1394/5/10 ۱۰:۲۸
«امیر حسین آریان پور» انسانی آرمانخواه و دارای شخصیتی چند وجهی در فعالیت‌های علمی و اجتماعی بود؛ او جامعه‌شناس، مترجم، فرهنگ نویس، نویسنده، نظریه پرداز مسائل اجتماعی در زمینه نقد و تحلیل های علمی، پژوهشگر هنر، استاد دانشگاه، متفکر آزادیخواه و یک فعال جنبش اجتماعی بود. ترجمه اقتباس گونه کتاب «زمینه جامعه‌شناسی» و نگارش ده‌ها کتاب و صدها مقاله علمی از فعالیت‌های فرهنگی او است.
به‌بهانه چهاردهمین سال درگذشت «امیر حسین آریان‌پور»
ذوق شعری هم داشت و شعر هم می‌سرود، سهراب سپهری پسرخاله‌او بود.
دانشنامه عظیم و چهار زبانه «فرهنگ علوم اجتماعی» او هنوز به حلیه طبع آراسته نشده است. کتاب قطور و پرحجم پژوهشی او به نام «جامعه شناسی هنر» نیز تاکنون چاپ نشده و متأسفانه این میراث معنوی‌اش در معرض فراموشی و غبار زمانه قرار گرفته است. (کتاب فعلی «جامعه شناسی هنر» فشرده‌ای مختصر از آن کتاب حجیم است.) او خود را وامدار استادان بزرگی چون دکتر هوشیار و دکتر غلامحسین صدیقی می‌دانست. برای ادامه تحصیلات تکمیلی به امریکا رفته بود که به‌دلیل مشاهده جامعه طبقاتی و نحوه آموزش دانشگاهی و تبعیض آمیز بودن جامعه امریکا ضمن چالش با استادان دانشگاه آنجا، از ادامه تحصیل در امریکا منصرف و به ایران مراجعت می‌کند و در ایران موفق به تحصیلات تخصصی شده و دکترای جامعه شناسی‌اش را از دانشگاه تهران می‌گیرد. در دوران تدریس، به‌دلیل فشارهای جانبی از سوی ساواک و رژیم سابق با سختی‌های فراوانی روبه‌رو شده بود.
روانشاد جلال آل احمد، شجاعت او را می‌ستود. دکتر آریان پور معلمی آگاه، شخصیتی پردانش و با اطلاع، مسئول و مسئولیت پذیر، مسلط به چهار زبان زنده دنیا، تأثیرگذار در هدفمند و روشمند کردن مسائل مبارزات دانشجویی، مؤثر در مسائل تئوریک اجتماعی به‌عنوان یک منتقد زبردست اجتماعی و... بود که همین عوامل جایگاه علمی و مبارزاتی‌اش را شاخص‌تر می‌کرد. «او» پرورش دهنده هنرمندان بسیاری در کشور بود. «او» فلسفه- ریاضیات- هنر را برآمد سه محور متساوی می دانست و اعتقاد داشت که یک هنرمند [شاعر، نویسنده، نقاش، موسیقیدان و...] همان جایگاه و شأنی را داراست که یک دانشمند یا فیلسوف یا یک ریاضیدان. «او» در روابط اجتماعی خود، خود را مقید و مکلف به همگرایی و ایثار می‌دانست. به یاد دارم در یک مجلس یادبود، دانشمند فرزانه و فاضل ارجمند جناب آقای دکتر مهدی محقق برای اینجانب نقل کردند: «یک‌بار ساواک برای کنترل اوضاع بحرانی دانشگاه و جو ملتهب جامعه در پی دستگیری دکتر آریان پور و استاد علامه مرتضی مطهری بر می‌آید، دکتر آریان‌پور به مناسبت صفات والای انسانی‌اش که سرشار از صمیمیت و صداقت بود، قبل از پنهان شدن خود، پیغامی برای استاد مطهری می‌فرستد که اوضاع مناسب نیست و بهتر است که بیشتر مراقب خودت باشی و از چشم ساواک دورباش و مدتی پنهان شو. بعد از مدتی که اوضاع کمی آرام می‌شود، روزی استاد مطهری به من «دکتر محقق» گفتند که آریان‌پور درست می گفتند و هشدار ایشان بسیار بموقع بود.» این موضعگیری‌های دکتر آریان‌پور و استاد مطهری بیانگر آن روابط انسانی والای ستوده، ناشی از مسئولیت اجتماعی و ماهیت معلمی هر دو بود که دل‌نگرانی اولی و سپس صداقت دومی در بیان حقیقت واقعه، آنچنان بود که همدلی آنان را امروزه تیره نظران به‌گونه‌ای دشمنانه و وارونه جلوه می‌دهند.
برای اطلاع از «کتاب‌شناسی» و «مقاله شناسی» آثار دکتر آریان‌پور می‌توان به کتاب «زنده اندیشان به زیبایی رسند» مراجعه کرد. «او» در هشتم اسفند 1303 خورشیدی در تهران چشم به دنیا گشود و سرانجام در روز دوشنبه هشتم مردادماه 1380 خورشیدی بعد‌از عمل جراحی و به‌دلیل ایست قلبی تنفسی در بیمارستان آسیا در تهران چشم از جهان فرو بست. پیکر این استاد برجسته در علوم اجتماعی ایران در گورستان بهشت‌زهرای تهران و در آرامگاه خانوادگی آریان‌پور به‌خاک سپرده شد.
روزنامه ایران
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید