» گفت: «نهضت احیای نسخ خطی در کشورمان شکل گرفته است، البته پرداختن به احیای نسخ خطی خالی از اشکال و ضعف نیست.» محسن جعفری‌مذهب، عضو هیات علمی اسناد و کتابخانه ملی نیز اظهار کرد: «جامع التواریخ» نخستین تاریخ جهان به معنای صحیح کلمه علمی است.»

نشست «گرامیداشت روز میراث مکتوب (با نگاهی به چاپ جدید جامع‌التواریخ» همزمان با گرامیداشت روز «میراث مکتوب» در پنجمین روز از برگزاری بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران (19 اردیبهشت ماه) با حضور محمد روشن، مصصح نسخ خطی، محسن جعفری‌مذهب، عضو هیات علمی اسناد و کتابخانه ملی، یوسف الهادی، پژوهشگر نسخ خطی و اکبر ایرانی، مدیر عامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب در سرای اهل قلم نمایشگاه برگزار شد.
 
پایان‌نامه‌ها و تصحیح نسخ خطی
ایرانی گفت: ضعف‌های بسیاری در تصحیح نسخ خطی در کشورمان وجود دارد، اما با این همه نهضت احیای نسخ خطی در ایران شکل گرفته است. بسیاری از دانشجویان علاقه‌مند به بررسی نسخ خطی در پایان‌نامه‌ها خودشان هستند، اما متاسفانه دانشگاه‌ها این موضوعات را نمی‌پذیرند و اگر موضوع تصحیح نسخ خطی مورد پذیرش دانشگاه نیز واقع شود، به دلیل کمبود استاد و متون مورد نیاز، دانشجویان در انجام و به‌سامان رساندن پایان‌نامه‌هایشان با ناکامی مواجه می‌شوند.
 
وی با اشاره به تدریس چند واحد درسی تصحیح متون در برخی از دانشگاه‌های کشور مانند دانشگاه شهید بهشتی و اصفهان اظهار کرد: مساله دیگر قابل بررسی در احیای نسخ خطی تجهیز کتابخانه‌ها در امر نسخ خطی است. به عنوان مثال از «جامع التواریخ» نسخه‌های دیگری نیز وجود دارد، که ما از وجود آنها بی‌اطلاع هستیم. بعد از آنلاین شدن تصاویر نسخ خطی از سوی کتابخانه مجلس، کتابخانه‌های دیگری مانند کتابخانه «ملی» و «ملک» به این کار مهم اقدام کردند، البته هنوز اقدامات ناتمام دراین‌باره وجود دارد که کمک‌‌های دولتی را می‌طلبد.

«جامع التواریخ» در راه ثبت در یونسکو
مدیر عامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب، با اشاره به سایر تالیفات خواجه رشید‌الدین فضل‌الله، گفت: خواجه رشید‌الدین فضل‌الله، به جز «جامع‌التواریخ» رسائل اجتماعی و قرآنی نیز دارد که پتج جلد از رسائل وی با تصحیح آقای رجب‌زاده به انجام رسیده و نشر میراث مکتوب نیز آنها را با عنوان «رشیدیه» منتشر کرده است.
 
وی ادامه داد: خوشبختانه پرونده «جامع التواریخ» در کمیته حافظه جهانی برای ثبت در یونسکو مطرح شده و هم‌اینک در مراحل نهایی به سر می‌برد. امیدواریم با ثبت این اثر در یونسکو، یکی دیگر از مظاهر تمدن اسلامی به جهان معرفی شود.
 
ترجمه «جامع التواریخ» از سوی اقوام مختلف
در ادامه نشست «گرامیداشت روز میراث مکتوب (با نگاهی به چاپ جدید جامع‌التواریخ» محسن جعفری‌مذهب، عضو هیات علمی اسناد و کتابخانه ملی، با اشاره به این‌که «جامع التواریخ» جزیی از تاریخ مغول است، گفت: ما بعد از هفتصد سال که اثری از مغول‌ها در ایران نیست، باید یکبار دیگر به دوره مغول با شرایط جدید نگاه کنیم.
 
وی با اشاره به نگارش تاریخ از زمان حیات حضرت آدم (ع)، گفت: «جامع‌التواریخ» جزو آثاری است که با استناد به اقوام و زندگی آنها نگاشته شده است. یکی از وجوه مثبت حضور اقوام مغول در ایران، اسکان اقوام بسیاری در ایران بود. «جامع التواریخ» نخستین تاریخ جهان به معنای صحیح علمی است.
 
وی ادامه داد: امروزه بسیاری از اقوام و ملل مانند چینی‌ها و قزاق‌ها خود را قومی منتسب به مغول‌ها می‌دانند، البته یهودیان در حال ترجمه «جامع‌التواریخ» هستند.

 یوسف الهادی، پژوهشگر عراقی نسخ خطی، نسخه «جامع التواریخ» «ایاصوفیا» را نسخه‌ای در خور دانست و گفت: این اثر در جهان عربی دارای ارزش و اعتبار است.
 
وی افزود: تاریخ تولد خواجه رشید‌الدین فضل‌الله، به پیشنهاد مجتبی مینوی، سال 648 تصویب شد.

منبع: ایبنا