استوار، حسین

استوار \ost(o)vār\، حسین، نوازندۀ تار و مدرس موسیقی. 

حسین استوار در 1275 ش/ 1896 م، زاده شد. از محل تولد او اطلاعی در دست نیست؛ اما همین اندازه می‌دانیم که کودکی و جوانی خود را در تهران سپری کرده است. حسین استوار ساز تار را به‌عنوان ساز تخصصی خود برگزید (ستایشگر، 57). او که از شاگردان درویش خان به شمار می‌رفت، توانست در عرصۀ موسیقی ایرانی، به‌ویژه نوازندگی تار و سه‌تار، به درجۀ استادی برسد. پس از مدتی به‌سبب محیطی که در آن پرورش یافته بود، به ساز پیانو گرایش پیدا کرد و نواختن آن را نزد استاد عبدالله مفخم آموخت. گرایش او به موسیقی ایرانی بیش از موسیقیهای دیگر بود و به‌همین‌سبب، به تار گرایش بیشتری داشت (نصیری‌فر، 2/ 95). 
استوار پس از چند سال نوازندگی تار و پیانو به این نتیجه رسید که ساز تار در انتقال و انعکاس احساس نوازنده، نسبت‌به دیگر سازها برتری دارد (ستایشگر، همانجا). او پس از سپری‌کردن دورۀ آموزش نزد درویش خان، با علی‌اکبر شهنازی آغاز به همکاری کرد و دوستی نزدیکی نیز میان آن دو پدید آمد. این دوستی باعث شد تا با همکاری یکدیگر کنسرتهای متعددی به نفع انجمنها و مؤسسه‌های خیریه برپا کنند. 
افزون‌بر نوازندگی، آهنگ‌سازی از دیگر مهارتهای حسین استوار در زمینۀ موسیقی بود؛ ازاین‌رو، بسیاری او را به‌عنوان آهنگ‌ساز می‌شناسند. از وی اپرتهای پرشماری که هریک در نوع خود بی‌نظیر است، بر جا مانده است. بسیاری از این اپرتها با هنرمندی کسانی چون فکری و ظلی روی صحنه آمده‌اند (مشحون، 2/ 532؛ نک‍ : خالقی، 1/ 248- 249). 
همسر استوار، دختر سالار معزز، رئیس مدرسۀ موزیک نظام بود؛ به‌همین‌سبب، محیطی مناسب برای رشد و پیشرفت او در زمینۀ موسیقی به‌ویژه پیانو فراهم بود و توانست یکی از نوازندگان بنام در عرصۀ پیانو گردد (مشحون، همانجا؛ راهگانی، 475). پسرش هوشنگ استوار (ه‍ م) نیز در زمینۀ هـارمونی و آهنگ‌سازی توانست راه پدر را ادامه دهد. 

مآخذ

خالقی، روح‌الله، سرگذشت موسیقی ایران، تهران، 1368 ش؛ راهگانی، روح‌انگیز، تاریخ موسیقی ایران، تهران، 1377 ش؛ ستایشگر، مهدی، نام‌نامۀ موسیقی ایران‌زمین، تهران، 1376 ش؛ مشحون، حسن، تاریخ موسیقی ایران، تهران، 1380 ش؛ نصیری‌فر، حبیب‌الله، مردان موسیقی سنتی و نوین ایران، تهران، 1371 ش. 

سارا طباطبایی