اخبار

با مرحوم طالقانی آشنایی دیرینه داشتم و پدرم با پدرش رفیق و مأنوس بود. بنده علاوه بر اینکه شخصاً در جلسات و درسهای آیت‌الله طالقانی شرکت می‌کردم، در نشست‌های هیأت علمیه که در رابطه با نهضت مقاومت ملی شبهای دوشنبه تشکیل می‌شد، حضور می‌یافتم. دوستان نهضت آزادی و انجمن اسلامی مهندسین مقید به خواندن نماز عید فطر و عید قربان بودند.

نوزدهمین روز شهریورماه،‌ سی‌ونهمین سالگرد درگذشت آیت‌الله سید محمودعلایی طالقانی، نخستین امام جمعه تهران بعد از انقلاب اسلامی است. ایشان علاوه بر مجاهدت‌های سیاسی، در زمینه‌های دیگری همچون اخلاق، تولید علم نیز سرآمد بود. یکی از آثار ماندگار ایشان نیز تفسیر «پرتوی از قرآن» است.

درگذشت آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، از تراژیك‌ترین مرگ‌های تاریخ سیاسی ایران است. اندیشه سیاسی طالقانی در كنار عملكردش در جریان مبارزات سیاسی، از او چهره‌ای ساخته بود كه اگر اندكی دیرتر از دنیای فانی رخت می‌كشید، می‌توانست در برخی بزنگاه‌های تاریخ جمهوری اسلامی ایران، نقشی محوری و اثرگذار داشته باشد. مهم‌ترین ویژگی‌ای كه چنین تصویری از او ایجاد كرده مدارا و رواداری است كه در كارنامه او بسیار به چشم می‌خورد.

كمتر اتفاق می‌افتد كه كسی در حوزه سیاست‌ورزی بین اكثر نحله‌ها محبوب باشد. اولین امام جمعه تهران اما این ویژگی را داشت. شاید عمده محبوبیت وی ناشی از تساهل و رواداری‌ای بود كه نسبت به دگراندیشان داشت. اگر همین یك نكته از طالقانی مورد عنایت قرار گیرد و بسط داده شود، خیلی از مشكلات سیاسی و حتی اجتماعی امروز می‌تواند حل شود.

نخستین نماز جمعه تهران بعد از انقلاب اسلامی در ۵ مرداد ۱۳۵۸ به امامت محمود طالقانی در دانشگاه تهران برگزار شد.

پرتوی از قرآن حاصل تلاش‌های آیت‌الله طالقانی است. البته ایشان از ١٣١٨ تا ١٣٥٨ چه در زندان و چه در تبعید و چه بیرون از زندان و... تفسیر می‌گفتند، اما متاسفانه همه این مباحث جمع‌آوری نشد و ایشان مسوولیت‌های اجتماعی داشتند كه فرصت نداشتند كه همه را تدوین كنند. اما همین اندازه هم كه برای ما باقی مانده، نشان می‌دهد ایشان قرآن را نه صرفا به عنوان یك متن مقدس كه باید به عنوان تیمن و تبرك از آن استفاده كرد، بلكه كتاب راهنمای زندگی عملی و نظری و عقیدتی می‌خواند و راهنمای این دنیا و آن دنیا می‌دانست، آن هم به صورت رهنمودهای عملی واقعی كه در واقعیت‌ها وجود دارد.

سی و هفتمین سالگرد مراسم در گذشت آیت‌الله سید محمود طالقانی نیز در كانون توحید برگزار شد، مثل دو، سه سال اخیر و البته خلوت‌تر از آنها. در آغاز سخنران تاكید كرد كه امسال نیز نتوانسته‌اند مراسم را در حسینیه ارشاد برگزار كنند و با این همه یاد بزرگانی كه آن حسینیه را بر پا داشتند، گرامی داشت: «مطهری، شریعتی، بازرگان، سحابی‌ها، حاج سیدجوادی و به خصوص میناچی» جای برخی مدعوین سال‌های پیش‌تر نیز خالی بود، چهره‌هایی از یاران قدیمی آیت‌الله چون ابراهیم یزدی و محمد توسلی و... مهم‌ترین علت نیز شاید كهنسالی و بیماری ایشان باشد.

"امروز طلیعه انجام این فریضه بزرگ الهی و این صف بزرگ جهاد و توحید (نمازجمعه) است" این جملات آیت الله طالقانی آغازگر همایش هفتگی مسلمین پس از سالها تعطیلی آن بود؛ آغازی که با ابتکاری زیبا در مهد علمی ایران دانشگاه تهران و توسط یکی از روحانیون پر سابقه نهضت رقم خورد، اگرچه امامت جمعه وی 6 هفته بیش به طول نیانجامید و در ۱۹ شهریور ۱۳۵۸، او که به تعبیر امام زبان گویایی چون ابوذر داشت، دار فانی را وداع گفت. حضرت امام خمینی پس از ارتحال وی در حکم انتصاب امام جمعه جدید برای تهران چنین مرقوم فرمودند: " مرحوم مجاهد بزرگوار آقای طالقانی ، پس از عمری مجاهدت و پاسداری از اسلام ، به رحمت خداوند پیوست و ما را سوگوار کرد. تکلیف پاسداری از اسلام به عهده همه ماست ؛ و من شما را ...