اخبار

شمار سال‌هایی كه از درگذشت علی شریعتی می‎گذرد در حال نزدیك شدن به سن و سال خود اوست. دكتر شریعتی در 44 سالگی درگذشت اما اكنون 42 سال است كه همچنان بحث‌برانگیزترین و مناقشه‌آمیزترین متفكر معاصر تلقی می‌شود و بدون اغراق و تردید می‌توان او را اثرگذارترین روشنفكر ایران خواند؛ خواه این اثرگذاری را امری مثبت ارزیابی كنیم یا منفی، چنانكه همه این برداشت‌ها در طول دهه‌های گذشته صورت گرفته.

صحبت‌کردن در شب‌های قدر سخت است، حتی اگر بین‌القدرین باشد؛ زیرا در این شب‌ها که به‌تعبیر شریعتی، آبستن نجات است و از پس آنها صبح‌های جدیدی سر می‌زند، باید به‌رسم روشنفکری دینی، به‌دنبال نشانه‌های پیروزی بگردیم.

از مرگ شریعتی چهل سال که نه، چهار صد سال هم که بگذرد؛ یا چهار سلسله در ستردن نامش همداستان شوند؛ یا چهارده برادر تنی و ناتنی در چاه سر به نیستش کنند؛ یا چهل قلندر قلمرو معرفت بر میراث و‌آثارش اسب بتازانند باز هم روح جمعی ایرانیان از خاطره‌ای به نام علی شریعتی خلاصی ندارد.

شادروان دکتر علی شریعتی درباره حادثه عاشورا و کربلا سخنان ارزشمندی را به صورت سلسله سخنرانی و مباحث درس و بحث به یادگار گذاشته، به‌ویژه مطالب مکتوب‌شده «تشیع علوی و تشیع صفوی» که منبعی ارزنده و تطبیقی است. این قلم نیز همچون اکثریت قریب به اتفاق جوانان پیش از پیروزی انقلاب، از تمامی مجموعه آثار ایشان بهره‌مند بوده است. مطالب تقریری و تطبیقی دکتر شریعتی نکاتی مهم از آرا و عقاید و اندیشه اسلامی را شاید برای نخستین بار با مباحث مشابه در حوزه تفکر غربی تحلیل و ارائه نموده است و پس از وی، این شیوه مورد استناد و استقبال بسیاری قرار گرفته است که فضیلت پیشروی با آن شادروان است.

«حج» یعنی آهنگ، مقصد یعنی حرکت نیز هم. و همه چیز با کندن از خودت، از زندگی‌ات و از همه علقه‌هایت آغاز می‌شود، مگر نه که در شهرت ساکنی؟ سکونت، سکون، حج نفی سکون. چیزی که هدفش خودش است یعنی مرگ. حج: جاری شو! هجرت از خانه خویش به خانه خدا، «خانه مردم»! ای بر لبهای دیگران ترانه‌ساز، آهنگ نیستان خویش کن!

عبدالرسول خلیلی: در سی و نهمین سالگرد شهادت دكتر شریعتی، روزنامه وزین «اعتماد» در تاریخ ٢٩ خرداد ٩٥ گفت‌وگویی را با احمد نقیب‌زاده ترتیب داده بود. این استاد دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران كه گمان می‌رفت صحبت‌هایش دریچه‌ای را به سوی واقعیت بگشاید، ما را در فضای مبهم، حب و بغض و حسد نگه داشت.

دکتر شریعتى از استعدادها و قریحه‌هاى سرشار، پرارزش و پرخروش زمان ماست. اجازه دهید نگویم‌ «بود»؛ چون او زنده است. همه این فعلها را متناسب با زنده بودن او، با زمان حال بیان خواهیم کرد. شریعتى خود را ساخته و پرداخته رنج مى‌دانست. پیرامون دکتر و کار او و افکار او و کتابهاى او و سخنرانى‌هاى او و حسینیه ارشاد جنجالى بود.

از دکتر علی شریعتی به عنوان «معلم انقلاب» یاد می‌کنند و از این جهت مردم با آثار و افکار ایشان برخوردی نوستالژیک دارند. برای پرسش از «چرایی انقلاب؛ اگرها و بایدهای آن» به سراغ فرزند ارشد او دکتر احسان شریعتی ـ دکترای فلسفه از دانشگاه سوربن فرانسه ـ رفتیم. او که متولد 1338 است در جریان انقلاب جوانی 19 ساله بود و با توجه به فعالیت‌های پدر از تجارب زیسته‌ای برخوردار است که شنیدن آنها در سالگرد پیروزی انقلاب می‌تواند جالب توجه باشد. در گفت‌و‌گو با دکتر احسان شریعتی دو محور را مورد بررسی قرار دادیم؛ نخست اینکه، چرا انقلاب کردیم؟ و دوم آنکه، چه تصویری از نسبت شریعتی با انقلاب می‌توان ترسیم کرد.

به بهانه‌ی تولد ژان پل سارتر سارتر تاکید می‌کند که انسان در تمام حوزه‌ها خودش مقررات تعیین و اجرا می‌کند و خودش هم باید برآن متعهد و نظارت داشته باشد/ تفکرات سارتر در شریعتی موثر بود و بیشتر کارهایی که شریعتی از افراد جامعه می‌خواهد همان وظایف و مسئولیت‌هایی است که سارتر در نوشته‌هایش بیان می‌کند. ژان پل سارتر در 21 ژوئن 1905 در پاریس متولد شد. فلسفه‌ی سارتر مبتنی بر آزادی است، اما به اعتقاد او آزادی، ماهیت و جوهر بشر نیست؛ بلكه چیزی است که به بشر امکان می‌دهد تا ماهیت خود را تحقق بخشد و رفته رفته، تعریفی از خود به دست دهد. قدرتی است که بشر به وسیله آن می‌تواند جهان را تغییر دهد. آزادی، امکان بشر برای زندگی بهتر است، اما برای همین آزادی، حدی هم وجود دارد و آن اینکه کسی نمی‌تواند در جهان نباشد و نیز هیچ‌کس نمی‌تواند در جهان کاری نکند.