مقاله

یکی از مسائل مهم و حتی میتوان گفت فوری که تماس بین ملل و سهولت مسافرت به بلاد دور و نزدیک در عصر حاضر بوجود آورده لزوم آشنایی با ادیان زنده عالم است که هر یک، ملیون ها نفر پیرو دارد و احکام و تعالیم آنان مشی زندگی جمعی کثیر از افراد بشر را تعیین میکند. در ازمنه گذشته نیز گاهگاهی تماس بین دو دین حاصل میگشت چنانکه در مورد تلاقی دین هند و اسلام در دوره خلفای گورکانی در هند، و اسلام و مسیحیت در دوره بنی امیه در اندلس ونیز تماس ناشی از وجود اقلیت های مذهبی در خاورمیانه از صدر اسلام آشکار است.

شهریورسال 1320 ه.ش و با سقوط رضاشاه به دنبال حمله گسترده نظامی متفقین دوره‌ای از آزادی‌های سیاسی و به‌دنبال آن انتشار آزاد مطبوعات در کشور آغاز شد. حزب توده از نخستین احزابی بود که از این فضا نهایت استفاده را برد و فعالیت خود را آغاز کرد. اعضای سابق این حزب به همراه بعضی از اعضای گروه 53 نفر به‌دنبال آزادی از زندان تصمیم به ادامه فعالیت می‌گیرند و این تصمیم با تأیید سفارت شوروی حالت جدی و رسمی به خود می‌گیرد.

بعد از مرگ تیمور در سال 807 هجری قمری ، اختلاف و نزاع فرزندان و نوادگان تیمور و ظهور قدرتمندان محلی، قلمرو وسیع تیمور را دچار آشفتگی و تجزیه کرد. پس از چند سال خصومت و درگیری میان اعضای خاندان تیموری، سرانجام یکی از پسران تیمور به نام شاهرخ برتری خود را نسبت بر دیگر مدعیان تحمیل کرد و بر بیشتر متصرفات پدر تسلط یافت. در زمان شاهرخ پایتخت از سمرقند به هرات انتقال یافت .

در تمدن های فراگیر گوناگون،هماره زبان علمی مشترک وجود داشته و خود وسیله ای بسیار موثر در پیشرفت دانش و فن بوده است.در سرزمین پهناور و پر جمعیت چین،زبان نوشتاری مشترک، در جنب گویش های متعدد، زبان علمی و فرهنگی بوده و هست.در جهان مسیحی غرب طی قرن های متمادی، زبان لاتینی زبان مشترک علمی بوده و هست. در جهان مسیحی غرب، طی قرن های متمادی زبان لاتینی زبان مشترک علمی بوده است. در جهان اسلام، عمدتا زبان عربی به دانش و فن اختصاص داشته و حتی زوال و انقراض برخی از زبان های قومی را باعث شده است.

این گفتار به معرفی و نقد و بررسی کتاب مأخذشناسی وقف نوشته سید احمد سجادی جزی می پردازد. نگارنده پس از مقدماتی کوتاه در مورد ضرورت و فواید مأخذشناسی و مبحث وقف، به ویژگی های کلی و جزئی کتاب توجه کرده و آنگاه پیشنهادهایی برای تکمیل و روزآمدسازی کتاب و نیز بایسته های پژوهشی بر اساس داده های کتاب ارائه می کند.

مردسالارى غوغا می‌کرد و بلکه چیزى فراتر از مردسالارى بود؛ زیرا اصولا آنان زن را همردیف کالا می‌پنداشتند و با او رفتارى شئ‌گونه داشتند. براى ازدواج راههاى زیادى وجود داشت و عرب می‌توانست دختران را حتى از سنین کودکى براى خود بخرد، می‌توانست دخترى بدهد و به ازایش دخترى بگیرد (معروف به شغار)، می‌توانست همسر خود را با دیگرى تعویض نماید (بدل)، می‌توانست یکى از همسرانش را براى مدتى در اختیار دیگرى بگذارد و اجرتش را بگیرد (متعه که البته با متعه در فقه اسلامی متفاوت است)؛ هیچ محدودیتى نبود و می‌توانست به هر تعداد که هوس می‌کند و وسعش می‌رسد، زن بگیرد و اصولا زن هم‌ردیف شئ بود و در صورت مرگ شوهر، همچون کالا به فرزندان پسر به ارث می‌رسید!

کتاب حاضر، تألیف میریام یونس، با عنوان طولانی، درباره گفتمان شیعی است در قرن 16 م ـ که البته موضوعی است مهم که شامل مسائل معاصر نیز می شود. این اثر درباره نقش دانشمندان شیعه در دولت و رابطه آنها با دولت است و موضوع رساله فوق لیسانس مولف آن در دانشگاه فرایبورگ است. کتاب از منابع اصلی سه دانشمند اهل منطقه جبل عامل در جنوب لبنان سخن می گوید و به پرسش های کاربردی در باب فقه و مسلمات شیعی می پردازد. نویسنده علاوه بر استفاده از منابع دست اول به برخی از کتاب ها و رساله های دیگر نیز مراجعه کرده است.

مکتب تبریز- بغداد و یا مکتب جلایری از مکاتب زمینه ساز برای ظهور مکتب بزرگ هرات است . مکتب نگارگری بغداد در دوران حکومت آل جلایر به مکتب نگارگری جلایری مشهور است. این مکتب که وامدار تمام رهاوردهای مکتب بغداد سده 6 و مکتب تبریز اول دوران ایلخانی است، مکتب تبریز- بغداد نیز نامیده می شود .

در دوران معاصر، توانایی علمی در حوزة فناوری و سلطة سیاسی غرب همواره برای جوامع دیگر مسئله بوده است؛ نوع تصوری که ایرانی ها از غرب دارند به سبب ویژگی استعماری آن اغلب با ساده انگاری وسطحی نگری همراه بوده است. در این زمینه، نگاه مناسب به غرب مستلزم شناخت دقیق، مبنایی، عمیق، و همه جانبة آن است. جلوه ها و تبلورهایی از غرب، در دوران تمدنی اش، در قالب اندیشه ها، دیدگاه ها و برجسته شدن متفکران غربی به همراه انتقال آثار آن ها در کشورهای غیر غربی ظهور پیدا کرده است. ایران هم یکی از این کشور هاست که در دوران معاصر در معرض این ظهور و بروزها بوده است.

در پژوهش های ادبی، بعضی موضوعات هستند که در مفهوم و معنای آنها وجود دارد، در ابتدای امر شاید به نظر پژوهشگر برسد که این موضوع در فلان حوزه ادبی، چندان جلوه ای نداشته و مطلب زیادی نمی توان در این باره در عرصه ادبیات به دست آورد اما رفته رفته با پژوهش و جست و جو در متون و آثار ادبی و کشف جنبه های بیشتری از موضوع مورد نظر و روشن شدن زوایای تاریک آن، معلوم می شود که آن موضوع چه حجم گسترده ای را در عرصه ادبیات شامل می شود و چه بسیار مورد استفاده قرار گرفته است