مقاله

فرهیختگان را باید بزرگ داشت که جامعه علمی و فرهنگی مدیون خدمات آنان است و خدمات علمی آنان را باید شناخت که عمر گرانمایه را به پای کتاب و دفتر نثار کرده‌اند. سرکار خانم دکتر بدرالزمان قریب، استاد بازنشسته گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و عضو پیوسته و نیرومند فرهنگستان زبان و ادب فارسی فرزانه‌ای است که زندگی خود را در خدمت به فرهنگ و زبان‌های ایران باستان، به ویژه زبان سغدی، و گسترش زبان فارسی گذرانیده و آثار پژوهشی متعدد و یگانه‌ای تالیف کرده است1؛ دانشجویان بسیاری پرورده و اکنون نیز پژوهش را استوار و پرتوان ادامه می‌دهد.شادکامی و دیرزیوی از آنِ ایشان باد.

خداوند متعال به فضل و کرم نامتناهی خویش مرحوم استاد مجتبی مینوی را در رحمت واسعه کامله خود جای دهد. شکی نیست که آن مرحوم یکی از نوادر فضلای زمان به شمار می رفت و در جامعیت در فنون ادب اگر در میان اقران خود بی نظیر نبود قطعا کم نظیر بود.

ژوئیه اوت 1881 (شعبان و رمضان 1298) مارسل دیالافوا مهندس و باستانشناس معروف در سال 1881 میلادی به هزینه شخصی از راه ترکیه و قفقاز به ایران آمده و مدت یک سال در ترکیه و قفقاز و شمال و مرکز و جنوب ایران و بین النهرین به مطالعه ابنیه تاریخی قدیم و جدید پرداخته است و پس ازمراجعت به فرانسه در سال 1884 دوباره به ایران برمیگردد و مدتها در این کشور مشغول حفاری و کاوش میشود و اشیای آنتیک و باستانی نفیس زیادی از زیر خاك بیرون می آورد، از آن جمله است کاشیهای سربازان جاویدان و کاشیهای تزیینی دوران هخامنشی که فعلا زینت افزای موزه لوور پاریس است.

من سال گذشته بخشی از مطالعاتم را اختصاص دادم به تدوین و تحلیل اندیشه های فلسفی عمر خیامی و تصحیح کلیه آثار فلسفی او. مقدمه ای هم درباره زندگی او نوشتم که بخش هایی از آن در سایت کاتبان منتشر شد. آنجا گفتم که به عقیده من خیامی از شاگردان مستقیم ابن سینا بوده است؛ در واقع شاید جوانترین شاگردش.

در تاریخ ۲۱ آوریل ۱۹۳۳ یعنی درست سه ماه پس از به قدرت رسیدن حزب ناسیونال سوسیالیست آلمان پروفسور هایدگر به‌عنوان رئیس دانشگاه فرایبورگ انتخاب شد. امروزه هرکس از خود می‌پرسد که آیا گرایش سیاسی هایدگر با فلسفه او مرتبط است یا بحث سیاسی را نباید با دیدگاه‌های فلسفی خلط نمود؟ این پرسشی است که ذهن دوست و دشمن را به خود مشغول داشته است. روزی ریچارد رورتی قبل از مرگش گفته بود که ارتباطی تنگاتنگ میان سیاست و فلسفه وجود دارد و اضافه نمود که هایدگر در زندگی سیاسی خود جانب اخلاق و فضیلت را نگرفت.

نیکلاس لوماننی کلاس لومان در جامعه‌شناسی ایرانی مغفول واقع و به چند دلیل کمتر به او پرداخته شده است. اولین دلیل این است که نسل اول جامعه‌شناسان ما تحصیلکرده فرانسه و نسل دوم تحصیلکرده آمریکا هستند. دلیل دوم ناشناخته‌ماندن لومان در ایران این امر است که کسانی که جامعه‌شناسی را در آلمان خواند‌ه‌اند، به تعداد انگشتان یک‌ دست هم نمی‌رسند. بنابراین بخشی‌ از جامعه‌شناسی، که در ایران تدریس می‌شود، جامعه‌شناسی فرانسوی و بخش دیگر جامعه‌شناسی جامعه‌شناسان آمریکایی است. علت سومی نیز درباره لومان وجود دارد و آن، این است که او به‌طور مشخص انسانی است که پیچیده می‌نویسد.

آگاهان در میان محققان رشته رجال حدیث شیعی به خوبی می دانند که فهرست های نجاشی و شیخ طوسی بر اساس فهارس قدیمتر شیعی نوشته شده است. این مطلب را مرحوم بهبودی و نویسنده این سطور و آقای احمد پاکتچی و برخی دیگر گفته اند. اما در این میان یک مطلب که باید روشن شود این است که نجاشی و شیخ در تألیف فهارس خود صرفاً ناقل نبودند بلکه خود در اصلاح فهارس قبلی و کنار هم گذاشتن و یکپارچه سازی اطلاعات و گزینش منابع قبلی سهم مهمی داشتند.

جستار حاضر می كوشد تا ضمن آشناساختن پژوهشگران با قصص الانبیای محمدبن عبدالله كسایی، به معرفی تفصیلی نسخ خطی ترجمه های فارسی آن بپردازد. بررسی نظام درون متنی این ترجمه ها به منظور دستیابی به ساختار سبكی (زبانی و ادبی) نیز یكی از اهداف راهبردی این پژوهش است. با عنایت به نبود اطلاعات كافی درباره زندگی مولف و هویت مترجمان فارسی این اثر، نقد نظرات فهرست نویسان و كتابشناسان در این باره نیز در این مقاله مطمح نظر بوده است.

محسن صدر در خاطرات خود به این نکته اشاره می‌کند که هیئت دولت از اقداماتی که در جهت سرکوب شورش مردمی در مشهد رخ می‌داد اطلاعی نداشت و هیچ یک از وزرا از دستورهای مستقیم شاه به نظامیها و شهربانی مشهد مطلع نبود. حتی اگر وزیر کشور اطلاع مختصری در ارتباط با این حادثه داشت ابراز نظر نمی‌کرد.

تبعید رضاشاه به جزیره دورافتاده موریس جدا از تلاش انگلستان برای خروج رضاشاه از صحنه قدرت در ایران دلیل دیگری هم داشت و آن چیزی نبود جز جلوگیری از دسترسی رضاشاه به رسانه های جمعی و افشای کم و کیف روابط پنهانی که میان انگلستان و رضاشاه در طول سالهای طولانی سلطنتش برقرار بود.