شاهزاده حسین، امام زاده

شاهزاده حسین، امامزاده \ emām-zāde šāh-zāde hoseyn \ ، زیارتگاهی در مرکز بافت قدیم آبادی امامۀ بالا. 
نسب امامزاده شاهزاده حسین براساس شجره‌نامۀ موجود در حرم او، به امام موسى کاظم (ع) بازمی‌گردد. بقعـۀ ایـن امـامـزاده بـا مساحتـی حـدود 50 مـ2 در 15 کیلومتری فشم، و در محیطی کوهستانی واقع شده است (سروقدی، 162). نمونه سفالهای یافت‌شده از سطح آبادی و اطراف امامزاده نشان‌دهندۀ آن است که بنای اولیۀ این بقعه متعلق به سده‌های 8 و 9 ق است (پازوکی، 1 / 328). 

 به گزارش عارف‌ افندی، بقعۀ امامزاده شاهزاده حسین به دستور ‌انیس‌‌الدوله، از همسران ناصرالدین‌ شاه و اهل آبادی امامه، با گچ و آجر سفید بنا شده بود (ص 1131)، اما به‌نوشتۀ اعتمادالسلطنه، بقعه و گنبد این امامزاده به ‌دستور ‌انیس‌‌الدوله مرمت و بازسازی شـده است (بـرای آگـاهی بیشتـر، نک‍ : اعتمادالسلطنه، روزنامه ... ، 125- 126، خیرات ... ، 1 / 68- 69). 
با توجه به کتیبۀ نصب‌شده بر روی بنا و نیز اظهارات اهالی، بنای قدیمی امامزاده شاهزاده حسین در 1328 ش تخریب، و به جای آن ساختمانی جدید توسط سرهنگ سید حسین یمنی بنا شد. البته نمای سنگ بدنۀ خارجی بنا از تعمیرات انجام‌گرفته در 1379 و 1380 ش است (سروقدی، پازوکی، همانجا‌ها). 
بنای امامزاده شاهزاده حسین مشتمل بر صحنی در شمال، و ایوانی در جنوب است. صحن امامزاده پلانی چلیپایی دارد که از تقاطع دو مستطیل حاصل شده، و 4 طاق‌نما را به وجود آورده است. گنبد این امامزاده از داخل عرقچین، و قوس طاق‌نماهای آن جناغی است. ازارۀ بنا تا ارتفاع حدود 120 سانتی‌متر از سنگ مرمر خاکستری است، و سطوح بالاتر هم با گچ اندود شده است؛ کف امامزاده نیز با موزاییک فرش شده است. در داخل صحن امامزاده، ضریحی چوبی به ابعاد 5 / 1 × 5 / 2 متر وجود دارد که با رنگ سفید تزیین شده است و دارای قدمت چندانی نیست (همانجاها). 
سنگ و ملاط گچ از مصالح سنتی، و آجر و سیمان از مصالح الحاقی به کار رفته در این بنا به ‌شمار می‌آیند و تمام سطوح خارجی آن نیز با سنگ ‌مرمر پوشانده شده است. ایوان این بنا نیز دارای 4 ستون است که با سنگ ‌مرمر سفید و نوعی سنگ قرمز تزیین شد‌ه‌اند. بنای امامزاده شاهزاده حسین در مهر 1382، در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است (پازوکی، 1 / 328- 329).

مآخذ 

اعتمادالسلطنه، محمدحسن، خیرات حسان (ترجمۀ مشاهیرالنساء محمود ذهنی)، تهران، 1304 ق؛ همو، روزنامۀ خاطرات، به‌کوشش ایرج افشار، تهران، 1345 ش؛ پازوکی طرودی، ناصر، آثار تاریخی شمیران، تهران، 1382 ش؛ سروقدی، محمدجعفر، بقاع متبرکۀ استان تهران، تهران، 1384 ش؛ عارف‌ افندی، «وضع ‌طبوگرافی قریۀ امامه»، کراسۀ ‌المعی، به‌کوشش غلامحسین افضل‌الملک، نسخۀ خطی موجود در کتابخانۀ مجلس شورا، شم‍ 221‘18.

حسن موسوی‌زاده