گفتگو

این مصاحبه حاصل دو دیدار دوستانه «ریموند لزلی ویلیامز» با «گابریل گارسیا مارکز» است؛ ویلیامز اولین گفت‌وگوی خود را سال 1987 در خانه خالق «صد سال تنهایی»‌ انجام داد. او درباره این ملاقات نوشته است: در اولین دیداری که در ماه می به صورت گپی دوستانه صورت گرفت، مارکز چندین تصویر از کلمبیای قرن نوزدهم را به من نشان داد که توسط «چارلز سافری» و «ادوارد آندره» کشیده شده بودند. او از این طراحی‌ها برای نوشتن یکی از داستان‌هایش استفاده کرده بود.

نیوشا مزیدآبادی/ لوریس چكناواریان، آهنگساز و رهبر اركستر ایرانی امروز در آستانه 77 سالگی همچنان به سیاق گذشته با روحیه‌یی وصف‌ناپذیر دلش برای فرهنگ و هنر این مملكت می‌تپد. این رهبر اركسترایرانی كه رهبری اركستر فیلارمونیك ارمنستان را نیز در كارنامه كاری خود دارد به تازگی سوییت سمفونی‌ای را برمبنای زندگی جهان پهلوان تختی ساخته كه قرار است به زودی آن را اجرا كند. چكناواریان از جمله رهبران اركستری است كه همواره نگاه ویژه‌یی نسبت به اركسترهای غربی داشته و معمولا تلاش كرده در اجراهای خود یا به طور كامل از این اركسترها بهره گیرد یا نوازنده‌هایی را -از این اركسترها- به ایران دعوت كند. به هر روی فارغ از اینكه سوییت سمفونی «جهان پهلوان تختی» را كدام اركستر اجرا خواهد كرد، این هنرمند نگران وضعیت اركستر سمفونیك تهران و تعطیلی بلندمدت آن است و معتقد است باید به دور از نگاه‌های تعصب‌آمیز كاری برای این اركستر صورت گیرد تا اركستر 80 ساله ایران دوباره به روزهای اوج خودش بازگردد. خالق اپرای «پردیس و پریسا» در سال‌های فعالیتش – چه آن زمان كه در خارج از ایران بوده و چه در این سال‌ها كه در ایران به سر می‌برد- به گفته خودش همواره سعی كرده گامی در راه تعالی فرهنگ و موسیقی این ممكلت بردارد. او در گفت‌وگوی زیر علاوه بر ویژگی‌های موسیقایی سوییت سمفونی «جهان پهلوان تختی» به مشكلات و مسائل عدیده اركسترهای ایران و نوازنده‌های آن اشاره می‌كند...

اجتماعی بودن هنر به معنای سیاسی بودن آن نیست. هنرمند باید از اجتماع پیام بگیرد و آن را پالایش كرده و به صورت پخته‌تر به اجتماع تحویل دهد. هنرمند به اجتماع خط می‌دهد و در واقع پیشرو دانشمندان است. همواره در هر جنبش و انقلابی‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‌‌‎‎‏‏‏، موسیقی به عنوان یكی از تاثیرگذارترین هنرها نقش‌آفرینی كرده‌است. در جریان انقلاب مشروطه نیز پیوند شعر و موسیقی و خلق آثار مردمی تاثیر شگرفی بر حركت مردم به سوی آزادی‌خواهی داشته است. اما این تاثیر در زمان مشروطه متقابل بوده است زیرا به همان نسبت انقلاب مشروطه در دیدگاه مردم و روشنفكران نسبت به موسیقی تغییراتی ایجاد كرد. در گفت‌وگو با داریوش پیرنیاكان نگاهی به تاثیر متقابل موسیقی و انقلاب مشروطه داشتیم. داریوش پیرنیاكان گرگری در سال ۱۳۳۴ در شهر گرگر (هادی‌شهر) از توابع شهرستان جلفا در استان آذربایجان شرقی متولد شد.

گاوریلو پرینسیپ، دانشجوی ملی‌گرای صرب و ضارب فرانتس فردیناند آرشیدوك، ولیعهد اتریش و همسرش بعدها در زندان گفت كه از اقدامش پشیمان است، شلیك چند گلوله كه فقط نقطه شروع جنگی چهارساله در دنیای متمدن نبود بلكه به تعبیر دكتر بیگدلی چهره جهان را تغییر داد و دست‌كم به فروپاشی سه امپراتوری انجامید. 100سال از آن زمان می‌گذرد، بشریت نشان داده كه از تاریخ درس نمی‌گیرد و جهان همچنان محل نزاع‌های خونین و درگیری‌هاست. شاید هم به قول باربارا تاكمن، روزنامه‌نگار، مورخ و نویسنده دو كتاب قابل توجه درباره زمینه‌های شكل‌گیری جنگ جهانی اول، این بی‌خردی است كه بر تاریخ فرمان می‌راند. برای فهم علل و عوامل وقوع جنگ جهانی اول و پیامدهای آن به ویژه در ایران نزد دكتر علی بیگدلی، استاد بازنشسته تاریخ جهان دانشگاه شهید بهشتی رفتم. دكتر بیگدلی با تسلطی شگفت‌آور سیر وقایع را بر‌شمرد و از ضرورتی سخن گفت كه جنگ جهانی اول نتیجه آن بود.

نسبت دین و سیاست یا عرفان و سیاست از جمله موضوعات مهم در طول تاریخ معرفت و حكمت اسلامی بوده است. به طوری كه بسیاری از حكومت‌ها بر پایه دیانت به صدور احكام و وضع قوانین و اداراه حكومت می‌پرداختند. دكتر فدایی به تازگی كتابی با عنوان «حكمت، معرفت و سیاست در ایران» از سوی نشر نی منتشر كرده است كه وی در این كتاب سعی دارد تحقیقی درباره ماهیت اندیشه‌های سیاسی در ایران، از مكتب اصفهان تا دوره معاصر ارائه كند. دوره‌یی كه به دلیل دوری رساله‌های سیاسی از سنجه‌های یونانی به دوره زوال مشهور شده است. وی پیش از این اثر دو كتاب دیگر كه در زمره آثار تحقیقی و تالیفی نویسنده محسوب می‌شود، منتشر كرده است و از جشنواره فارابی نیز به پاس تلاش در حوزه عرفان، فلسفه و كلام اسلامی جایزه‌یی را دریافت كرده است.

یک عضو شورای علمی دانشنامه اسلام معاصر گفت: سردمدار جریان تکفیری سید قطب است که نظریه حاکمیت و جاهلیت را سامان داد واعلام کرد اسلام هیچ نسبتی با هر آنچه در روی زمین می گذرد، ندارد، زیرا هر چه هست جاهلیت است، جاهلیت مدرن.

اشاره:آنچه در پی می‌‌آید، گفتگو با استاد هراتی ـ عضو گروه تخصصی هنرهای سنتی فرهنگستان هنر ـ است كه در این مصاحبه به جای دیپلماسی فرهنگی، بر ضرورت توجه به دیپلماسی هنر، انگشت می‌گذارند و با استناد به تاریخ، اصرار دارند ایران قرنها پیش در دیپلماسی هنر موفق عمل کرده، اما امروز جای آن موفقیت‌ها را ناکامی‌ها گرفته و دلیلش توجه به «هنر صرف» و فراموشی «فرهنگ هنری» است. متن كامل این گفتگو در پایگاه اینترنتی «فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران» به چاپ رسیده است.

از زیر تابلوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خیابان «کمال‌الملک» و میدان «بهارستان» که گذشتم به سوال‌های متعددی که می‌شد از وزیر ارشاد پرسید، فکر می‌کردم؛ سوال‌هایی که نیمی از آنها پیش از هماهنگ‌شدن این گفت‌وگو هم برای دفتر علی جنتی فرستاده شده بود. بیش از 10ماه از روزی که او با حکم حسن روحانی و رای اعتماد نمایندگان مجلس از زیر این تابلو رد شده در بالاترین طبقه یکی از ساختمان‌های این محوطه که روزی بخشی از کاخ معروف نگارستان فتحعلی‌شاهی بوده، گذشته بود و حالا راحت‌تر می‌شد درباره برنامه‌ها و نوع تفکر وزیری که سکان فرهنگ و هنر کشور را به دست گرفته، قضاوت کرد.

سید محمدعلی ایازی متولد 1333 شمسی یکی از قرآن‌پژوهان معاصر و استادان فعال در زمینه علوم قرآن و اصول فقه است. او تحصیلات حوزوی خود را از سال 1347 در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد. پس از گذراندن دوره ادبیات و مقداری از دوره سطح به حوزه علمیه قم وارد شد و از درس سطح استادانی چون محقق داماد، فاضل، ستوده، صلواتی و سلطانی و همچنین درس خارج اصول آیات عظام وحید خراسانی، آقا موسی زنجانی و فاضل لنکرانی و درس فقه آیات عظام منتظری و شیخ جواد تبریزی (به مدت 15 سال) و نیز اندکی از درس حاج شیخ مرتضی حائری و اراکی استفاده برد. درس فلسفه را گرچه در آغاز با درس آیت‌الله حسن‌زاده آملی آغاز کرد اما مدت 10 سال در خدمت آیت‌الله جوادی آملی اسفار و تمهید القواعد و شرح فصوص الحکم را فرا گرفت و نیز از محضر سید جلال‌الدین آشتیانی در فلسفه و عرفان بهره برد.

اشاره: پرفسور لگنهاوسن (Legenhausen) استاد منطق، فلسفه، زیبایی‌شناسی، فلسفه علم، علم اخلاق، فلسفه مذهب و متافیزیک در دانشگاه هوستون، در سال 1989 به دعوت انجمن حکمت و فلسفه به ایران آمد و به تدریس اشتغال یافت. وی از 1993 تا كنون از استادان دانشگاه باقرالعلوم(ع) و مؤسسه امام خمینی(ره) است. آنچه در پی می‌آید، گفتگویی است كه در ماهنامه «اطلاعات حكمت و معرفت»(ش99) به چاپ رسیده و در آن از فلسفه دین هگل، الهیات پویشی و پلورالیزیم سخن به میان می‌آید.