رسول جعفریان : ابزارهای درستی برای فهم متون خود نداریم

1392/3/21 ۱۲:۱۶

رسول جعفریان : ابزارهای درستی برای فهم متون خود نداریم حجت‌الاسلام رسول جعفریان در مراسم رونمایی از کتاب جدید عماد افروق با عنوان قال و منقال گفت: از سال‌های گذشته تاکنون در حوزه تفکر و عمل سرگردان بوده‌ایم حتی اگر نبوغ و استعدادی نیز داشته‌ایم به جای اینکه در دانشگاه آن را پرورش دهیم یک راست به صحنه عمل وارد شده‌ایم.

حجت‌الاسلام رسول جعفریان در مراسم رونمایی از کتاب جدید عماد افروق با عنوان قال و منقال گفت: از سال‌های گذشته تاکنون در حوزه تفکر و عمل سرگردان بوده‌ایم حتی اگر نبوغ و استعدادی نیز داشته‌ایم به جای اینکه در دانشگاه آن را پرورش دهیم یک راست به صحنه عمل وارد شده‌ایم.

وی در ادامه افزود: اندیشه های «عماد افروغ» نمونه‌ای از اندیشه‌های نوظهور پس از انقلاب اسلامی تحت تأثیر آرمان‌ها و ارزش‌های ما در این سی تا چهل سال اخیر است.
جعفریان ضمن انتخاب یک مطلب درباره رابطه سیاست و اخلاق از مجموعه کتاب «ما قال و من قال» گفت: افروغ در این مصاحبه طبق روال مرسوم خود تلاش کرده سیاست و اخلاق را به هم نزدیک کند، او از اینکه نظام حکومت و دولت و مجموعه عوامل دست‌اندرکار به رفتارهای ضداخلاقی آلوده بشوند و به قدرت طلبی و ذبح اخلاق و آرمان‌ها روی بیاورند، ابراز نگرانی می‌کند و تلاش تا سیاست را ازاین ورطه نجات دهد.
جعفریان با تاکید بر اینکه صداقت و راستگویی از مهمترین رفتارهای اخلاقی در جامعه است، گفت: بحث سیاست و اخلاق و ارتباطشان با یکدیگر امروزه بسیار با اهمیت است. ایده‌های که در نظر داشتیم این بود که ما می‌توانیم یک سیاست پاک داشته باشیم اگر قدرت را به شکل درست اداره کنیم اما متاسفانه امروزه بسیاری از آرمان‌هایی که برای عدالت و اخلاق داشته‌ایم از بین رفته است.

رییس پیشین کتابخانه مجلس ضمن اشاره به مشهورترین مورخ و جامعه‌شناس قرن هفتم هجری گفت: انتظار خاصی که جامعه از اندیشمندانی چون عماد افروغ دارد این است که «ابن خلدون»وار باشند. ما یک ابن خلدون داشتیم و پس از او دیگر متخصص تربیت نشده است، چندی پس از او نیز «ماکیاولی» بر صحنه آمد و دل همه را پرخون کرد. (ماکیاولی معتقد است زمامدار اگر بخواهد باقی بماند و موفق باشد نباید از شرارت و اعمال خشونت آمیز بترسد. زیرا بدون شرارت، حفظ دولت ممکن نیست.)

این استاد تاریخ با اشاره به اندیشه‌های مردود ماکیاولیسم افزود: بنابراین هر زمان که می‌خواهیم مثالی از بیراهه رفتن و آلوده شدن سیاست بزنیم از ماکیاولی نقل می‌کنیم، اما کاش به جای این مجادله‌های بی‌اساس تلاش کنیم تا ابن خلدون را خوب بشناسیم. او به خوبی در مباحثش به مسایل سیاسی و اجتماعی پرداخته ما نیز باید بررسی کنیم که اصول اساسی و علمی در سیاست و اجتماع تا چه اندازه معرف اندیشه‌های اوست.

وی مدعی شد: در این سال‌ها بین تفکر و عمل سرگردان بودیم، حتی اگر نبوغ و استعدادی هم داشتیم به جای اینکه در دانشگاه‌ها آن را پرورش دهیم وارد صحنه عمل شدیم و مثل یک سیستمی که انسان پاک را وارد عرصه سیاست می‌کند و آلوده بیرون می‌آورد، انقلابیون ما نیز اینگونه عمل کردند. در نهایت به جای اینکه فرهنگ علوم اجتماعی را بر اساس تجربه‌های هزار ساله متون خود بخوانیم و به آن عمل کنیم، خود را درگیر مسایل ناچیز کردیم. باید از هم‌اکنون به ترویج آدم‌های ابن خلدونی همت کنیم متاسفانه سیاست تبدیل شده به اظهارنظرهای سطحی روزانه بدون پشتوانه نظری.

جعفریان با تاکید بر اینکه دغدغه افروغ در نوشته‌هایش نیز همین رعایت نشدن اخلاق در سیاست است، گفت: ما متفکر حوزه سیاسی و اجتماعی کمتر داریم. ما و عماد افروغ در یک دوره ای از ریاست جمهوری از عده‌ای حمایت کردیم و بعد برهمان‌ها انتقاد کردیم در دوره‌های دیگر نیز این اتفاقات افتاد چه تامین فکری در جامعه وجود دارد؟ چه علمی به یک نظریه‌پردازی جدی در حوزه سیاست و اجتماع می‌انجامد؟

این استاد دانشگاه افزود: متاسفانه ما ابزارهای درستی برای فهم متون خود نداریم دانشگاه‌های ما مخصوصا در حوزه علوم انسانی به معنای واقعی کلمه مرده است و تنها به تکرار یک سری مباحث فرهنگی و متن‌ها می‌پردازند و در حوزه نظریه‌پردازی سردرگمی و آشفتگی فکری بسیار است.

وی در پایان با اشاره به اینکه این روزها به دهخدا می‌اندیشد، گفت: پیش خود می‌گویم کاش به جای این همه تلاش با چند نفر آدم دیگر یک دایرة‌المعارفی مثل دهخدا تهیه می‌کردیم یا مثلا «چرند و پرند»ی می‌نوشتیم و کنج عزلت، بساطی پهن می‌کردیم!