مقاله

این پرسش‌ سالیان دراز است که حقوقدانان را مشغول کرده است و این بر اثر بی‌مبالاتی قانون‌گذار است که رعایت هماهنگی را نکرده است. ما قوانین مختلفی داریم بعد از نوشتن قانون مدنی مانند قانون ‌کار، قانون تجارت، قانون دریایی؛ اینها هر کدام اصولی را دارند که این اصول همه با یکدیگر معارض هستند؛ مثلا در مورد اینکه اگر دو سبب با یکدیگر باعث شوند که خسارتی وارد کنند. در قانون دریایی می‌گوید: «به نسبت درجه تقصیر، مسئول هستند»، در قانون مسئولیت مدنی می‌گویند: «به نسبتی که دخالت در ورود خسارت کردند، مسئولند». در قانون طرز مطالبه دیون ناشی از جرائم می‌گویند: «متضامنا مسئولند» و در قانون مجازات اسلامی می‌گویند «متساویا مسئولند». حقوقدان کدام یک از اینها را اعمال کند؟

تعقل و حکمت در شعر ناصر خسرو بیشتر از صور خیال است شفیعی کدکنی درباره صور خیال ناصر خسرومی گوید: ناصر خسرو از نظر صور خیال شاعری چندان توانا نیست، چرا که اندیشه های بلند و خوی آزاده و جلوه های تعقل و حکمت در شعر او چندان هست که مجالی برایش نیست.

آموختن علم رسمی و تحصیلی برای کسانی که هوش و استعداد آموختن دارند، به هر قوم و ملت و فرهنگی که تعلق داشته باشند، کاری اگر نه آسان، شدنی است و این آموزش در مدت نسبتاً کوتاهی می‌تواند صورت گیرد. در صورتی که فراهم آوردن شرایط بنای جهان علم و دخالت دادن پژوهش در اداره سازمانها و مؤسسات فرهنگی و آموزشی و مالی ـ اقتصادی اگر بسیار دشوار نباشد، در مدت اندک میسر نمی‌شود.

مقدمه‌ای بر شرح قبسات از میرسید احمد علوی عاملی از برجستگان مکتب اصفهان یکی از بدبختی‌هایی که در چند قرن اخیر گریبانگیر جهان اسلامی گردید، این بود که مسلمانان میراث علمی خود را که در بردارنده فرهنگ توانا و توانمند آنان بود، به باد فراموشی و نسیان سپردند. نسواالله فأنساهم أنفسهم!۱ و این درست مقارن با زمانی بود که غریبان پی به ارزش آن میراث بردند و به تحقیق و جستجو و بررسی و نشر و بهره‌برداری از آن پرداختند و در نتیجه مسلمانان را خلع سلاح و نیازمند خود گردانیدند.

2ـ هماهنگی قانون با نظام حقوقی: دیگر از شرایط قانون خوب این است که جایگاه آن قانون در نظام حقوقی روشن باشد. قانون‌گذار بیاید به همین اکتفا بکند که در کشوری، قانون به این وضع مفید است و باید اقتباس کرد و در نظام حقوقی آورد. در قوانینی که وارد نظام حقوقی می‌شود، باید رعایت کمال دقت را کرد؛ مثلاً در قانون مدنی یک عنوان «اتلاف» داریم و یک عنوان «تسبیت» که لااقل در مورد اتلاف تقصیر شرط نیست. در مورد تسبیت هم بعضی می‌گویند تقصیر شرط است؛ یعنی در حقوق اسلامی رابطه علیت بین فعل زیانبار و ضروری که وارد می‌شود، برای ایجاد مسئولیت کفایت می‌کند؛ ولی در اتلاف عقیده عمومی بر این است که تقصیر شرط نیست.

مروری بر زندگی و آثار «محمد قاضی» مترجم، به مناسبت۲۴ دی‌ماه سالگرد درگذشتش «محمد قاضی» فرزند میرزاعبدالخالق قاضی و آمنه در ۱۲ مرداد ۱۲۹۲ در شهر مهاباد کردستان به دنیا آمد. میرزا عبدالخالق، امام جمعه مهاباد بود. محمد قاضی آموختن زبان فرانسه را در مهاباد نزد یک کرد عراقی به نام حسین حزنی مکریانی (گیو مکریانی) آغاز کرد و از همین زمان به ترجمه علاقه‌مند شد. در سال ۱۳۰۷ گواهینامه ششم دبستان را گرفت و چون مهاباد در آن زمان دبیرستان نداشت، پس از یک سال انتظار در سال ۱۳۰۸ از مهاباد به تهران مهاجرت کرد و عمویش میرزا جواد قاضی که از آلمان دیپلم حقوق گرفته بود و در وزارت دادگستری کار می‌کرد، او را برای ادامه تحصیل به دبیرستان دارالفنون فرستاد.

دیدگاهی است قائل به اینکه حقیقت در دین مآلاَ مبتنی بر ایمان است نه بر استدلال یا شواهد. این مدعا را متألهان، از پولس تا نویسندگان نوارتودرکس مخالف عقل‌گرایی در دوران معاصر، معمولاً طریقی دانسته‌اند برای بیان اینکه اصول مبنانی دین را بر مبنای براهین و یا شواهد تجربی اثبات نمی‌توان کرد، بلکه باید آنها را برپایه ایمان پذیرفت.

ربیت به معنای روش رفتاری و گفتاری دادن به غیر است. روش‌گرفتن از غیر، متوقف بر قصد روش‌دهنده نیست؛ یعنی اگر من بخواهم چه از نظر گفتاری و چه از نظر رفتاری از دیگری روش بگیرم، متوقف بر این نیست که او قصد کند و بخواهد به من روش دهد؛ چه او قصد کند و چه قصد نکند، من آن روش را می‎گیرم.بحث کنونی فقط متمرکز به یک گروه است:

فاطمه امیراحمدی: فرید العطاس در سفر به ایران که به دعوت دانشگاه خوارزمی آمده بودند با دعوت انجمن جامعه‎شناسی ایران و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات درباره‌ی «سلفی‎گری در جهان اسلام» به ایراد سخنان خود پرداخت. وی به دلیل حضور فعالی که در فضای جهان اسلام دارد و نیز نشست‎های مختلفی که در کشورهای گوناگون جهان اسلام داشته است، همچنین به دلیل تمرکزی که بیشتر در حوزه‎ی مالایایی جهان اسلام در مالزی و سنگاپور دارند، در این نشست به این موضوع یعنی افراطی‎گری و فرقه‎گرایی که امروز جهان اسلام و به تبع آن کل جهان به آن مبتلا است، نظرات خود را بیان کرد.

دکتر شهیدی در دو حوزه ادبیات و تاریخ فعالیت نگارشی جدی داشت. بخش اول، بیشتر در دانشگاه و بخش دوم عمدتاً میان مردم انتشار یافت. دکتر رسول جعفریان به مناسبت ۲۳ دی ماه سالروز درگذشت استاد سید جعفر شهیدی آثار تاریخی ایشان را مرور می‌کند. مرحوم دکتر سید جعفر شهیدی محصول جریان های فکری چندی است که طی چند دهه نخست حیات وی در ایران وجود داشت و ایشان در آن بستر رشد کرد. جریان‌های یاد شده، برخی سنتی و برخی مدرن بودند و هر کدام به سهم خود در شکل گیری شخصیت فکری ایشان مؤثر واقع شدند. در بخش مدرن، دو گرایش انقلابی پدید آمده در دهه بیست و سی و تحصیلات دانشگاهی، در دو دوره مختلف، در ذهن ایشان تأثیر گذاشته است.