منابع فرهنگ مردم ایران

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

بهمن نامه | محمد جعفری (قنواتی) منظومه‌ای پهلوانی که ایرانشاه (ایرانشان) بن ابی‌الخیر آن را براساس داستانهای کهن ایرانی در اواخر سدۀ 5 ق یا اوایل سدۀ 6 ق سروده.
بیندر، سفرنامه | محسن ابراهیمی گزارش سفر آنری بیندر فرانسوی با عنوان کردستان، بین‌النهرین و ایران، به محدودۀ شمال غربی ایران و نواحی ارمنستان، کردستان ترکیه و بخش عمده‌ای از خاک عراق، در اواخر سدۀ 13 ق / 19 م.
بیشاپ، سفرنامه | معصومه ابراهیمی گزارش سفر ایزابلا بیشاپ، سیاح انگلیسی، با عنوان «سفر بـه ایران و کردستان» (مل‍ ‌)، که در رجب 1308 / فوریۀ 1890 از مسیر بغداد به ایران وارد شد.
بیکر، سفرنامه | پیمان متین گزارش سفرهای و‌النتین بیکر معروف به بیکرپاشا (1827-1887 م / 1243-1304 ق)، افسر عالی‌رتبۀ ارتش بریتانیا، با عنوان «ابرها در شرق: سفرها و ماجراهای سر‌حدات فارس و ترکمن»، در مناطق قفقاز، آسیای مرکزی، شمال و شمال شرقی ایران و نواحی خراسان.
بیلیو، سفرنامه | پیمان متین گزارش سفر تحقیقی هنری والتر بیلیو، با عنوان «از سند تا دجله» به مناطق بلوچستان، افغانستان، خراسان و ایران در 1289 ق / 1872 م، همراه با دستور مختصر و واژه‌نامۀ زبان براهویی.
پانزده افسانه | محمد جعفری (قنواتی) عنوان کتابی از حسین کوهی کرمانی (1276-1337 ش / 1897- 1958 م) روزنامه‌نگار، ادیب و پژوهشگر معاصر، که افسانه‌های آن در سالهای 1309-1313 ش از شهرها و روستاهای کرمان، ابیانه، نطنز و اصفهان جمع‌آوری شده‌اند.
پولاک، سفرنامه | مهرزاد گلسرخی گزارش سفر یاکوب ادوارد پولاک، پزشک اتریشی دربار ناصرالدین شاه قاجار، با عنوان «ایران، سرزمین و مردم آن» ( ایران و ایرانیان).
پولکه، یک آیین مذهبی | عباس بهارلو فیلمی به کارگردانی مجید صباغ بهروز، که مستندی با مایه‌های پژوهشی و قوم‌نگاری است و در آن به ثبت یک آیین سنتی و مذهبی پرداخته شده است که در واپسین روزهای دهۀ نخست ماه محرم، در بخشهایی از جنوب استان آذربایجان شرقی برگزار می‌شود.
پیری سوز چک چکو | عباس بهارلو فیلمی مستند به کارگردانی منوچهر عسگری‌نسب.
پیر شالیار، فیلم | عباس بهارلو یا عروسی مقدس، فیلمی مستند ساختۀ فرهاد ورهرام.
تات نشینهای بلوک زهرا | عباس بهارلو دومین تک‌نگاری جلال آل‌احمد، که یک سال بعد از اورازان، یعنی در 1334 ش، تألیف و تدوین شد.
تأدیب النسوان | معصومه ابراهیمی عنوان رساله‌ای انتقادی دربارۀ زنان و راه و رسم ایشان، از نویسنده‌ای ناشناس.
تاراز | عباس بهارلو فیلم مستندی ساختۀ فرهاد ورهرام در 1366- 1367 ش. تاراز مستندی مردم‌نگارانه دربارۀ کوچ ایل بختیاری است، که پس از فیلمهای علف، قوم باد، و شقایق سوزان ساخته شده است.
تارهای پشم یا قالی ایران | عباس بهارلو مستند کوتاهی به کارگردانی هوشنگ شفتی، که از زاویۀ معرفی یکی از انواع حِرَف سنتی ایرانی ساخته شده است.
تاریخ بیهق | محمد جعفری (قنواتی) از مهم‌ترین کتابهای تاریخ محلی، تألیف ابوالحسن علی بن زید بیهقی (490- 565 ق / 1097-1170 م)، معروف بـه ابن‌فندق (نک‍ : دبا، 13 / 482 بب‍ ، 14 / 285- 286).
تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم | حسن اکبری بیرق عنوان کتابی دانشنـامـه‌گون از جعفر شهری (1293- 1378 ش / 1914- 1999 م)، حاوی اطلاعاتی دربارۀ مکانها، حرفه‌ها، اصناف و نحوۀ زندگی مردم تهران در قرن 13 ش.
تاریخ گردیزی |
تاریخ بیهقی | حسن اکبری بیرق کتابی به زبان فارسی دربارۀ غزنویان از ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی (د 470 ق / 1077 م).
تاریخ ورزش باستانی ایران | سکینه برجی اثری ممتع و مفید در زمینۀ تاریخ و آداب زورخانه، نوشتۀ حسین بیضایی (1285- 1348 ش / 1906- 1969 م).
تاریخ و فرهنگ زورخانه | محسن احمدی کتابی دربارۀ بنیادهای ورزش باستانی ایران، زورخانه و آداب و اصطلاحات مربوط به آن، نوشتۀ غلامرضا انصاف‌پور (1308- 1379 ش / 1929-2000 م).
تاریخ نائین | مریم سامعی کتابی در تاریخ، انساب خاندانها و فرهنگ مردم نائین، تألیف عبدالحجت بلاغی.
تاورنیه، سفرنامه | زهرا نصرالهی گزارش سفر ژان باتیست تاورنیه (1605- 1689 م / 1014-1100 ق)، جهانگرد و بازرگان فرانسوی، با عنوان «شش سفر ژان باتیست تاورنیه، بارون دوبون، به ترکیه، ایران و هندوستان».
تحفه مظفریه | هاشم سلیمی مجموعه‌ای است از بیت و باوها (داستانهای منظوم) و چیروکهای (افسانه‌های منثور) مردم کُرد که اُسکار مان (1867-1917 م / 1284- 1335 ق) در منطقۀ مهاباد از زبان دو تن از بیت‌خوانان کرد گردآوری کرده، و در 1323 ق / 1905 م به خط آلمانی و به زبان کردی منتشر کرده است.
تحفة الملوک | محمد جعفری (قنواتی) کتابی در زمینۀ اخلاقیات اجتماع، در قالب حکایات، امثال و جملات قصار و حکمت‌آمیز، تألیف علی بن ابی حفص اصفهانی در اواخر سدۀ 6 یا اوایل سدۀ 7 ق.
تحقیق لهجه ها و فولکلور ایران، انجمن | حمیدرضا دالوند اَنْجُمَن، انجمنی که در 20 مرداد 1336، توسط کسانی که تا آن تاریخ پژوهش یا تألیفی در حوزۀ گویشها و فولکلور ایران داشتند، تأسیس شد.
تحقیق ماللهند | حمیدرضا دالوند کتابی نوشتۀ محمد بن احمد، مشهور به ابوریحان بیرونی (362- پس از 440 ق / 973- 1048 م)، دربارۀ ادیان، فلسفه، تاریخ، علوم و فرهنگ هند که میان سالهای 421-423 ق / 1030-1032 م به زبان عربی تألیف شده است و دربر دارندۀ مطالب مردم‌شناسی مطابق موازین علمی امروزی این دانش است.
تذکره نصرآبادی | محمد جعفری (قنواتی) یا تذکرة الشعرا، تألیف محمدطاهر نصرآبادی، از شاعران و نویسندگان سدۀ 11 و اوایل سدۀ 12 ق، کتابی در معرفی قریب به 000‘1 شاعر فارسی‌زبان.
تزویج نامه | محمد جعفری (قنواتی) اثری منظوم و کوتاه از باقر ناجی قزوینی (1254-1303 ق / 1837-1886م)، در شرح آداب، تشریفات و مراسم خواستگاری و ازدواج.
تعزیه و تعزیه خوانی | محمد جعفری (قنواتی) عنوان نخستین کتاب مستقل علمی ـ پژوهشی و توصیفی در زمینۀ تعزیه و تعزیه‌خوانی در ایران، اثر صادق همایونی، که در 1353 ش منتشر شد.
تنگسیر، فیلم | وحید وحیدیان فیلمی ساختۀ امیر نادری برگرفته از رمانی به همین نام نوشتۀ صادق چوبک.
تنگسیر، رمان | حسن میر عابدینی یکی از معروف‌ترین رمانهای رئالیستیِ فارسی در وصف زندگی، باورها و آداب و رسوم مردم مناطـقی از جنوب ایران، اثر صادق چوبک (1295-1377 ش / 1916- 1998 م).
توبه نامه و مناجات نامه | حسن ذوالفقاری کتابچه‌ای مکتب‌خانه‌ای از سراینده‌ای ناشناس که با هدف تربیت دینی کودکان سروده‌شده‌است.
تنکلوشا | محبوبه حاجی زاده کتابی مصور در زمینۀ ستاره‌شناسی و احکام نجوم، منسوب به ستاره‌شناسی بابلی. ترجمۀ این اثر به زبان پهلوی به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد و هویتی ایرانی به خود گرفته است.
توبه نصوح | حسن ذوالفقاری منظومه‌ای 254بیتی از شاعری ناشناس در بحر رمل. این منظومۀ مکتب‌خانه‌ای قصه‌ای آموزشی و اخلاقی است در باب توبه و مداومت بر آن. کتاب در 1299 ق / 1882 م به کوشش مهدی اخ محمد قزوینی کتابت، و به صورت سنگی با 11 تصویر چاپ شده است.
توپوز قلی میرزا | محمد جعفری (قنواتی) کتابی مشتمل بر 64 افسانه، حکایت و لطیفه از ادبیات شفاهی ایران که لارنس پل الول‌ساتن (1912-1984 م / 1291-1363 ش)، ایران‎شناس اسکاتلندی در دو مرحله، طی سالهای 1336-1337 ش و 1352 ش در برخی از نقاط ایران بر روی نوارهای صوتی ضبط کرده‌بوده
توپ مرواری | محمد بهارلو یا قضیۀ توپ مرواری، یکی از آثار انتقادی ـ سیاسی صادق هدایت با زبانی طنزگونه و سرشار از اصطلاحات و مثلهای فرهنگ مردم.
جام و قلیان | حسن ذوالفقاری جام و قَلْیان، مناظره‌ای منظوم میان جام و قلیان از سراینده‌ای ناشناس که 41 بیت دارد.
جاویدان خرد | مینا سلیمی جاویدانْ‌خِرَد، اندرزنامه‌ای منسوب به هوشنگ، شاه پیشدادی، که اصل آن، به زبان فارسی میانه، از میان رفته است.
جبرئیل جولا | حسن ذوالفقاری جِبْرِئیلْ جولا، یا جبرئیل جولاه، نام داستانی شفاهی و عنوان کتابی مکتب‌خانه‌ای از نویسنده‌ای ناشناس. کتاب، داستان جولاهی (= نساجی، بافنده‌ای) است که صندوق پرنده‌ای به دست می‌آورد و خود را جبرئیل می‌نامد و دختر پادشاه عمّان را فریب می‌دهد.
جرس | شهناز مرادی کوچی جَرَس، فیلمی مستند دربارۀ ساربانان كویر به كارگردانی كیومرث درم‌بخش. این فیلم توصیف تقابل سنت (حمل بار با شتر) و صنعت (حمل بار با قطار) و نابودی تدریجی حرفۀ ساربانهای كویر به صورتی نمادین است.
ثمار القلوب | حسن طباطبایی ثِمارُ الْقُلوب، یکی از مهم‌ترین آثار عبدالملک ثعالبی (350- 429 ق / 961- 1038 م)، ادیب، لغوی، شاعر و کاتب ایرانی.
جشن سده | عباس بهارلو جَشْنِ سَده، فیلم مستندی ساختۀ منوچهر عسگری‌نسب دربارۀ مراسم جشن سده در ایران.
توفیق | علی میرانصاری , محمد جعفری (قنواتی) توفیق، از مشهورترین نشریات فکاهی ایران. این نشریه در 3 دورۀ انتشاراتی و در طول 50 سال ...
جزیره خارک | محمد بهارلو جَزیرۀ خارْک (دُرّ یتیم خلیج‌فارس)، تک‌نگاری (مونوگرافی) جلال آل‌احمد از جزیرۀ خارک که در 1339 ش منتشر شد.
جغرافیای اصفهان | نیره افتخاری
جکسن، سفرنامه های | پیمان متین , مهرزاد گلسرخی جَکْسِن، سَفَرْنامه‌های، گزارش دو سفر آبراهام و‌لنتاین ویلیامز جکسن1 (1862-1937 م / 1279-1356 ق)، شرق‌شناس و زبان‌شناس آمریکایی، به ایران در دهۀ نخست سدۀ 20 م، با عنوانهای ایران در گذشته و حال2 و «از قسطنطنیه تا زادگاه عمر خیام»3.
جمشید و خورشید | حسن ذوالفقاری جَمْشید و خورْشید، منظومه‌ای عاشقانه از سلمان ساوجی (708- 778 ق / 1308-1376 م) در قالب مثنوی. این منظومه داستان تحمل مصائب جمشید در راه رسیدن به خورشید و جنگها و هجرانها و سرانجام وصال آن دو ست.
جودی، دیوان | حسن ذوالفقاری جودی، دیوان، از آثار ادبیات مکتب‌خانه‌ای و مشهور میان عامه است که حدود 000‘ 3 بیت (شامل قصیده، مثنوی، مرثیه و نوحه‌های سینه‌زنی) دارد و بارها چاپ شده است.
جولونبور | حسن ذوالفقاری جولونْبور، مجموعه‌ای کوتاه و منظوم در مشاهدۀ بی‌وفایی دنیا، از تألیفات محمدباقر فرزند آقا میرزا آقابالا بنکدار متخلص به باقر.
جنگ نامه کشم و جرون نامه | محمد جعفری (قنواتی) جَنْگْ‌نامۀ کِشْمْ وَ جِرونْ‌نامه، منظومه‌هایی دربارۀ جنگ سپاهیان ایران، به فرماندهی امامقلی خان، حاکم فارس و از صاحب‌منصبان متنفذ شاه عباس اول صفوی

منابع فرهنگ مردم ایران

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

منابع فرهنگ مردم ایران

ورود به سایت

ثبت نام