گفتگو

هوشنگ اعلم: خشایار دیهیمی (متولد 1334 در تبریز) مترجم و ویراستار آثار فلسفیست. او بیش از هشتاد اثر ترجمه دارد و ویراستاری بالغ بر نود کتاب را انجام داده‌است. از ترجمه‌هایش میتوان به مجموعه کتابهای «نسل قلم»، «فلسفه غرب» و «فلسفه سیاست» و «گفت وگو با مرگ»، «یادداشتهای یک دیوانه»، «دیالکتیک تنهایی» و ده‌ها کتاب دیگر اشاره کرد. «اولویت دموکراسی بر فلسفه» اثر ریچارد رورتی فیلسوف آمریکایی عنوان آخرین ترجمه کتاب اوست که از قرار با استقبال خوبی نیز مواجه شده است.

ترجمه بهرنگ رجبی: ریچارد نلسون فرای (۱۰ ژانویه ۱۹۲۰- ۲۷ مارس ۲۰۱۴) ایران‌شناس برجسته آمریکایی و استاد بازنشستهٔ دانشگاه هاروارد بود. یکی از آخرین بازماندگان نسل ایران‌شناسان و شرق‌شناسانی که وصیت کرد او را در کنار زاینده‌رود اصفهان دفن کنند؛ وصیتی که حاشیه‌ساز شد و نام فرای را پس از مرگش بیشتر بر سر زبان‌ها انداخت تا جایی که برخی در ایران بر او تاختند و «جاسوس»‌‌اش خواندند. فرای ۲۵ سال قبل (۲۵ آوریل ۱۹۸۹) در بوستون آمریکا (جایی که درگذشت) گفت‌وگویی کرد با سید ولی‌رضا نصر؛ اسلام‌شناس و استاد برجسته روابط بین‌الملل و فرزند سید حسین نصر، فیلسوف ایرانی؛ از مجموعه گفت‌وگوهای برنامه تاریخ شفاهی «بنیاد مطالعات ایران» که «تاریخ ایرانی» برای اولین بار ترجمه فارسی آن را منتشر می‌کند.

دهم اردیبهشت، روز خیلج فارس است، خلیجی كه به سند منابع تاریخی در دیرینه‌ترین جغرافیای جهان جا خوش كرده است. سخن راندن از خلیج فارس و ویژگی هایش چه در قاموس ادب و هنر و چه در قالب علم و دانش مقوله‌یی است كه ایرانی راه و رسمش را به خوبی می‌شناسد. به انگیزه بزرگداشت این روز ملی در قاب اخبار و رویدادهای امروز، سخن از خلیج فارس و ویژه برنامه‌های بزرگداشت آن كه از سوی اهالی علم و فرهنگ دنبال می‌شود، فراوان است. جهاددانشگاهی نیز در این میان و برای دهمین سال متوالی همایش علمی، پژوهشی خلیج فارس را در بندرعباس برگزار می‌كند، به این بهانه به گفت‌وگو با «بابك ارسیا» دبیر دهمین همایش ملی علمی، پژوهشی خلیج فارس، رییس مركز گردشگری علمی – فرهنگی دانشجویان ایران و عضو هیئت علمی جهادانشگاهی نشسته‌ایم، حاصل این گفت‌وگو را با هم مرور می‌كنیم.

آلبوم تصویری «باده تویی» تازه ترین اثر حسین علیزاده با همراهی گروه موسیقی هم آوایان در روزهای پایانی اسفندماه منتشر شد. این مجموعه به تازه ترین کنسرت گروه هم آوایان به سرپرستی حسین علیزاده اختصاص دارد که در مهرماه سال ۹۲ در محل سالن همایش‌های برج میلاد شهر تهران برگزار شد.این هنرمند همچنین روزهای پایانی فروردین ماه به همراه پژمان حدادی در تورنتو به صحنه رفت.همچنین سال گذشته حسین علیزاده دوباره فعالیت گروه هم آوایان را از سرگرفت و در این تجربه محمد‌معتمدی، پوریا اخواص، راحله برزگری و صبا حسینی به عنوان خواننده با این آهنگساز همکاری کردند. با حسین علیزاده گفت‌وگویی انجام داده‌ایم:

«هر اندازه در جامعه ای ترس، الزام، فشار، زور و مجازات بیشتری وجود داشته باشد، شک نکنیم آن جامعه غیر اخلاقی تر است و هر اندازه آزادی، عدالت، اعتدال، درستی، پاکی و راستگویی داوطلبانه، نه از سر ترس وجود داشته باشد، شک نکنیم آن جامعه اخلاقی تر و دینی تر است.» اینها جملات دکتر ناصر فکوهی، انسان شناس، استاد دانشگاه و عضو انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی و ایران‌شناسی است که تحقق یافتن اخلاق دینی در جامعه را در گرو نوع رفتار مسوولان می داند و می‌گوید: آنقدر که یک رفتار ولو بسیار کوچک در نظام فکری ما تاثیر دارد، هزاران هزار ساعت سخن و گفتار موثر نیست بنابراین بهتر است به جای نصحیت‌گویی، رفتار خود را اصلاح کرده و از ریا کاری و ظاهر سازی پرهیز کنیم.

ترجمه: بهرنگ رجبی/ ریچارد نلسون فرای (۱۰ ژانویه ۱۹۲۰- ۲۷ مارس ۲۰۱۴) ایران‌شناس برجسته آمریکایی و استاد بازنشستهٔ دانشگاه هاروارد بود؛ یکی از آخرین بازماندگان نسل ایران‌شناسان و شرق‌شناسانی که بیش از ۷۰ سال از عمر ۹۴ ساله خود را صرف مطالعه و پژوهش درباره تاریخ و فرهنگ فلات ایران کرد و تألیفات بسیاری درباره تاریخ ایران از خود بر جای گذاشت، بویژه کتاب‌هایی چون عصر زرین فرهنگ ایران، میراث باستانی ایران و ترجمه تاریخ بخارا. فرای که علی‌اکبر دهخدا او را «ایران‌دوست» نامیده بود، وصیت کرد که وی را در کنار زاینده‌رود اصفهان دفن کنند؛ وصیتی که حاشیه‌ساز شد و نام فرای را پس از مرگش بیشتر بر سر زبان‌ها انداخت تا جایی که برخی در ایران بر او تاختند و «جاسوس»‌‌اش خواندند.

گابریل گارسیا مارکز در مصاحبه‌ای با مجله «تایم» در نوامبر 1996 می‌گوید: «رئالیسم جادویی یعنی نشاندن آنتی‌تزهای رئالیسم به‌جای تزها و تکرار متعدد این معادله». مارکز در مارس1928 در آراکاتاکا، یکی از شهرهای کلمبیا، به دنیا آمد. سال‌های نخست زندگی را نزد پدربزرگ و مادربزرگش گذراند؛ سال‌ها بعد خانه مادربزرگ را تحت‌عنوان «خانه سرهنگ» وارد داستان «توفان برگ» کرد.

از کودکی به موسیقی علاقه‌مند بود، نوای تار را در تار و پود قالی لمس کرده و به دنبال آن صدای گرم خود را در فضای داغ نانوایی یافته بود. حال که به هفتاد سالگی نزدیک می‌شود همچنان عشق به عاشیق خوانی دارد و دل به صدای ساز. جالب است بدانید که در یکی دو سفر خارجی، به زبان‌های چینی و ژاپنی هم داستان گفته است. نزدیک به سی سال است که در جشنواره‌های مختلف حضورداشته اما هنوز جشنی که نوید ثبت صنعت و هنر عاشیق خوانی باشد به وی داده نشده است. او می‌گوید: دوره، زمانه عوض شده دیگر فضا و زمانی برای گفتن داستان‌های عاشیقی وجود ندارد؛ همین امر سبب می‌شود این هنر که به 6000 سال پیش برمی‌گردد کم‌کم به فراموشی سپرده شود.

«اشراق و عرفان» جدیدترین کتاب دکتر «نصرالله پورجوادی» است که به تازگی از سوی انتشارات سخن چاپ و منتشر شده است. این کتاب درباره آثار شیخ «شهاب‌الدین سهروردی» و به فلسفه اشراق او مربوط می‌شود. سهروردی از جمله فیلسوفان و حکیمانی است که به تصوف نیز علاقه داشته است. در واقع آنچه فلسفه اشراق را از فلسفه مشایی متمایز می‌کند، همین گرایش‌های عرفانی و صوفیانه شیخ اشراق است. آثار فارسی سهروردی این گرایش‌ها را نشان می‌دهد.

فاجعه فلسفي ما اين نيست كه تفكر نداريم بلكه فاجعه اصلي در كشورهاي مثل ما اين است كه تفكر ما عمق كافي را ندارد. فلسفه ارتباط بسيار نزديكي با فرهنگ دارد. فرهنگ بدون فلسفه مثل كلام بدون بصيرت است يعني اگر هر جامعه‌يي در فرهنگ خودش فلسفه نداشته باشد اصلا معناي زندگي خود را گم مي‌كند و بر زندگي خودش اشراف ندارد. براي همين فرهنگ بدون فلسفه مثل كلام بدون بصيرت است