اخبار

با دستیابی به هر واژۀ جدید، به راهی تازه برای نگریستن به جهان دست می‌یابیم که می‌تواند تجربۀ ما را از جهان به‌نحو بنیادین زیروزبر کند. گاهی این تغییر بسیار اندک است؛ مثل زمانی که تفاوت نارون و بلوط را در زبان درک کنیم. اما وقتی به تفاوت اَشکال عشق یا آزادی دست یابیم، تجارب ما به‌نحوی تغییر می‌کند که به تحول فردی و حتی اجتماعی خواهد انجامید.

چهل سال پیش، چارلز تیلورکتابی پیشگام دربارۀ هگل چاپ کرد. این کتاب نشان داد که تیلور دنباله‌رو افرادی چون هردر است؛ هردری که زبان را «بیانِ خویشتن» می‌دانست. یک دهه قبل‌ازآن او با انتقاد از روان‌شناسی پوزیتیویستی عنوان کرد: زبان اتمیستیکِ علم طبیعی نمی‌تواند رفتار انسان را مجسم کند. درواقع احتمالاً همۀ دغدغه‌های عمدۀ تیلور به اوایل دهۀ پنجاه برمی‌گردد.

سعید اصغرزاده| یک زمانی مرحوم شاهرخ مسکوب گفته بود: ایرانی بودن با همه مصیبت‌ها به زبان فارسی‌اش می‌ارزد. من در یادداشت‌هایم آرزوی زبانی را می‌کنم که وقتی از کوه صحبت می‌کند به سختی کوه باشد و وقتی از جان یا روح... از سَبُکی به‌دست نتواند آمد و الان که طی چند شماره از زبان پارسی گفته‌ایم، می‌بینم که شاهنامه‌پژوه ما چه زیبا گفته است.

زبان ابزاری است ساخته از «نشانه» در اختیار اعضای هر جماعتی از جماعات بشری و، به این اعتبار، قادر به اجرای وظایف مختلف. مراد از «وظیفه» کاری است که شئ انجام می دهد (یا به وسیلۀ شئ انجام می دهند) به طوری که در بادی نظر چنین می نماید که آن شئ از بهر اجرای همین کار به وجود آمده است. مثلا وظیفۀ چششم دیدن است و وظیفۀ گوش شنیدن و وظیفۀ کارد بریدن و وظیفۀ ستون نگهداشتن سقف و وظیفۀ لباس حفظ تن از سرما و وظیفۀ «نانوا» در جملۀ «نانوا نان را می پزد» فاعل بودن و ظیفۀ «نان» در همین جمله مفعول بودن است. بر این مبنا، وظیفه یا وظایفی که زبان انجام می دهد چیست؟

بنیانگذار زبان شناسی مدرن با اشاره به اینکه زبان مهمترین عنصر ذهن است گفت: تردید دارم که نسبتی میان «زبان» و «خشونت» وجود داشته باشد. کتاب «ما چه طور مخلوقاتی هستیم» نوشته نوام چامسکی اخیراً منتشر شده است. این کتاب مجموعه درسگفتارهای چامسکی با عنوان «درسگفتارهای دیوئی» است که در سال 2013 در دانشگاه کلمبیا توسط وی ارائه شده است.

موضوع «زبان‌های بومی و محلی» در کشورهای آسیایی امروز یکی از مهم ترین مسائل روز شده و با تقسیم جهان به دو قطب «تولید‌کننده» و «مصرف‌کننده»، با سرنوشت تاریخی و شرایط زندگی اجتماعی کنونی و آینده مردم این سرزمین‌ها رابطه مستقیم پیدا کرده است. زبان می‌تواند وسیله رشد و ترقی ملتی باشد و می‌تواند موجب رکود و واپس ماندگی و انحطاط شود. ظاهر موضوع چیزی است و عواقب و نتایج آن چیز دیگر. موضوع زبان کلاً و طبعاً به آموزش‌های دانشگاهی و تعلیم و تعلم علوم جدید بستگی دارد و به آسانی نمی‌توان از کنار آن گذشت.