خشکه لار، دره

خشکه‌لار، دره \ darre-ye xoške-lār\ ، یا لار کوچک، دره‌ای واقع در غرب رودخانۀ سد لار. این دره تقـریباً در جهت شمال غربی ـ جنوب شرقی کشیده شده، و شیب آن به سمت رودخانۀ لار است. درۀ خشکه‌لار از شمال غربی به حدفاصل کوههای کاسونک، پیرزن‌کلوم و مهرچال، و از جنوب شرقی به مسیل و رودخانۀ سد لار ختم می‌گردد. 
طول مسیر دره در حدود 11 کمـ و اختلاف ارتفاع دو نقطۀ آغازین و پایانی آن در حدود 650 متر است. از ویژگیهای مهم و بارز این دره فاصلۀ عرضی بسیار زیاد میان دو یال سمت چپ و راست آن است. درۀ خشکه‌لار در قسمت پایین و جنوب‌شرقی خود پهن، و در ناحیۀ بالا و شمال غربی باریک، و در بعضی مناطق صخره‌ای است. 
کوههای معروف و بلند البرز میانی چون کاسونک، پیرزن‌کلوم، مهرچال، آتش‌کوه، ریزان، پرسون، کافرراه و مرغ‌سر از جهات مختلف این دره را احاطه کرده‌اند و آب حاصل از ذوب برفهای این قله‌ها از بخشهای مختلف به این دره سرازیر می‌شود. افزون بر این آبها از سمت چپ درۀ خشکه‌لار از جانب شرق به غرب، آبهای حدود 9 درۀ اصلی، و از سمت راست آن آبهای 6 درۀ دیگر به این دره سرازیر می‌شود و آن‌را پرآب‌تر می‌سازد. 
به این دره لار کوچک نیز گفته می‌شود. راه ورود به این دره از طریق دشت لار است و البته به‌سبب طولانی بودن این دره و همچنین واقع بودن آن در میان کوههای معروف البرز مرکزی کوهنوردان از دیگر مناطق نیز می‌توانند با راه‌پیمایی طولانی به بخشهای مختلفی از این دره دسترسی یابند و از آن به سوی دشت لار و سد لار ادامۀ مسیر دهند. 
راه‌پیمایی و پیمایش در این دره به شرط آگاهی از مسیرها جذاب و آسان است و مسیرهای پیمایش در این دره به قدری زیاد است که نمی‌توان از آنان نام برد. مدت زمان پیمایش در این دره بسته به توان و مسیر انتخابی کوهنوردان متغیر است؛ اما پیمودن کوتاه‌ترین مسیر در این دره دست‌کم به 6 تا 7 ساعت زمان نیاز است. از طریق این دره می‌توان به کوههای میانی البرز مرکزی چون کاسونک، شیورکش، پیرزن‌کلوم، مهرچال، آتش‌کوه، ریزان، پرسون و همچنین به راحتی به مناطق دشت هویج، دشت گرچال و دشت لار دسترسی یافت.

مجید یاسینی