مقاله

در نوشته حاضر می‌خواهیم نخستین چاپ دیوان حافظ را که در سال 1206 ق در کلکته هند منتشر شده و برخی حافظ‌ شناسان به آن اشاره اجمالی کرده‌اند معرفی کنیم. چاپ مذکور به اهتمام ابوطالب تبریزی اصفهانی، مشهور به میرزا ابوطالب لندنی، دانشمند ایرانی مقیم هند انجام پذیرفته است.

در ادامۀ این نوشته رویکرد خاصی را برای فلسفۀ علم اجتماع پیشنهاد خواهم کرد، چون بر این باورم که این ایده‌ها کمک می‌کنند فکر و اندیشۀ خود را دربارۀ دنیای اجتماعی و استراتژی‌ای را که برای تحقیق و بررسی پدیده‌های اجتماعی به کار می‌بریم، سازمان دهیم.

امروزه در جهان فکری کشورمان شاهد این هستیم که افرادی کثیری دست به ترجمه، تبلیغ و نشر آثار و اندیشه‎های دیگران زده‎اند، البته چنین عملی خود ید طولایی در گذشتۀ تاریخی‎مان دارد.

پس از آغاز جنبش‌های آزادیخواهانه در جهان و شکل‌گیری مبارزاتی علیه استبداد و حکومت‌های دیکتاتوری، دولتمردان امریکایی برای کاهش تنش‌های حاکم بر جامعه ‌بین‌المللی و توجیه حکومت‌های مستبد، اقدام به اصلاحات اجتماعی محدودی در کشورهای تحت سیطره‌ خود و از جمله ایران کردند.

خواجوی کرمانی در سال ۶۸۹ به دنیا آمده و بخش اصلی عمرش در نیمه نخست قرن هشتم گذشته است. تقریبا می‌توان گفت دوره جوانی حافظ برابر است با دوره پیری و پختگی خواجو و از این نظر هیچ بعید نیست که خواجو الگوی شاعری حافظ بوده باشد. خواجو از آن دسته شاعرانی است که جا دارد اصالتا مورد توجه و بررسی قرار گیرد.

دانشنامه، دایره المعارف و در زبان انگلیسی «Encyclopedia» آثار مرجعی هستند که در آنها می توان اطلاعات مختصر و یا نسبتاً جامع درباره موضوعات گوناگون علوم بشری، لغات و اصطلاحات و… یافت. دانشنامهها یکی از مهمترین منابع برای مراجعه علاقه مندان و پژوهشگران به حساب می آیند.

افراسیاب، شاه پهلوان نامدار تورانی و بزرگترین دشمن ایرانیان در شاهنامه در دوره‌ای تقریباً سیصد و بیست ساله است که در منابع اساطیری - حماسی ایران مانند اوستا، متون پهلوی و آثار عربی و پارسی از او در کنار شهریاران و یلان ایراان زمین به تفصیل و اختصار سخن رفته است.

این پژوهش به منظور شناخت جنبه ای از اسطوره کوه یعنی قداست و ارتباط معنوی این جلوه پر شکوه طبیعت با عالم ماورایی است. نوعی ارتباط اسرار آمیز، که مطابق اساطیر و اصول اعتقادی ادیان و سرزمینهای مختلف و با دیدی جزئی تر مطابق ادب و آیین مزدیسنا، کوه ها را مکانی مقدس با ویژگیهای اسرار آمیز مختص به خود قرار می دهد؛ ویژگیهایی که شکل دهنده ارتباط معنوی آدمیان با پروردگار قلمداد می شود.

یک روز یک جُلمبری نزد میرزا آمد. میرزا از او خواهش کرد با رمل طالعی ببیند. آخوند از تاریخ ولادت صاحب طالع پرسش کرد. میرزا گفت پریشب است. معلوم شد خدا به میرزا پسری داده است.

اسلام سیاسی و احیاء گری سلفی اندیش که بعد از الغای خلافت به تدریج در مصر و شبه قاره و جاهای دیگر و با شعار بازگشت به هویت اسلامی و به تدریج با ترویج اندیشه اجرای شریعت و یا حاکمیت الله شکل گرفت در جریان سلفی سده نوزدهم ریشه دارد که می دانیم تا اندازه زیادی متأثر از جریان محمد بن عبد الوهاب و وهابیت بود.