چرندسوستان، آبشار

چرند سوستان، آبشار \ āb-šār-e čorand-e sevestān\ ، آبشاری واقع در 500 متری ضلع شمال غربی دشت هویج. این آبشار در °35 و ´53 و ´´28 عرض شمالی، و°51 و ´41 و´´46 طول شرقی، در مسیر دسترسی دشت هویج به قله‌های آتش‌کوه با ارتفاع 713‘ 3 متر و ریزان با بلندی 571‘ 3 متر جای دارد. 
در جنوب آبشار چرند سوستان دشتی هموار با شیبی ملایم واقع است که سوستان نامیده می‌شود و در آن باغهای گردو و گیلاس وجود دارد و محصولات آن از بهترین محصولات منطقه به شمار می‌رود؛ زیرا به سبب خنکی هوا هرگز دچار آفت نمی‌شود و نیاز به سم‌پاشی نیز ندارد. افزون بر آن، به سبب رسوبی بودن خاک دشت سوستان که حاصل رسوبات سیلابهایی است که از مسیر همین آبشار در طی سالیان متمادی روی هم انباشته شده و بسیار حاصلخیز است، کشاورزان هرگز از کودهای شیمیایی استفاده نمی‌کنند. 
آبشار چرند سوستان که ارتفاع آن حدود 45 متر است، از آبشارهای دائمی منطقه به شمار می‌رود و هرگز آب آن قطع نمی‌شود؛ در فصل بهار و هم‌زمان با گرمی هوا و ذوب شدن برفهای بلندیهای شمال، حجم آب آن بسیار افزایش می‌یابد و آبشار شکل بسیار مهیبی به خود می‌گیرد، به‌خصوص در مواقعی که بر اثر بارشهای رگباری، سیلاب نیز در محل جاری می‌گردد. آب آبشار چرند حاصل ذوب شدن برفهای اطراف قله‌های ریزان و آتش‌کوه است که هرگز تمام نمی‌شود و به صورت چشمه‌های متعدد جریان می‌یابد؛ همین امر موجب خنکی بیش از حد آب این آبشار است. 
بهترین مسیر دسترسی به آبشار چرند، مسیر پاکوب در روستای افجه است که در بالای دشت سوستان در غرب دشت هویج مشخص است. کوهنوردان نیز برای صعود به قلۀ ساکا این مسیر را می‌پیمایند؛ به این صورت که پیش از رسیدن به دشت هویج از مسیر جادۀ خاکی وارد مسیر پاکوبی می‌شوند که از کنار قهوه‌خانۀ موجود در جهت شمال غربی جدا می‌گردد، و پس از گذر از رودخانه به دشت سوستان و آبشار چرند می‌رسند. 

ناصر پازوکی طرودی