فرهنگ کوچک؛ پارسی – بلوچی، بلوچی – پارسی منتشر شد.

1394/11/7 ۱۲:۴۳

فرهنگ کوچک پارسی – بلوچی، بلوچی – پارسی با پژوهش و گردآوری غلامرضا آذرلی و به کوشش منوچهر پیشوا، ویراستاری حسین جاوید، در 188 ص. ،انتشارات بهجت، در چاپ اول، 1394، با قیمت 25000 تومان روانه بازار گردید.

فرهنگ کوچک پارسی – بلوچی، بلوچی – پارسی با پژوهش و گردآوری غلامرضا آذرلی و به کوشش منوچهر پیشوا، ویراستاری حسین جاوید، در 188 ص. ،انتشارات بهجت، در چاپ اول، 1394، با قیمت 25000 تومان روانه بازار گردید.

فرهنگ کوچک پارسی – بلوچی، بلوچی – پارسی نخستین کتابی است که در بخش زبان‌های ایرانیک «پارسی انجمن» به چاپ رسید.

در روزگاری که زبان فارسی- این یگانه و بی‌همتای هستی و خویشتن‌شناسی ایرانی دستخوش گزندها و نامرادی‌های فراوان شده است، پارسی انجمن بر آن شده به دور از هر اندیشه و کنش سیاسی و آیینی، دست دوستی هر دوستدار زبان پارسی را بفشارد و امیدوار است بتواند گامی هرچند کوچک، در باروری و پویایی این زبان کهن بردارد. و با بازشناسی فرهنگ و خویشتن‌شناسی ایرانی در بستر زبان پارسی، به بازشناسی روندها و کنشگرانی که به پویایی زبان پارسی یاری رسانده‌اند بپردازد و با بازخوانی اندیشه های آنان، راه های پویاتر شدن زبان پارسی را با نگاه داشت‌های بنیادی بیابد و در فرجام، با آسیب‌شناسی زبان پارسی بتواند تنگناهای زبانی را، به ویژه در گستره‌ی جهان دانش، بازشناسد و گره‌گشایی کند.

نویسنده کتاب در پی سفرهایی که به شهرهای بلوچستان داشته، با نشانه‌ها و نمونه‌هایی از فرهنگ بومی آشنا می‌گردد و شگفتی‌های آن را در می­یابد. زبان بلوچی، اگر چه بخشی از زبان‌های ایرانی است. مانند گویش‌های دیگر ایرانی، در هزاران سال و در داد و ستدهای قومی و ریشه‌های زبانی، دچار دگرگونی گشته است و امروزه با واژه‌های فارسی که این خود همان سرنوشت  را داشته است دگرگونی‌هایی پیدا کرده، به ویژه آنکه بنیادهای دستوری ویژه خود را نیز نگه داشته است. در مورد دگرگونی زبان‌ها، علاوه بر بلوچ همانندهای دیگری هم در جغرافیای امروزی ایران همچون گویش کردی، تالشی، لارستانی  و دری زرتشتیان و بخش‌های مرکزی ایران و .... نویسنده خواسته و ناخواسته به سوی ضبط واژه‌های بلوچی و برخی داده‌ها از آداب و زبانزدها کشیده می­شود و با فراهم آوردن انبوهی از واژه‌ها و بازبینی آن بر‌گیزه‌بندی «فیش‌بندی» و ساماندهی می‌پردازد. و در برخورد و گفتگو با مردم بلوچ در می‌یابد که گویش‌ها دگرگون‌شده و یکدست باقی نمانده است بلکه در بخش‌هایی گوناگون دگرگونی‌هایی در واگویی پیدا شده و واژه‌های ویژه محلی هم به کار می‌رود و در می‌یابد که در روزگاری نه چندان نزدیک بخشی از  مردم بلوچ‌زبان، برای پاره‌ای از نیازها و نگه داشت برماندهای فرهنگی خود، بر آن شده‌اند که ابزاری برای نوشتن فراهم آورند؛ از همین رو، از دیگر برادران ایرانی به دور نمانده، خطی بر پایه‌ی خط نستعلیق و ساختار بنیادین آن برگزیده اند. این خط به جز چند حرف که بنا به بایستگی وجود آواهای گویشی است و افزوده شده است، روی‌هم‌رفته مانند خط فارسی است. دیگر ویژگی‌های زبان تلفظ «ذال معجمه» است، در کتابت «یای معروف و مجهول» رعایت می‌شود و «واو معدوله»در جای خود ادا می‌گردد.

منبع: مرکز اسناد جمهوری اسلامی