مقاله

صفویه و احیاء سنت های ملی و باستانی دکتر عباس سرافرازی ، سارا سرحدی چکیده شاه اسماعیل صفوی بنیانگذار سلسله صفویه در ایران بود، که مولفه های تشکیل این حکومت را براساس ملیت و قومیت قرار داد. حضور دو دشمن نواحی شرقی)ازبکان( و نواحی غربی )عثمانی( ضرورت توجه به حماسه های ملی را در ایران افزایش می داد ،

زنده یاد ابوالحسن نجفی می دانستم استاد ابوالحسن نجفی مدتهاست دربستری بیماری افتاده است وحال وحوصله حرف زدن نیزندارد .تقریبا یک ماه پیش بود که صبح جمعه ای به منزلش تلفن کردم . طبق معمول ، اول صدای آرام ولرزانش از پیامگیرتلفن به گوشم رسید وبعد بامعرفی خودم گوشی را برداشت . خیلی مختصر ازحالش جویاشدم وگفتم مطلب شما را تحت عنوان پرسش از فرهنگستان ( اینکه اعضای فرهنگستان عضو مادام العمر هستند واگر دچاربیماری وزمین گیری شوند چاره چه خواهد بود) در روزنامه شرق دیده ام .

مقوله اساطیر یکی از کلیدی ترین موضوعات فرهنگی است که در جامعه امروز ایران،‌در میانه نیروهای فرهنگی متعارض، به چالش کشیده شده است. در جامعه امروز ایران انواع درکی که از اسطوره وجود دارد،‌از یک باور خرافی تا منشا هویت ملی و در نهایت یک امر فولکلوریک متغیر است. هرکدام از این دیدگاه ها،‌بیش از آنکه مجادله ای مبتنی بر مبانی علمی باشند،‌ بیانگر مجادله ها و منازعات گفتمانهای سیاسی در جامعه ایرانی است.

یک سال از درگذشت «کیکاووس جهانداری» گذشت شخصیت علمی و پژوهشی «کیکاووس جهانداری» از دو جنبه قابل بررسی است؛ نخست آنکه او سال‌های مدید رئیس کتابخانه مجلس سنا و بخش اعظم فعالیتش معطوف به شناسایی تحقیقات غیرایرانی درباره ایران و اسلام بود. او توانست در 11 سال ریاست آن نهاد، تعداد قابل توجهی از نشریات ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی درجه اول را به آن کتابخانه آورد و همچنین آثار محققان غیرایرانی را جمع و گنجینه گرانبهایی را فراهم کرد.

در این پژوهش بایسته بود که در ارتباط با زندگی و زمانه‌ی سیاسی هر دو اندیشمند صحبت شود، ولی با توجه به حوصله‌ی مختصر نوشتار حاضر از این مهم صرف‎نظر می‎شود. انقلاب مشروطیت به‌عنوان یکی از حوادث بزرگ تاریخ معاصر ایران، به لحاظ تأثیر عمیق و ماندگارش در سیاست و فرهنگ این سرزمین، نقطه‌ی عطف مهمی در تاریخ کشورمان به‌حساب می‌آید و سبب شده تا حجم عظیمی از پژوهش‌ها و تحقیقات تاریخی را به خود اختصاص دهد.

آنچه در ادامه می آید خاطراتی از اکبر ثبوت به یاد استاد احمد منزوی است که در مراسم چهلمین روز درگذشت آن استاد فقید بیان شد. هفتاد سال با احمد منزوی خویشاوند بودم و بیش از 40 سال از خدمات علمی ایشان استفاده کردم و در کنار ایشان به کارهای علمی پرداختم. شش سال نیز با ایشان در مرکز تحقیقات فارسی پاکستان همکار بودم.

چهره‌ی بارز هرمنوتیك معاصر كسی نیست جز فیلسوف آلمانی، هانس-گئورگ گادامر (۲۰۰۲-۱۹۰۰). كتاب او Wahrheit und Methode (حقیقت و روش) منتشره به سال ۱۹۶۰ كه «تجدید حیاتی است در اصطلاح هرمنوتیك و سنّت درازدامنش»، از نظر خود او «به دنبال فراهم ‌آوردن یك دستورالعمل برای راهنمایی در فهم نیست....چه برسد به تدارک دیدن یك نظام قواعد برای شرح شیوه‌های روش‌شناختی علوم انسانی.»[۱] پس نباید این سوءتفاهم پیش آید كه عنوان این كتاب، كوششی است در راه ارائه‌ی روشی برای كشف حقیقت. بلكه به راستی هر روشی تقریبأ به یقین، به چیزی در تناقض با حقیقت منتهی می‌شود؛ حداقل با حقیقتِ علوم انسانی كه نمی‌توان آن را به فرمول‌ها محدود کرد.

می‌كشد طعم مرگ هر زنده/ جز خداوند حی پاینده استاد ابوالحسن نجفی دیروز (دوم بهمن) پس از یك دوره بیماری در مجموع كوتاه و شاید دو ماهه به جاودانگی پیوست. منظور از جاودانگی یكی جاودانگی فرهنگی و دیگری جاودانگی اخروی است كه جزو اعتقادات ادیان الهی و به‌ویژه اسلام است. تمام اهل قلم كتاب شادروان نجفی را می‌شناختند. حدود ١٥ تا ٢٠ جلد كتاب و بیش از ١٠٠ مقاله طی ٦٠ سال كار فرهنگی‌ از استاد نجفی در دست است. مرحوم نجفی مترجم بزرگی بود و شاهكار ایشان ترجمه «خانواده تیبو» از روژه مارتن دوگار در چهار جلد بود.

هانتینگتون در سال ١٩٩٣/١٣٧٢ با مطرح كردن تئوری برخورد تمدن‌ها، مهم‌ترین خطر پس از پایان جنگ سرد را برخورد دو تمدن اسلامی و غربی (مسیحی – یهودی) دانست. پس از آن، خیلی‌ها، این نظریه را دشمن‌سازی موهوم برای غرب خواندند و برخی نیز مانند آقای خاتمی با طرح نظریه گفت‌وگوی تمدن‌ها به مقابله با اندیشه هانتینگتون برخاستند. چند سال بعد، عملیات١١سپتامبر٢٠٠١/٢٠ شهریور ١٣٨٠ توسط القاعده و حملات امریكا به دو كشور اسلامی افغانستان (۱٥مهر ۱۳۸۰ /۷ اكتبر ۲۰۰۱ میلادی) و عراق (٢اسفند ١٣٨١/٢٠ مارس ٢٠٠٣) نشان داد كه ظاهرا عناصر تندروی این دو تمدن به پیشواز نظریه هانتینگتون رفته و جنگی را كه هر دو سو (جورج بوش و بن‌لادن) ادامه «جنگ‌های صلیبی» می‌نامند، آغاز كرده‌اند.

استاد «ابوالحسن نجفی» از برکشیدگان جریان ادبی مکتب اصفهان بود که در اوایل 1330 آغاز شد و در اواخر دهه 1340 به اوج رسید. ایشان از بنیانگذاران جُنگ اصفهان بود و در میان حلقه ادبی‌ای که اکنون هوشنگ گلشیری، محمد حقوقی و احمد میرعلایی، از آنان دیگر در میان ما نیستند، همواره سَر بود و به نوعی آموزگار آنان محسوب می‌شد، هرچند اختلاف سنی زیادی با برخی از آنان نداشت.