اخبار

توسعه یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مباحثی است که در طول دوران مدرن در حوزه‌های مختلف علوم انسانی مدرن اعم از علوم اجتماعی، سیاسی، حوزه‌های اقتصاد و... مطرح‌ شده و می‌شود. پیشینۀ مباحث مطرح‌شده در توسعه و خود مفهوم توسعه، مفهومی مدرن و برساختۀ دوران مدرن و صنعتی است.

در این پژوهش، جایگاه اقتصادی حج و تأثیر آن در روابط اقتصادی دولت عثمانی به عنوان برگزار کننده و دولت ایران عصر قاجار به عنوان میهمان، بررسی شده است. در این مقوله پیرامون سه رکن اصلی بحث شده است

مردم مسلمان سرحدات دل خوشی از سلطان محمد خوارزمشاه نداشتند. به‌خصوص در این اواخر که اطلاع یافته بودند بازرگانان مقتول، مسلمان بوده‌اند و بی‌گناه. در نظر مردم غیرمسلمان نیز که از تعدیات و ستمگری‌های عمال خوارزمشاهی در فشار بودند و خود را تحت تابعیت بیگانه می‌دیدند، مغول و خوارزمی تفاوت چندانی نداشت، به‌خصوص که به هنگام سرنگون کردن حکومت قراختایی، نه تنها جبه ـ فرمانده معروف چنگیز ـ منجی مردم مسلمان ترکستان شرقی شناخته شده بود، بلکه با غیرمسلمانانی نیز که مقاومت نکردند، با آرامش و مدارا رفتار کرده بود.

هنگامی که چنگیزخان «کوچلوک» را از بین برد و با ایران خوارزمشاهی هم‌مرز شد، در میان مسلمانان و غیرمسلمانان آسیای میانه و به طور کلی شرق، هیچ‌ کس نامدارتر از سلطان محمدخوارزمشاه نبود. او بر امپراتوری عظیمی که از شرق تا بیش‌بالیغ، در قلب آسیای میانه و از غرب تا نزدیکی بغداد را شامل می‌شد، حکم می‌راند. حتی در عمان دوردست به نامش خطبه می‌خواندند

مجموعه رسائل و لوایح تحدید حدود ایران و عثمانی، 907ـ1309 هجری قمری. میرزا محبعلی‌خان ناظم‌الملك مرندی یکانلو. تصحیح و پژوهش نصرالله صالحی. تهران: طهوری 1395, 538 ص.

داستان شرقیان از سنت بریده در نوع خود غم‌نامه‌ایست؛ آن‌ها از آیین اجدادی در پی هوس آزادی و عشق جدا شده‌اند، ولی بی‌اربابی را دوام نمی‌آورند، پیوسته از «ایسمی» به «ایسمی» دیگر درمی‌غلتند و هر بار ارباب را اشتباه گرفته و تنها دربه‌دری و رنج نصیب آن‌ها می‌شود.

باستان شناسان از کاوش ها و کشف هایشان بدین نتیجه رسیده اند که اقوام هند و ایرانی در حدود سه هزار و دویست سال پیش از آسیای میانه به سوی جنوب کوچیده اند و در هند و ایران به پیشروی پرداخته اند.

بعد از انعقاد عهدنامه ارزروم دوم در 1263ق/ 1847م چنین به نظر می رسید اختلاف دو دولت ایران و عثمانی بر سر موضوع عتبات عالیات حل خواهد شد؛ اما رفت و آمد مداوم کاروان های زیارتی و حمل جنائز به عتبات عالیات مشکلات جدیدی را میان دو کشور ایران و عثمانی ایجاد کرد.

در این شماره به یکی دیگر از نویسندگان عثمانی می پردازیم که اثری دربارۀ برخوردهای ایران و عثمانی از خود به جا گذاشته است.

مقالۀ حاضر بر اساس گزارش های روزنامۀ اطلاعات، برگ هایی از اسناد آرشیو ملی امریکا و سازمان اسناد ملی بریتانیا، به علاوة خاطرات و مشاهدات کسانی که شاهد ماجرا بوده اند، نوشته شده است.