بیدستان، دره

بیدستان، دره \ darre-ye bīdestān\ ، دره‎ای واقع در محدودۀ منطقۀ 4 شهرداری تهران، در شمال محله‎های کنونی سوهانک، شهرک قائم و احتسابیه. این دره در °51 و ´5/ 31 طول‌ شرقی، و °35 و ´49 عرض شمالی در ارتفاع متوسط 300‘2متری از سطح دریا واقع است. 
درۀ بیدستان یکی از 6 دره‎ای است که از دامنۀ جنوبی کوه هلیستون (با ارتفاع 602‘2 متر) و تخت تلهرز آغاز می‌شود و با جای دادن بخشی از آبریزهای دامنه‎های جنوبی این کوه، به صورت رود کوچک فصلی، در جهت شمـال بـه جنـوب ادامه می‌یابد که درگذشته، زمینهای کشاورزی و باغهای روستاهای سوهانک و شادآباد را نیز آبیاری می‎کرده است. 
در سمت غرب درۀ بیدستان، یکی دیگر از دره‎های دامنۀ جنوبی کوه هلیستون به‌نام خرگوش‌نو واقع است که آب آن از درۀ بیدستان بیشتر است و در روزهای بیشتری از سال جریان دارد و پیش از این، زمینهای روستای احتسابیه را نیز آبیاری می‎کرده است؛ اما امروزه، از آب هیچ‌کدام از این دره‎ها به‌‌سبب آلودگی بیش از حد مجاز، استفادۀ مفید نمی‎شود. بیشتر زمینهای آبادیهای سوهانک و احتسابیه نیز عمدتاً به مناطق مسکونی و چندین شهرک تبدیل، و فقط بخشی از آنها نیز پارک یا فضای سبز شده‎اند. روی خط‎الرأس ارتفاعات البرز مرکزی، در شمال اراضی آبادیهای علی‎آباد، شادآباد، سوهانک و احتسابیه تا نزدیکی دارآباد نیز یکی از نهادهای نظامی تأسیسات زیادی احداث کرده که آسیبهایی جدی به طبیعت و محیط زیست وارد آورده است. 
پیش از این، دره‎ها، مرتعها و کوههای حدفاصل گردنۀ قوچک در شرق تا مسیل درۀ رودخانۀ دارآباد در غرب ــ که در شمال جادۀ لشکرک و بزرگراه ارتش جای دارند ــ به‌سبب شیب ملایم، لایه‎های خاکی نسبتاً قطور و چشمه‎های فراوان، پوشش گیاهی بسیار انبوه و متنوعی داشته‌اند و یکی از مناطق برجستۀ ذخیره‌گاه گیاهی بوده‌اند، اما در سالهای پس از انقلاب اسلامی، بخش عمدۀ آنها تخریب شده، و از میان رفته‎اند. 
سبب نام‎گذاری درۀ بیدستان آن است که در طول مسیر دوکیلومتری این دره، صدها درخت بید وجود داشته که اکنون، شمار اندکی از آنها باقی مانده است.

ناصر پازوکی طرودی