گفتگو

آگاهی ما ایرانی‌ها از شرق و همسایگان شرقی بسیار اندک است. این درحالی است که تا پیش از ورود تجدد، عمده مراودات و ارتباط‌های ما با سرزمین‌های شرقی بود. در روزگار ما این شناخت اندک سبب شده که ما ریشه‌های تاریخی و فرهنگی خود با همسایگان خاوری خود را فراموش کنیم و از استعدادها و ظرفیت‌های فراوان مناسبات با آنها غافل شویم.

رئیس پژوهشکده فلسفه تحلیلی بر این باور است؛ اصل مهم در حوزه معرفت‌شناسی نحوه علم انسان به عالم خارج است که آیا اساسا این علم ممکن است یا نیست و باید چه مشخصاتی داشته باشد؟ در حوزه فلسفه ذهن نیز در رابطه با باز بودن ذهن صحبت شده و به بحث‌های فلسفه ذهن و زبان پرداخته می‌شود.

به بهانه انتشار کتاب «زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی میرجلال الدین کزازی» چهره ماندگار زبان و ادب فارسی که به همت انجمن منتشر شده است، در گفت‌گو با کیانوش کیانی هفت‌لنگ مرور کوتاهی بر اندیشه و خدمات علمی دکتر کزازی داریم.

نویسنده کتاب «جزیره مثنوی» با تاکید بر آنکه در مسیر شرح، تصحیح و تفسیر آثار سترگ ادب فارسی شرط اصلی و اساسی امانتداری در حوزه معنی و بیان مفهوم آن اثر ادبی به مخاطب است تصریح کرد: خدشه به مثنوی به اسم تصحیح، ضربه به اصالت این اثر است و سبب بی‌اعتمادی مخاطب می‌شود.

نویسنده کتاب «جزیره مثنوی» با تاکید بر آنکه مولانا مثنوی را «جزیره» فراغت انسان‌ها از مصائب روزگار می داند و مثنوی کلاس‌های درس و «غزلیات شمس» جلسات سماع مولانا است تصریح کرد: دو نکته را فراموش نکنیم که کار محقق رماندن مخاطب نیست و عوام‌زدگی با ساده‌سازی متفاوت است!

نوشاد رکنی: ابن‌بطوطه می‌گوید در پکن قایقرانان شعر سعدی می‌خواندند: “تا دل به عشقت داده‌ام در بحر غم افتاده‌ام”… بنابراین ممکن است که ما پراکنش نسخه خطی را خیلی بیشتر از آن چیزی که فکر می‌کنیم، داشته باشیم.

عباس به‌نژاد با تاکید بر نقد مولوی به مفسران و دین‌پژوهان زمانه خود و تلاش او برای بنیانگذاری و احیای دین محمدی تصریح کرد: تفسیری که می‌توانیم از مثنوی استخراج کنیم تفسیر قرآن مولانا است.

حسین معصومی همدانی،‌ پیشکسوت تاریخ علم معتقد است؛ علم در خدمت صلح و توسعه ممکن نخواهد بود اگر «آگاهی اخلاقی»‌ در دانشمند ایجاد و به طور مدام تقویت نشود. او همچنین بر این باور است که «نظارت اجتماعی» بر فعالیت علمی برای حرکت انسانی علم، باید همواره در جریان باشد.

در بخش اول گفت‌وگوی مفصلی که با پروفسور فرهنگ رجایی داشتیم، بحث با این اندیشه‌ورز سیاسی را از ارتباط میان فلسفه و سیاست آغاز کردیم و به موضوعاتی چون ضرورت حضور فیلسوفان در تصمیم‌گیری‌ها، مهندسی فرهنگی، اندیشه‌ورزی و چگونگی انسان ورزیدن پرداختیم تا به گفت‌وگو درباره موضوع «تمدن» رسیدیم و سوال درباره «تمدن» و «مدنیت» سرآغاز بخش دوم گفت‌وگو شد.

به عقیده رجایی، دسته‌بندی کردن کشورها به دو دسته «توسعه‌یافته» و «درحال‌توسعه» صحیح نیست و به جای آن باید بگوییم که کشورها یا بازیگرند یا نابازیگر و همین سخن او ورودی خوبی برای آغاز بحث با این اندیشه‌ورز سیاسی شد.