نشست بررسی کتاب «هگل و فیلسوفان اسلامی» نوشته «سیدحمید طالب زاده» با حضور رضا داوری اردکانی، سیدمحمدرضا بهشتی و سید حمید طالب زاده برگزار شد.
نشست معرفی و بررسی کتاب «گفتوگویی میان هگل و فیلسوفان اسلامی» چهارشنبه 17 آبانماه از ساعت 16 تا 18 در سرای اهل قلم برگزار میشود.
اگر میخواهید ببینید فلسفه هگلی پس از هگل به کجا رفته است کتاب حق آزادی را بخوانید ولی اگر میخواهید متقاعد شوید که فلسفه هگلی پروژه ای است که ارزش دنبال کردن دارد کتاب کمکی به شما نمی کند.
هگل در ایران همان قدر که نامی شناختهشده است، فیلسوفی ناشناس است. لزوم پرداختن دقیقتر به هگل در ایران، اهمیت کتاب «شناخت هگلگرایی» را بیشتر میکند. هگلی که به تعبیر محمدمهدی اردبیلی «هم پل شکاف است و هم پل» علی مرادخانی نیز بر ایجاد پیوند و نسبت بین فلسفه هگل و وضع موجود در ایران تاکید دارد.
گئورگ لوکاچ در كتاب «هگل جوان» زندگینامه فکری متفاوتی از هگل تدوین ميکند. لوكاچ در اين كتاب نشان ميدهد که در عین برجستگی عناصر ایدهآلیستی در فلسفه آغازین هگل، او بررسی مسائل اقتصادی را نیز به طور جدی در دستور کار خود داشته است. در ادامه بسط روش دیالکتیک را در فلسفه هگل توضيح ميدهد و در بخشهای پاياني، به برخورد هگل با اخلاقیات کانت، رابطه او با فیشته و شلینگ و گسست او از شلینگ ميپردازد و در پایان کتاب «پدیدارشناسی روح» را بررسی ميكند.
انجمن علمی فلسفه با همکاری دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی نشست «هگل به روایت لوکاچ» را برگزار می کند.
«دانش پدیدارشناسی روح» نوشته «گئورگ ویلهلم فردریش هگل» را ابراهیم ملکاسماعیلی ترجمه و انتشارات نگاه منتشر کرده است.
مقاله حاضر با استفاده از کتاب فرشته تاریخ(l Ange de l histoire) اثر استفان موزز(Stefan Mosese) نوشته شده است. در واقع این مقاله خلاصه ای از این کتاب است که آن را ترجمه کرده ام و ضمنا مطالبی را از خود به آن افزوده ام.
هگل و نیچه از منظر اصلی فرهنگ فلسفی، هردو نماینده برتر فلسفه قرن نوزدهم هستند. از سوی دیگر در سنت قارهای، هگل و نیچه را از حیث التزامات اصیل فلسفیشان، سبکشان و حتی در نسبت با تجربههایی که داشتهاند، در مقابل هم قرار میدهند. درواقع هگل و نیچه دو بنیانگذار فلسفه قاریاند و میتوان به خاطر میراث ماندگارشان، فیلسوفان قارهای قرن نوزدهم را کم و بیش به هگلیها و نیچهایها دستهبندی کرد.
زیباشناسی از منظر افلاطون، کانت و هگل روح عنصر ضروری در زیبایی آثار هنری نویسنده : زهرا سلیمانیاقدم خبرنگار گروه اندیشه تعداد بازدید : 5 با دیدن سه جلدی «زیباشناسی هگل»، «زیباشناسی افلاطون» و «زیباشناسی کانت» ذیل عنوان یک مترجم «عبدالله سالاروند» این سوال به ذهن میرسد که چرا باید همزمان از یک مترجم سه اثر منتشر شود. اما با دقت بیشتر و بررسی این سه اثر درخواهیم یافت، مترجم که فارغالتحصیل فلسفه هنر در مقطع دکتری است به قصد شناخت زیباشناسی سراغ آموزهها، گفتهها و آثار سه فیلسوف بزرگ، افلاطون، کانت و هگل درباره زیباشناسی رفته است و از بین شارحان این سه فیلسوف به دنبال افرادی میرود که آنها هم به نوعی دغدغه زیباشناسی و فلسفه هنر را داشتهاند. مترجم درواقع سه وجه زیباشناسی را در قالب ترجمه سه اثر بررسی کرده است؛ پرسش از زیبایی را در دیالوگهای افلاطونی، هنر، اسطوره و جامعه را در دیالکتیک هگل و مفهومها و مساله اصلی زیباشناسی را در نقد سوم کانت. در ادامه مفاهیم سهگانه زیبایی را در فلسفه سه فیلسوف بزرگ بررسی میکنیم. پرسش از زیبایی شروع بحث از زیبایی در تاریخ اندیشه با افلاطون و پرسشهایش درباره زیبایی آغاز میشود. درواقع چارچوب مباحث مربوط به زیباشناسی توسط افلاطون بنا نهاده شده است. برای فهم مساله زیبایی ابتدا باید سراغ مقدمات بحث رفت. مقدمات بحث زیبایی نیز در اندیشه افلاطون شکل میگیرد. افلاطون معتقد است که نمیتوان به قدر بسنده به پرسش از زیبایی پرداخت؛ مگر در چارچوبی که شامل موضوعات دیگر نیز میشود. افلاطون در رسالههایش در سه گفتوگوی مختلف به موضوعاتی اشاره میکند تا در جوار آنها به مساله زیبایی بپردازد. او در سه رساله هیپیاس بزرگ، مهمانی و فائدروس به سه شیوه مختلف درباره زیبایی گفتوگو میکند. گرچه افلاطون در گفتوگوهای دیگر هم به انحای مختلف به مساله زیبایی میپردازد؛ اما در این سه رساله محور اصلی زیبایی است. کانون این گفتوگوها اندیشیدن درباره زیبایی است. سقراط در «هیپیاس بزرگ» میکوشد در گفتوگو با هیپیاس که سوفیست است، به تعریفی تردیدناپذیر از زیبایی برسد و این کوششی است که نافرجام میماند. او در این گفتوگو نشان میدهد زیبایی را نمیتوان بریده از هر زمینهای و به طور مجزا به بحث گذاشت. در رساله «مهمانی» در واقع دلیلهای خوبی ارائه میشود که چرا زیبایی علیالاصول تعریفناپذیر است. در نهایت موضوع زیبایی در رساله «فائدروس» شامل تجربه حضوری زیبایی؛ یعنی زیبایی معشوق و اثر آن بر عاشق است. مفهوم و مسالههای اصلی زیباشناسی سه دوست را فرض کنید که غروب آفتاب در افق دریا را به نظاره نشستهاند. اکنون فرض کنید یکی از آنها تماشای موضوع پیشرو را خوشایند مییابد و آن موضوع را زیبا میخواند، درحالی که دیگری احساس ویژهای ندارد و همین بیاحساسی را بازگو میکند و نفر سوم غروب آفتاب را زشت میداند. باتوجه به این موقعیت، آیا ممکن است هر سه آنها از ذوق برخوردار باشند؟ آیا گفته هر سه میتواند موجه باشد؟ آیا ممکن است هر سه داوریهای ذوقی «درستی» («درست»، به معنای خاصی) داشته باشند؟ یا چنین است که حداکثر یکی از آنها برحق است و آن دو دیگر برخطا؟ آیا میتوان فهمید چه کسی برحق است و کدام یک بر خطا؛ آن هم مثلا از طریق تحلیل موضوع تماشا یا از طریق درگیر کردن آن سه دوست در گونهای بحث و گفت وگو؟ بنابر اندیشه کانت، میتوان گفت زیبایی نه در موضوع تماشا یافت میشود و نه در چشم تماشاگر. برخلاف آنچه فرض میکنند، زیبایی فقط یک رابطه میان تماشاگر و موضوع تماشا هم نیست، بلکه ریشههای زیبایی در فعل تامل نهفته است که آن رابطه را در خود میگنجاند. داوری ذوقی، آنچنان که کانت آن را بسط میدهد، یک داوری درهم پیچیده و تاملی درباره رابطه با ابژه است. به این ترتیب کانت میتواند هم از سوژه داوری کننده و هم از ابژه داوری شونده فاصله بگیرد و بدین وسیله هر دو را لحاظ کند و تعادلی را در میان آن دو چشمانداز افراطی بیابد. علاوهبر این، کانت استدلال میکند آنچه از سوی ابژه اجازه ایفای نقش در داوری ذوقی مییابد فقط «فرم» ابژه است، یعنی ساختار زمانی-مکانی آن. ولی این ساختارهای عینی به تنهایی، یعنی بدون سوژه داوریکننده، هرگز کافی نیستند تا تعیین کنیم آیا فلان ابژه زیباست یا نیست. هنر، اسطوره و جامعه فریدریش هگل زیبایی هنری را برتر از زیبایی طبیعی میداند؛ چون او این دست زیبایی را آفریده روح میداند. او معتقد است که هنر نباید تقلید از طبیعت باشد؛ چون تقلید از طبیعت باعث میشود هنر را سطح طبیعت صرف ماندگار کند، در حالی که هگل هنری را ارج مینهد که محتوایی روحی و معنوی داشته باشد. به زعم هگل، زیبایی هنر از آنجایی است که همان اندازه که از محتوای هنر ریشه میگیرد، از شیوه آفرینش هم ریشه میگیرد؛ چون زیبایی باید آفریده اندیشه و کنش انسانی باشد. بنابراین چون هگل هنر و اثر هنری را آفریده اندیشه انسانی میداند روح را هم عنصر ضروری در اثر هنری دانسته است و حتی میگوید محتوای اثر هنری چیزی جز روح نیست. درواقع دغدغه اولیه هگل در فلسفه هنر عبارت از تعیین نقش و دلالت صور زیباشناختی آگاهی در دورههای مختلف تاریخی بوده است. هگل دغدغه فهم هنر را همچون پدیدهای تاریخی دارد. درسگفتارهای زیباشناسی هگل به مسائل مهمی درباره گذار از هنر به دین در نظریه روح مطلق اشاراتی دارند. همچنین هگل نظریه «پایان اسطورهشناسی» را بسط داده که با اندیشههای او درباره بسط هنر رمانتیک گره خورده است. با دیدن سه جلدی «زیباشناسی هگل»، «زیباشناسی افلاطون» و «زیباشناسی کانت» ذیل عنوان یک مترجم «عبدالله سالاروند» این سوال به ذهن میرسد که چرا باید همزمان از یک مترجم سه اثر منتشر شود. اما با دقت بیشتر و بررسی این سه اثر درخواهیم یافت، مترجم که فارغالتحصیل فلسفه هنر در مقطع دکتری است به قصد شناخت زیباشناسی سراغ آموزهها، گفتهها و آثار سه فیلسوف بزرگ، افلاطون، کانت و هگل درباره زیباشناسی رفته است و از بین شارحان این سه فیلسوف به دنبال افرادی میرود که آنها هم به نوعی دغدغه زیباشناسی و فلسفه هنر را داشتهاند.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید