اخبار

از طبقه تا عصبیت؛ تئوری‌های موجود درباره نیروی محرك تحول تاریخی متنوع است! اما حالا بیژن عبدالكریمی، نویسنده كتاب «هگل یا ماركس: نقدی بر جریان روشنفكری ایران» می‌گوید در دوره‌ای زندگی می‌كنیم كه باید رسانه‌های مجازی و شبكه‌های اجتماعی را عامل اصلی تحول بدانیم. او به صراحت از تكنولوژی‌های ارتباطی جدید با عنوان «نیروی تاریخی» یاد می‌كند و به باور او اثرات آنها به‌قدری زیاد است كه روشنفكری را به محاق برده است. درباره نسبت روشنفكران و فضای مجازی با او به گفت‌وگو نشستیم؛ روشنفكری‌ای كه به گفته او دیگر نه مرجعیت گذشته را دارد و نه عمق پیشین را.

بی ‏تردید کتاب دکتر شایگان، افسون‏زدگی جدید (هویت چهل ‏تکه و تفکر سیار)، را باید گام تازه‏ای در تاریخ روشنفکری این دیار تلقی کرد. شاید بتوان گفت دکتر شایگان نخستین یا لااقل شاخص‏ترین اندیشمند ایرانی است که کاملا خودآگاهانه گفتمان پست‏ مدرنیسم را بر اساس اصول و مبانی وجودشناختی، معرفت‎شناختی و انسان‏ شناختی آن می‏ پذیرد و به همه لوازم پلورالیستیک آن تن می‏ دهد. برخی معتقدند پروژه‎ای که شایگان در این اثر دنبال می‏ کند کاملا متفاوت با آن چیزی است که در این دو قرن اخیر و از سوی چهره‏ هایی چون سیدجمال‏ الدین اسدآبادی، اقبال و شریعتی و این اواخر دکتر سروش، در دیار و سرزمین ما دنبال می‏شده است.

بزرگان بسیاری، در مراتب گوناگون، در مقام اندیشمند و متفكر در صحنه حیات اجتماعی ما حضور داشته، چشمان بی‌شماری را به سوی خویش معطوف ساخته‌اند و فضای فكری و فرهنگی جامعه كنونی ما را شكل داده و می‌دهند. عموما چنین پنداشته می‌شود كه معرفت حاصل صرف فعالیت‌های منطقی و ذهنی بشر است و درستی نتیجه حاصل كاربرد درست قوای ذهنی و اِعمال صحیح اصول، قواعد و روش‌های مناسب شناخت، همچون اصول و قواعد منطق یا روش‌های تجربی است. حتی اگر چنین تلقی‌ای نیز از تفكر در جامعه ما مورد قبول و پذیرش عام باشد امری میمون و مبارك است.

تأملی بر کتاب «افسون زدگی جدید» اثر داریوش شایگان

بیژن عبدالکریمی گفت: دانشگاه های ما با میراث تاریخی ما نسبتی ندارند و در نتیجه درختی بی ریشه اند. ارزش های انسانی و اخلاق هیچ جایی در دانشگاه های ما به تبع از دانشگاه های جهان ندارد.

نشست چند فرهنگ‌گرایی و هویت ایرانی با سخنرانی بیژن عبدالكریمی، استاد فلسفه دانشگاه آزاد در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. بیژن عبدالكریمی در این نشست گفت: مساله «دیگری» امروز بیش از همیشه تاریخ مورد توجه است. اخلاق بدون دیگری قابل تصور نیست. در ادیان ابراهیمی مفاهیمی مثل عشق، ایثار و فداكاری همه به دیگری اشاره دارند. از پیامبران نقل شده كه آن كس كه به فكر همسایه نیست به عالم ملكوت راه ندارد. با سوبژكتیویسم دكارت دیگری تماتیك می‌شود و رسما به صورت یك مساله فرم یافته و فرمول‌بندی شده در می‌آید.

ارتین هایدگر (١٩٧٦-١٨٨٩ م.) فیلسوف آلمانی، ٢٣ سپتامبر ١٩٦٦ در مصاحبه‌ای با نشریه اشپیگل كه چند روز پس از مرگش منتشر شد، در واكنش به آنچه فراگیری نیهیلیسم در زمانه ما می‌خواند، گفت: «فقط خدایی می‌تواند ما را نجات دهد». بیژن عبدالكریمی، پژوهشگر فلسفه هایدگر نیز در پاسخ به فجایعی كه این روزها در قالب اخبار مدام ذهن و ضمیر ما را بمباران می‌كنند، بر ضرورت ظهور «نوع دیگری از تفكر» تاكید می‌كند و معتقد است كه علوم اجتماعی و انسانی رایج نمی‌توانند توضیحی قانع‌كننده درباره این رویدادها ارایه كنند.

بیژن عبدالکریمی، معتقد است که اثر دینی باید حاصل «تجربه‌ای زیسته» و نحوه بودن و زیستی دینی باشد و متأسفانه بسیاری از مولفان آثار به اصطلاح دینی منتشرشده در جامعه در سده‌های اخیر از یک چنین تفکر و تجربه زیسته دینی برخوردار نیستند.

شهریار زرشناس علوم انسانی را یکی از بسترهای اصلی پروژه نفوذ می داند. در مقابل بیژن عبدالکریمی معتقد است این نگاه تقلیل مسأله است و مشکل ما این است که فهم درستی از واقعیات جهان نداریم.

نشست نقد و بررسی ایده پایان تئولوژی با حضور داوری اردكانی، پورحسن غلامرضا كاشی، قانعی‌راد، عبدالكریمی، رحمانیان و شجاعی