چشم‌انداز گردشگري و ميراث فرهنگي ايران / مسعود سلطاني‌فر

1392/12/27 ۰۷:۴۴

چشم‌انداز گردشگري و ميراث فرهنگي ايران / مسعود سلطاني‌فر

بررسي‌هاي نهادهاي بين‌المللي در حوزه اقتصاد و گردشگري نشان مي‌دهد كه گردشگري يكي از حوزه‌هايي است كه در سال‌هاي اخير توسعه يافته و در آينده نيز جايگاه مهمي در اقتصاد جهاني خواهد داشت. پيش‌بيني‌هاي اين نهادها از افزايش سهم گردشگري در اقتصاد جهاني و اشتغالزايي درسال‌هاي آينده حكايت مي‌كند. بنابر برآورد‌هاي سازمان جهاني شوراي سفر و گردشگري اين افزايش در 10 سال آينده نيز تداوم خواهد داشت.

 

 

 

 

 

بررسي‌هاي نهادهاي بين‌المللي در حوزه اقتصاد و گردشگري نشان مي‌دهد كه گردشگري يكي از حوزه‌هايي است كه در سال‌هاي اخير توسعه يافته و در آينده نيز جايگاه مهمي در اقتصاد جهاني خواهد داشت. پيش‌بيني‌هاي اين نهادها از افزايش سهم گردشگري در اقتصاد جهاني و اشتغالزايي درسال‌هاي آينده حكايت مي‌كند. بنابر برآورد‌هاي سازمان جهاني شوراي سفر و گردشگري اين افزايش در 10 سال آينده نيز تداوم خواهد داشت.

سازمان جهاني شوراي سفر (WTO) در گزارش سالانه خود كه با كمك دانشگاه آكسفورد تهيه مي‌كند، از رشد واقعي ناخالص ملي حاصل از گردشگري درسال 2020 خبر داده است. طبق اين گزارش‌ها رشد واقعي توليد ناخالص ملي حاصل از گردشگري در جهان از 5/0 درصد در سال 2010 به 4/4 در سال 2020 خواهد رسيد. رشد واقعي توليد ناخالص ملي حاصل از گردشگري در منطقه خاورميانه نسبت به متوسط جهاني بالاتر بوده و بنابراين پيش‌بيني از منفي يك درصد به 2/5درصد خواهد رسيد. اين آمار در ايران نسبت به بسياري از كشورهاي خاورميانه بالاتر بوده و در سال 2010 با رشد 9/3 درصد از متوسط رشد خاورميانه نيز بالاتر بوديم، اما رفته رفته آهنگ اين رشد كاهش پيدا كرده و بايد فكري اساسي براي حل اين مشكل بشود. اين آمار و پيش‌بيني پيش از وقوع اتفاقات خوشايند سياسي و روي كار آمدن دولت تدبير و اميد انجام شده است و تداوم وضعيت پيشين ملاك و معيار بوده است. با روي كار آمدن دولت تدبير و اميد و زنده شدن اميدها و گشوده شدن فضاي اجتماعي، نگاه گردشگران و سرمايه‌گذاران نيز به كشورمان مثبت‌تر شده است. سرمايه‌گذاران ايراني نيز با اطمينان و اعتماد بيشتري به آينده نگاه مي‌كنند و افق پيش رو اميد بخش است. اين آمار اگرچه بدون در نظر گرفتن تغييرات سياسي و اجتماعي اتفاق افتاده در كشور مي‌توانست آماري مايوس كننده تلقي شود، اما درخود نكته‌هايي دارد كه حايز اهميت است. طبق ارزيابي‌هاي نهادهاي مختلف ايران از نظر برخورداري از جاذبه‌هاي گردشگري (چه جاذبه‌هاي متنوع طبيعي و چه جاذبه‌هاي فرهنگي و ميراث كهن) در رتبه‌هاي نخست منطقه قرار دارد. اين آمارها در عين حال كه نشان مي‌دهد ما در منطقه خاورميانه با چه رقابت سختي روبه‌رو هستيم، به اين معني است كه كشورهاي ديگر بدون برخورداري از چنين جاذبه‌هايي توانسته‌اند در زمينه گردشگري موفقيت‌هايي كسب كنند. چشم‌انداز سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري بي‌هيچ ترديدي بايد تغيير روندي باشد كه در اين پيش‌بيني‌ها نشان داده مي‌شود. بخشي از اين تغيير با روي كار آمدن دولت تدبير و اميد و ايجاد فضاي مثبت داخلي و بين‌المللي و كوشش‌هاي همكاران‌مان در سازمان محقق شده است. ابراز علاقه به سرمايه‌گذاري در حوزه گردشگري ايران و همچنين ابراز علاقه جهانگردان بين‌المللي به سفر به ايران نشانه‌هاي اين تغيير هستند. ما و همكاران‌مان در سازمان تلاش خواهيم كرد تا نه‌تنها از منفي شدن رشد ناخالص ملي حاصل از گردشگري پيشگيري كنيم كه اين رشد را به نحو چشمگيري افزايش دهيم.

طبيعي است كه رسيدن به چنين چشم‌اندازي نيازمند همراهي و همدلي نهادها و دستگاه‌هاي مختلف است. يكي از موضوعاتي كه هميشه سرمايه‌گذاري در حوزه گردشگري را با خطر رو به رو مي‌كند اين است كه گردشگري به شدت نيازمند آرامش و ثبات است. ممكن است يك نقل قول تند و افراطي، يك تهديد غيرمنطقي، سخنراني يك فرد غيرمسوول و يك حادثه حتي طبيعي در يك منطقه گردشگران را از سفر به آنجا باز دارد و صنعت گردشگري آن منطقه را به خطر بيندازد. چنين اتفاق‌هايي ممكن است در همه جاي دنيا معمول باشد اما وقوع آن در كشوري مانند ايران با سياه‌نمايي رسانه‌هاي بين المللي همراه خواهد شد و چهره‌يي از كشورمان ارائه خواهد كرد كه به صنعت گردشگري آسيب خواهد زد. بنابراين نخستين كار در رونق دادن به صنعت گردشگري ارائه تصويري آرامش‌بخش از كشور است. ما و همكاران‌مان در سازمان تلاش خواهيم كرد فعاليت‌هاي سازمان را از حوزه سياست دور كنيم و از دوستان‌مان با گرايش‌هاي مختلف نيز چنين انتظاري داريم، زيرا رونق گردشگري در ايران به نفع منافع ملي و همه مردم و جناح‌ها خواهد بود. گردشگري ضمن اينكه خود به طور مستقيم باعث جذب سرمايه مي‌شود، مي‌تواند به طور غيرمستقيم و با كاهش آمار بيكاري نيز باعث رونق اقتصادي شود.

آمارهاي بين‌المللي نشان مي‌دهد كه در سال‌هاي اخير يكي از صنعت‌هاي بسيار موثر در اشتغالزايي صنعت گردشگري است. آمارهاي جهاني نشان مي‌دهد كه از هر 3/12 شغل در جهان يك شغل به صنعت گردشگري مربوط است و در سال 2010 از كل مشاغل جهان 1/8 درصد به صنعت گردشگري اختصاص داشته است. در ايران در همين سال 6/1 درصد از كل مشاغل معادل 594000 شغل از هر 5/13 شغل يك شغل به صنعت گردشگري مربوط بوده است كه از متوسط جهاني پايين‌تر است، در حالي كه كشور ما از نظر برخورداري از جاذبه‌هاي گردشگري در رتبه‌هاي 5 و 10 قرار داد، در حالي كه از نظر تاثير صنعت گردشگري در اشتغالزايي پايين‌تر از متوسط جهاني قرار داريم. آمارهاي بين المللي نشان مي‌دهد كه در 10 سال آينده 2/9 درصد از كل شغل‌هاي جهان به صنعت گردشگري اختصاص پيدا خواهد كرد. اين نشان دهنده تاثير و اهميت صنعت گردشگري در اشتغالزايي است. براي كشور ما كه يكي از مسائل و مشكلات‌مان آمار بيكاري است، اين صنعت مي‌تواند به عنوان صنعتي استراتژيك تلقي شود. مي‌دانيم كه بيكاري يكي از مسائلي است كه مي‌تواند به آسيب‌هاي اجتماعي منجر شود.

با اين نگاه صنعت گردشگري نه‌تنها تاثير اقتصادي كه تاثير اجتماعي مثبتي نيز مي‌تواند در فضاي كشور داشته باشد. گردشگري همچنين از زاويه فرهنگي نيز يكي از حوزه‌هاي بسيار موثر است و مي‌تواند به عنوان يكي از عناصر ديپلماسي فرهنگي نقشي فعال ايفا كند. ما اگر گرفتار نگاه بخشي و جزيره‌يي نشويم و بين گردشگري و ميراث فرهنگي چنان تمايزي قايل نشويم كه رشد هر يك را به زيان ديگري ارزيابي كنيم، در خواهيم يافت كه رونق گردشگري يكي از راه‌هاي حفظ و اشاعه ميراث فرهنگي و صنايع دستي كشورمان خواهد بود.

تجربه كشورهاي مختلفي كه از نظر برخورداري ميراث كهن باستاني به ما شباهت دارند، نشان مي‌دهد كه رابطه دو سويه‌يي بين ميراث فرهنگي يك كشور و صنعت گردشگري وجود دارد. ما تلاش خواهيم كرد در آينده از اين نگاه جزيره‌يي دور شده و ارتباط متقابل صنعت گردشگري و ميراث فرهنگي و صنايع دستي را تقويت كنيم. ورود گردشگران به ايران نيازمند حفظ و نگهداري و استفاده از راه‌هاي نوين در معرفي ميراث گرانقدرمان است.

همچنين رونق گردشگري به طور مستقيم در رونق صنايع دستي ايران تاثير مي‌گذارد و در‌هاي بازارهاي جهاني را به روي صنايع دستي و هنرمندهاي سنتي ما باز مي‌كند. بنابراين اگر بخواهيم چشم‌انداز آتي سازمان را در چند جمله خلاصه كنيم، مي‌توانيم بگوييم كه نخست از نگاه جزيره‌يي به حوزه‌هاي فعاليت سازمان فاصله خواهيم گرفت و تلاش خواهيم كرد با افزايش ارتباط متقابل اين حوزه به هم‌افزايي مطلوبي برسيم و با رونق دادن صنعت گردشگري ايران هم در رشد توليد ناخالص ملي كشورمان سهم بيشتري داشته باشيم و هم در غلبه كردن بر بيكاري به عنوان يك آسيب اجتماعي

گام‌هاي اساسي‌برداريم. طبيعي است كه رسيدن به چنين چشم‌اندازي نيازمند همراهي و همدلي همه دستگاه‌ها و مردم است.

منبع: روزنامه اعتماد

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: