فتح‌الله مجتبایی، مدیرگروه عرفان مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی که به علت عارضه قلبی در بیمارستان کسری بستری شده بود، امروز آنژیوگرافی می‌شود.
در نظم و نثر فارسی، خصوصاً در ادبیات اخلاقی و عرفانی این زبان، داستانهای بسیاری نقل شده است که گاهی با اندکی تفحص و جستجو می‌توان اصل آنها را در نوشته‌های بودایی یافت، لکن پیبردن به چگونگی سیر و انتقال این داستانها از منابع اصلی بودایی به سرزمین ایران همیشه آسان نیست، و علل و عواملی که موجب پیدایش دگرگونیهایی در برخی از آنهاست را نمی‌توان به درستی معلوم و مشخص ساخت.
در بخش پیشین، سخن به داستان حضرت عیسی(ع) در داستان سه انباز راهزن رسید و اصل شرقی‌اش و نمونه‌های غربی‌اش بیان شد. اینك بخش پایانی این گفتار كه با تلخیص از ماهنامه «اطلاعات حكمت و معرفت» برگرفته شده است.
ی‌توان گفت که مردمان خراسان بزرگ پیش از ظهور اسلام با این گونه آثار آشنا بوده و داستانهای مندرج در آنها را در خاطر نگه داشته بودند. در روایت كهن می‌خوانیم: یکی از دیوان خود را به صورت جیفه سگی مرده در‌آورد و در کنار گذرگاهی افتاد و دندانهای سپید درخشانش نمایان شد. رهگذران همه خود را از این راه و از گند مردار دور می‌کنند و به راه دیگری می‌روند. واسودوه از راه می‌رسد، آرام به لاشه سگ مرده می‌نگرد، و فریاد می‌کشد: «وه، چه درخشندگی زیبا و شکوهمندی در دندانهای اوست!»
بنابر روایتی که درباره دیوگنس کلبی و ازوپ نقل شده است، این دو تنها در روز روشن با چراغ در جستجوی انسان بودند، هرچند که از محتوای کلامشان به تلویح پیداست که به یافتن آن امیدی نداشتند. به گفته مولوی در دیوان کبیر نیز شیخ چراغ به دست در آرزوی یافتن انسان بوده است، و چون می‌شنود که انسانی که او جویای آن است یافتنی نیست، در پاسخ می‌گوید که مطلوب و مقصودم همان انسان یافت ناشدنی است؛ زیرا آنچه یافتنی باشد و آسان یافت شود، خود شایسته جستن نیست.
یکی از نکات جالبی که در مقاله «پیل چرا در خانه تاریک بود؟» متذکر شده‌اید، این است که این تغییر در آغاز داستان عمدی و برای اعاده مقصود دیگری است.
با توجه به اهمیت شناخت پیوندهای دیرینه‌سال ایران و هند، ماهنامه «اطلاعات حکمت و معرفت» سه شماره جداگانه به این موضوع اختصاص داده است که یكی از آنها شماره اخیرش است. در گفتگوی زیر هندشناس برجسته، استاد دکتر مجتبایی (عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی) به مبحث شایان توجه «داستانهای هندی ـ بودایی در ادبیات فارسی» پرداخته‌اند و ضمن معرفی برخی از این داستانها، چگونگی سیر و انتقال آنها از منابع اصلی هندی ـ بودایی به ایران زمین و نیز علل و عوامل بروز دگرگونی در برخی از آنها را بررسی كرده‌اند و علل و عوامل بروز دگرگونی در برخی از آنها را به روشنی توضیح داده‌اند.
حمید احمدی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در نشست «علوم سیاسی و ایران باستان» گفت: دکتر فتح الله مجتبایی کتابی درباره تاثیر ایران باستان بر یونان، روم، یهودیان و چین تالیف کرده که در آن تقریبا دو هزار منبع معرفی کرده که این منابع هنوز به فارسی ترجمه نشدند.
در دنیا جوایز متعددی در حوزه علوم انسانی برای معرفی برترین آثار، پژوهش‌ها، پایان‌نامه‌ها و تخقیقات این حوزه با نام اشخاص معروف اهدا می‌شوند که کاملا خصوصی هستند.
فتح‌الله مجتبایی با اشاره به اولین برخورد خود با آثار و اندیشه‌های کنفوسیوس گفت: وقتی آراء و افکار کنفوسیوس را می‌خواندم احساس می‌کردم که در حال خواندن بوستان و گلستان سعدی هستم و گویا دقیقاً همان مطالب به سعدی الهام شده است.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید