ناصر تکمیل همایون:جامعه شناس باید تاریخ و مورخ باید جامعه شناسی بداند

1394/2/7 ۱۱:۴۶

ناصر تکمیل همایون در نشست هشت دهه علوم اجتماعی گفت: هر جامعه شناس اگر تاریخ نداند جامعه شناس نیست و هر مورخ اگر جامعه شناسی نداند مورخ نیست و این دو علم به هم گره خورده اند.

ناصر تکمیل همایون در نشست هشت دهه علوم اجتماعی گفت: هر جامعه شناس اگر تاریخ نداند جامعه شناس نیست و هر مورخ اگر جامعه شناسی نداند مورخ نیست و این دو علم به هم گره خورده اند.

 ناصر تکمیل همایون استاد دانشگاه تهران صبح امروز در همایش هشت دهه علوم اجتماعی در دانشگاه تهران که در دانشکده علوم اجتماعی این دانشگاه برگزار شد، گفت: وقتی به منزلت جامعه شناسی در ایران نسبت به جهان می نگریم می بینیم که تا چه اندازه نسبت به جهان عقبیم و باید از پیشکسوتان و موسسان این رشته قدرانی کنیم که این رشته را آغاز کردند.

تکمیل همایون با اشاره و قدرانی از دکتر توسلی و دکتر ساروخانی که هر دو استاد از فارغ التحصیلان دانشسرای عالی بودند، گفت: سابقه ما با علم الاجتماع از طریق مرحوم دکتر صدیقی بود. سوال اول اینکه چرا دانشسرای عالی را تشکیل دادند؟ بعد از کودتای ۲۸ مرداد شاه گفت که این دانشسرا که می خواهد معلم تربیت کند چون در درون دانشگاه است ذهن بچه هار ا خراب می کند پس باید جای دیگری را درست کرد.

وی گفت: یادم می آید که نه صدیقی و نه مهدوی در دانشسرا شرکت نکردند. در آن زمان از دکتر اکرامی خواستند که جامعه شناسی درس بدهد بعد دیدند که اکرامی این کاره نیست. دکتر نراقی را به عنوان دانشیار انتخاب کردند. تا جایی که یادم هست هم دکتر توسلی و هم دکتر ساروخانی پیش دکتر نراقی جامعه شناسی می خواندند. این عزیزان به دلیل شاگرد اول بودنشان به فرانسه رفتند و موفق شدند. اما این همه آن جامعه شناسی ای بود که ما خواندیم.

تکمیل همایون افزود: ما هم در علوم تعقلی اجتماعی و هم در مسائل پراتیک اجتماعی کتاب مانند ماللهند را داریم که همه اینها برای ما منابع شناخت جامعه شناسی ایران را ساخته است. یکی از این منابع ما که هم تعقلی و هم پراتیک است ابن خلدون است. ابن خلدون متوجه این شده بود که در اروپا حرکاتی در اندیشه های سیاسی و اجتماعی صورت گرفته است. یعنی جهان اسلام بی اطلاع از آنچه که در اروپا گذشته نبوده است. بحث دوم اینکه آگوست کنت که جامعه شناسی و علوم اجتماعی را مطرح کرده است، برخی از اندیشمندان ما مانند ملکم خان با این اندیشه ها آشنا بوده اند و می توان اندیشه های آگوست کنت را در ملکم خان دید. یعنی این مسائل به قبل از دانشگاه تهران برمی گردد.

وی افزود: دکتر صدیقی به ما یاد داده بود که علوم اجتماعی ۱۶ رشته است که این رشته ها سوابقی در ایران داشته اند. علم تاریخ، علم جغرافیای انسانی ، علم اقتصاد و... همه اینها را داشته ایم. اما در سال ۱۳۱۹ که دکتر صدیقی وارد دانشگاه شد درس جدیدی منهای درسهای قبل به عنوان جامعه شناسی تأسیس کردند. بدین اعتبار موسس این علم در ایران دکتر غلامحسین صدیقی بود.

تکمیل همایون در پایان گفت: هر جامعه شناس اگر تاریخ نداند جامعه شناس نیست و هر مورخ اگر جامعه شناسی نداند مورخ نیست و این دو علم به هم گره خورده اند.

مهر